رسانه‌ها در آمریکا به نقل از منابع آگاه خبر داده‌اند که دولت دونالد ترامپ در حال بررسی اعمال محدودیت‌های گسترده سفر برای شهروندان ده‌ها کشور است. براساس این گزارش‌ها، در صورت عملی شدن این طرح، شهروندان ۱۰ کشور از جمله ایران به‌هیچ‌وجه نخواهند توانست به ایالات متحده سفر کنند.
ابتدا روزنامه نیویورک‌تایمز خبر داد که دولت دونالد ترامپ در حال بررسی ممنوعیت گسترده سفر برای شهروندان ۴۳ کشور است، اقدامی که به گفته مقامات آگاهی که این روزنامه نامشان را اعلام نکرد، محدودتر از ممنوعیت‌های اعمال‌شده در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ خواهد بود.
سپس رویترز گزارش داد این تصمیم هنوز نهایی نشده اما براساس یادداشت‌هایی که مشاهده کرده، محدودیت‌ها برای شهروندان ۴۱ کشور در نظر گرفته شده است.
براساس این گزارش‌ها، یک فهرست پیشنهادی که از سوی مقامات دیپلماتیک و امنیتی ایالات متحده تهیه شده، کشورها را به سه دسته تقسیم می‌کند:
🔴 فهرست قرمز شامل ۱۱ کشور است که شهروندان آنها به‌طور کامل از ورود به ایالات متحده منع خواهند شد. این کشورها عبارت‌اند از: ایران، افغانستان، بوتان، کوبا، لیبی، کره شمالی، سومالی، سودان، سوریه، ونزوئلا و یمن.
🟠 فهرست نارنجی شامل ۱۰ کشور است که محدودیت‌های شدیدی بر سفر شهروندان آنها اعمال می‌شود، اما ورود آنها به‌طور کامل ممنوع نخواهد شد. به‌عنوان مثال، مسافران تجاری ثروتمند از این کشورها ممکن است اجازه ورود به خاک آمریکا را داشته باشند، اما اغلب ویزاهای مهاجرتی و توریستی برای شهروندان این کشورها تعلیق خواهند شد. همچنین، مصاحبه حضوری برای دریافت ویزا برای اتباع این کشورها اجباری خواهد شد. در این فهرست نیز ۱۰ کشور بلاروس، اریتره، هائیتی، لائوس، میانمار، پاکستان، روسیه، سیرالئون، سودان جنوبی و ترکمنستان قرار دارند.
🟡 فهرست زرد شامل ۲۲ کشور است که به آنها ۶۰ روز فرصت داده می‌شود تا «نقص‌های شناسایی‌شده» را اصلاح کنند. در غیر این صورت، ممکن است به یکی از دو فهرست بالا منتقل شوند. این کشورها شامل آنگولا، آنتیگوا و باربودا، بنین، بورکینافاسو، کامبوج، کامرون، کیپ ورد، چاد، جمهوری کنگو، جمهوری دموکراتیک کنگو، دومینیکا، گینه استوایی، گامبیا، لیبریا، مالاوی، مالی، موریتانی، سنت کیتس و نویس، سنت لوسیا، سائوتومه و پرنسیپ، وانواتو و زیمبابوه می‌شود.
مقام‌های آگاهی که با نیویورک‌تایمز و رویترز صحبت کرده‌اند و به‌دلیل حساسیت موضوع نخواسته‌اند نامشان فاش شود، تاکید کرده‌اند که این فهرست هنوز قطعی و نهایی نشده و ممکن است تا زمان ارائه به کاخ سفید تغییراتی در آن ایجاد شود.
در حال حاضر، مقامات سفارتخانه‌های آمریکا، دفاتر منطقه‌ای وزارت امور خارجه و متخصصان امنیتی از سایر نهادهای دولتی و اطلاعاتی در حال بررسی این پیش‌نویس هستند. این طرح هنوز نیازمند تایید مقامات ارشد دولت، از جمله مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا است.
تشابه با سیاست‌های مهاجرتی قبلی ترامپ
این اقدام یادآور ممنوعیت سفر برای شهروندان برخی کشورها به ایالات متحده در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ است. در آن زمان ورود شهروندان هشت کشور از جمله ایران به ایالات متحده محدود شد. این سیاست چندین بار اصلاح شد و در نهایت دیوان عالی ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ آن را تایید کرد.
دستور اجرایی جدید ترامپ و تشدید غربالگری امنیتی
در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵، ترامپ یک فرمان اجرایی جدید صادر کرد که بررسی‌های امنیتی را برای ورود اتباع خارجی به آمریکا تشدید می‌کند.
این فرمان از اعضای کابینه خواسته است که تا ۲۱ مارس فهرستی از کشورهایی که باید سفر از آنها به‌طور کامل یا جزئی تعلیق شود، ارائه دهند. این فهرست بر اساس این معیار اصلی تنظیم می‌شود که فرایندهای نظارتی و غربالگری مهاجرتی این کشورها «ناکافی» تلقی شده است.
ممنوعیت جدید بخشی از برنامه گسترده‌تری برای مهار مهاجرت است که ترامپ آن را از آغاز دومین دوره ریاست‌جمهوری خود در دستور کار قرار داده است.
او در یک سخنرانی در اکتبر ۲۰۲۳ اعلام کرده بود که قصد دارد محدودیت‌هایی را برای غزه، لیبی، سومالی، سوریه، یمن و «هر منطقه دیگری که تهدیدی برای امنیت آمریکا تلقی شود»، اعمال کند.
این سیاست می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر مهاجرت، روابط دیپلماتیک و اقتصاد کشورهای هدف داشته باشد.
منتقدان احتمالاً این اقدام را تبعیض‌آمیز و محدودکننده آزادی‌های بین‌المللی خواهند دانست. اما طرفداران ترامپ و سیاست‌های مهاجرتی او، این محدودیت‌ها را گامی ضروری برای حفظ امنیت ملی آمریکا توصیف خواهند کرد.
عدم شفافیت درباره سرنوشت دارندگان ویزا و گرین کارت
هنوز مشخص نیست که آیا افرادی که پیش‌تر ویزای ورود به آمریکا دریافت کرده‌اند، از این ممنوعیت معاف خواهند بود یا ویزاهای آنها نیز لغو خواهد شد. همچنین، وضعیت دارندگان گرین کارت که به آنها امکان اقامت دائم قانونی در آمریکا را می‌دهد، مشخص نیست.
یک نمونه مرتبط، لغو گرین کارت محمود خلیل، یک دانشجوی سابق دانشگاه کلمبیا است که متولد سوریه و فلسطینی‌تبار است. دولت آمریکا دلیل این اقدام را نقش خلیل در رهبری اعتراضات دانشگاهی علیه جنگ اسرائیل در غزه عنوان کرده و آن را رفتاری یهودستیزانه دانسته است. این اقدام بحث‌های حقوقی جدیدی درباره پیامدهای ممنوعیت‌های مهاجرتی ایجاد کرده است.
دلایل انتخاب برخی کشورها در فهرست و ابهامات موجود
نیویورک‌تایمز نوشته است برخی از کشورهایی که در فهرست‌های قرمز و نارنجی قرار گرفته‌اند، در ممنوعیت‌های دوره اول ترامپ نیز حضور داشتند. این کشورها عمدتا مسلمان، فقیر و دارای دولت‌های ضعیف یا فاسد هستند.
اما دلیل افزوده شدن برخی کشورها مانند بوتان به این فهرست مشخص نیست. این کشور کوچک میان چین و هند واقع شده است، در حالی که هیچ‌یک از این دو کشور در فهرست ممنوعیت‌های پیشنهادی قرار ندارند.
از سوی دیگر، ممنوعیت ورود شهروندان روسیه پرسش‌های جدیدی را مطرح کرده است. در حالی که دولت روسیه به فساد شهرت دارد، اما ترامپ همواره تلاش کرده است سیاست خارجی آمریکا را در جهت روابط دوستانه‌تر با مسکو پیش ببرد.
تصمیم برای افزودن ونزوئلا نیز ممکن است بر بهبود روابط اخیر میان این کشور و ایالات متحده تاثیر بگذارد. این روابط برای سیاست‌های مهاجرتی ترامپ، از جمله بازگرداندن مهاجران غیرقانونی ونزوئلایی، اهمیت دارد.
نوسان در سیاست‌ها
جو بایدن، رییس‌جمهوری پیشین آمریکا، هنگامی که در ژانویه ۲۰۲۱، به‌عنوان رییس‌جمهوری وارد کاخ سفید شد با صدور فرمانی این ممنوعیت‌ها را لغو کرد و آنها را «لکه‌ای سیاه بر وجدان ملی آمریکا» و «ناسازگار با سنت دیرینه آمریکا در استقبال از مردم با هر دین و عقیده» خواند.
اما ترامپ در دستور اجرایی اخیر خود تاکید کرده است که وضع این ممنوعیت‌ها برای حفاظت از شهروندان آمریکایی ضروری است.
او می‌گوید که این سیاست‌ها «از ورود افراد خارجی که قصد ارتکاب حملات تروریستی، تهدید امنیت ملی، ترویج ایدئولوژی‌های نفرت‌انگیز یا سوءاستفاده از قوانین مهاجرتی آمریکا را دارند، جلوگیری خواهد کرد.»
