پیشنهاد غافلگیرکننده دونالد ترامپ در خصوص مالکیت ایالات متحده بر نوار غزه، واکنش‌های گوناگونی را در آمریکا و اسرائیل برانگیخته است. هرچند حامیان ترامپ از این طرح حمایت کرده‌اند، اما بسیاری در آمریکا و حتی در میان گروه‌های یهودی نسبت به آن به دیده تردید می‌نگرند.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، در واکنش به انتقادات گسترده از پیشنهاد ترامپ تاکید کرد این طرح نشان‌دهنده تمایل واشینگتن برای ایفای نقش در بازسازی نوار غزه است و قصد سویی در این میان مطرح نیست.
او افزود: «پیشنهاد غزه، یک طرح منحصر به‌فرد است که باید درباره آن فکر کرد... مردم غزه باید در زمان بازسازی، جایی برای سکونت داشته باشند.»
کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، نیز در مقام دفاع از ترامپ برآمد و گفت رییس‌جمهوری آمریکا معتقد است جهت «تضمین ثبات در منطقه»، این کشور باید در بازسازی غزه مشارکت داشته باشد.
لیویت خاطرنشان کرد این به معنی حضور نظامی ایالات متحده در غزه نیست و دونالد ترامپ هنوز تعهدی برای استقرار نیروهای آمریکایی در غزه به‌عنوان بخشی از طرح کنترل این منطقه نداده است.
اختلاف در اردوگاه جمهوری‌خواهان بر سر پیشنهاد ترامپ
پیش‌بینی واکنش دموکرات‌ها به طرح ترامپ درباره تسلط آمریکا بر غزه، چندان دشوار نبود؛ اما حتی جمهوری‌خواهان نیز به‌صورت یک‌صدا از این پیشنهاد استقبال نکرده‌اند.
از یک سو، برخی نمایندگان راست‌گرای کنگره آمریکا از جمله نانسی مِیس، مارجری تیلور گرین و ریک اسکات، پیشنهاد ترامپ را ستوده‌اند.
گرین، نماینده جمهوری‌خواه کنگره از ایالت جورجیا، در همین رابطه گفت: «با ریاست‌جمهوری ترامپ، آمریکا پرچم‌دار صلح در جهان خواهد شد. اکنون زمان آن رسیده است که خاورمیانه را برای پایان دادن به جنگ‌های بی‌پایان دگرگون کنیم، و این [طرح] دقیقا گامی در همین مسیر است.»
میس، نماینده جمهوری‌خواه کنگره از ایالات کارولینای جنوبی، با تمجید از پیشنهاد ترامپ، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «بیایید غزه را به مارالاگو تبدیل کنیم.»
مارالاگو در ایالت فلوریدا عمارتی مجلل و اقامتگاه خصوصی ترامپ است و او در ماه‌های اخیر، در این مکان میزبان شماری از سیاستمداران و چهره‌های برجسته بوده است.
در سوی مقابل، شماری از نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره آمریکا با طرح ترامپ درباره غزه به مخالفت برخاستند یا دست‌کم از حمایت علنی از آن خودداری کردند.
تام تیلیس، سناتور جمهوری‌خواه ایالت کارولینای شمالی، گفت: «کاملا روشن است که چنین چیزی رخ نخواهد داد. حتی نمی‌دانم تحت چه شرایطی [این طرح] می‌تواند منطقی باشد.»
رند پال، سناتور جمهوری‌خواه ایالت کنتاکی، با انتقاد از پیشنهاد ترامپ تاکید کرد هیچ دلیلی برای تسلط آمریکا بر غزه وجود ندارد.
او به طعنه افزود: «گمان می‌کردم ما به “اول آمریکا” رای داده‌ایم.»
«اول آمریکا» شعار و گفتمانی است که ترامپ در دوران پیشین حضور خود در کاخ سفید آن را ترویج کرد. هدف این گفتمان تمرکز بر مسائل داخلی آمریکا، میهن‌پرستی و عدم مداخله مستقیم در مناقشه‌های بین‌المللی عنوان شده است.
آیا نتانیاهو از طرح ترامپ مطلع بود؟
ترامپ طرح خود در مورد تسلط آمریکا بر نوار غزه را نخستین بار در نشست مطبوعاتی مشترک با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، مطرح کرد.
گزارش‌ها حاکی از آن است که ترامپ این طرح را مخفی نگه داشته بود و بسیاری از مقام‌های دولت آمریکا از آن بی‌اطلاع بودند.
آیا این موضوع درباره نخست‌وزیر اسرائیل نیز صدق می‌کند؟
کاخ سفید شامگاه ۱۷ بهمن اعلام کرد نتانیاهو پیش از این نشست خبری، در جریان پیشنهاد ترامپ قرار داشته است.
با این حال، مشاور ارشد نتانیاهو تاکید کرد اسرائیل از «جزییات کامل» طرح ترامپ درباره غزه آگاه نبوده است.
او افزود: «ما از این ایده اطلاع داشتیم، اما ابعاد آن برای ما غافلگیرکننده بود.»
واکنش‌های متفاوت گروه‌های یهودی به پیشنهاد ترامپ
وب‌سایت خبری تایمز اسرائیل گزارش داد واکنش‌ها در میان گروه‌های یهودی به پیشنهاد ترامپ متفاوت بوده است.
استقبال گروه‌های راست‌گرا و خشنودی آن‌ها از طرح ترامپ قابل پیش‌بینی بود اما در این میان، برخی گروه‌های یهودی به دلایل مختلف، روی خوشی به این پیشنهاد نشان نداده‌اند.
کمیته یهودیان آمریکا با انتشار بیانیه‌ای، ضمن تمجید از نقش ترامپ در برقراری آتش‌بس میان حماس و اسرائیل، از پیشنهادهای «هنجارشکن» او درباره مسئله غزه ابراز نگرانی کرد.
در این بیانیه آمده است: «اظهارات تعجب‌آور، نگران‌کننده و گیج‌کننده رییس‌جمهوری در مورد طرح آمریکا برای “تصاحب” و “مالکیت” بر غزه و جابه‌جایی ساکنان آن، سوالات متعددی را برانگیخته است.»
کمیته یهودیان آمریکا همچنین هشدار داد این طرح ممکن است بر روی توافق کنونی حماس و اسرائیل درباره آزادی گروگان‌های در بند این گروه تاثیر منفی بگذارد.
تایمز اسرائیل افزود دیگر گروه‌های یهودی لیبرال نیز مخالفت خود را با این طرح ابراز کرده‌اند.
پیش‌تر برخی گمانهزنیها از نقش جراد کوشنر، همسر ایوانکا، دختر ترامپ، در تهیه طرح مالکیت آمریکا بر نوار غزه حکایت داشتند.
این پیشنهاد تاکنون با مخالفت شدید کشورهای عربی و اروپایی روبه‌رو شده است.
