علی بیت‌اللهی، رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه فروریزش‌های متعدد تهران تا به امروز چهار قربانی گرفته است، نوشت یک آتش‌نشان و یک کارگر در حادثه فروریزش میدان قیام، زیر تلی از خاک دفن شدند و حادثه فرونشست زمین در شهران هم دو قربانی داشت.
بیت‌اللهی روز یک‌شنبه ۱۳ آبان در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد با اعلام این خبر گفت که تعدد قنات‌ها و تعدد حفرات متعدد زیر خاک شهر تهران، یک خطر جدی را به ما گوشزد می‌کند.
او هشدار داد که احتمال تلفات انسانی در صورت وقوع فروریزش در زمان اوج ترافیک یا تراکم جمعیتی در یک منطقه بسیار زیاد خواهد بود.
به گفته این مقام وزارت راه و شهرسازی، طول رشته قنات‌های شناسایی شده و به نقشه درآمده در شهر تهران، حدود ۶۰۰ کیلومتر است و برآورد می‌شود که معادل همین طول نیز رشته قنات‌های ناشناخته در شهر تهران وجود دارد و این موضوع یک خطر بالقوه است.
بیت‌اللهی از آب شستگی‌های ناشی از نشت پرفشار آب از لوله‌کشی آب شرب تهران، به عنوان یکی دیگر از دلایل فروریزش‌ها در این شهر نام برد و گفت که طبق بررسی‌ها، فروریزش‌های میدان ونک، ضلع شمالی میدان انقلاب و خیابان مولوی، بر اثر نشت پرفشار آب از لوله‌های آب شرب اتفاق افتاد.
او اضافه کرد که این نشت، موجب آب شستگی زیر سطحی و ایجاد حفره در زیرزمین می‌شود و این حفره‌ها با ترافیک و ارتعاشات محیطی ریزش می‌کند و ممکن است فروچاله‌های خطرزایی در زمین و در سطح معابر ایجاد کند.
محمدصادق معتمدیان، استاندار تهران، روز ۱۱ آبان گفت: «تهران با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر و تراکم جمعیتی حدود ۱۹ برابر کل کشور، با چالش جدی فرونشست زمین مواجه است، فرونشستی که سالانه بین ۱۲ تا ۲۵ سانتیمتر است.»
او اضافه کرد که منابع استان تهران برای برنامه‌ریزی کافی نیست.
رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با اعتماد گفت: «مسدود کردن مسیر جریان آب در قنات‌های تهران از طریق توسعه نامتوازن، تراکم ساخت و ساز و بلندمرتبه‌سازی و احداث خطوط مترو در مسیر قنات‌ها به یک خطر جدی برای کل پایتخت تبدیل شده است.
بیت‌اللهی اضافه کرد که با وجود پررنگ شدن چنین خطری در سال‌های اخیر، هیچ بودجه‌ای برای سنجش این خطر و روش‌های پیشگیرانه و کنترل این خطر اختصاص نیافته است.
او با بیان اینکه پایش لرزه‌ای گسل‌های تهران هیچ‌گونه بی‌هنجاری لرزه‌ای خاصی را نسبت به گذشته نشان نمی‌دهد، گفت هرگونه شایعات در این زمینه بی‌اساس است.
بیت‌اللهی، روز ۲۷ مهر امسال هشدار داد فرونشست زمین به استثنای استان گیلان، در تمامی استان‌های کشور پدید آمده است.
او با بیان اینکه نرخ فرونشست هر روز در حال گسترش است، گفت سیاستگذاران با وجود شواهد آشکار هنوز به عمق فاجعه پی نبرده‌اند.
پیش از آن در روز ۱۵ مرداد، محمدحسن نامی، رییس سازمان مدیریت بحران کشور، نرخ فرونشست در دشت‌های ایران را ۱۲ تا ۱۵ سانتیمتر عنوان و این وضعیت را «بسیار شدید و خطرناک» توصیف کرد.
به گفته نامی، میزان آب‌های زیرزمینی برداشت شده در برخی نقاط ۸۰ تا ۸۵ درصد است و از مرحله خطر، خطرناک و بسیار پرخطر، عبور کرده است.
فرونشست زمین پدیده‌ای پیچیده، چند‌وجهی و غیرقابل برگشت است که به گفته کارشناسان، تاثیر دائمی آن شامل مواردی از جمله «از دست رفتن منابع آبی، کاهش تولیدات کشاورزی، تبدیل دشت‌ها به کویر و ایجاد شکاف‌های عمیق در سطح زمین» می‌شود.
کارشناسان هشدار داده‌اند عواملی چون خشکسالی‌های پی در پی و بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی بدون مدیریت مسئولانه، تمامی کشور را در مرحله فوق بحرانی قرار داده و اکنون پدیده فرونشست، تبدیل به «تهدیدی سرزمینی برای ایران» شده است.
در صورت بروز زمین‌لرزه، فرونشست ۳۸۰ شهر و ۹ هزار و ۲۰۰ روستا را در سراسر ایران در معرض خطر قرار می‌دهد.
ایران‌اینترنشنال در اردیبهشت ۱۴۰۲ در گزارشی خبر داد هم‌زمان با بحرانی‌تر شدن فرونشست‌ها در کشور، جمهوری اسلامی به عمد اطلاعات در این زمینه را از دید مردم پنهان کرده است.
