مجلس شورای اسلامی هم تعطیل شد. راهکار جمهوری اسلامی در مواجهه با بحران تامین برق در ماه اول تابستان، تعطیلی صنایع بود. در ماه دوم تابستان، حکومت سراغ تعطیل کردن ادارات رفت و در میانه مرداد، نوبت به مجلس رسید. اَبَر بحران ناترازی انرژی جمهوری با این تعطیلی‌ها درمان خواهد شد؟
از هفته اول مرداد ۱۴۰۳، شورای اطلاع‌رسانی دولت و مقام‌های محلی در برخی استان‌ها، به دلیل ناتوانی در تامین برق، به طور مداوم ادارات را تعطیل یا نیمه‌تعطیل کرده‌اند و این روند ادامه دارد.
روز چهارشنبه ۱۷ مرداد، اداره کل اخبار و رسانه‌های گروهی مجلس شورای اسلامی اعلام کرد طبق اطلاعیه شورای اطلاع‌رسانی دولت مبنی بر تعطیلی تهران در روز چهارشنبه، جلسه علنی مجلس در این روز برگزار نمی‌شود و مجلس تعطیل است.
سه‌شنبه ۱۶ مرداد، دبیرخانه شورای اطلاع‌رسانی دولت اعلام کرد با تصمیم دولت، فعالیت مراکز دولتی در ۱۳ استان کشور در روز چهارشنبه از ساعت شش تا ۱۰ صبح است و اداره‌های استان‌های تهران و البرز نیز با توجه به شرایط جدید تعطیل هستند.
بر اساس این اطلاعیه، استان‌های بوشهر، خراسان رضوی، خوزستان، سمنان، سیستان و بلوچستان، فارس، قم، کرمان، کرمانشاه، گلستان، مازندران، مرکزی و یزد، امروز نیمه‌تعطیل بودند.
دوشنبه ۱۵ مرداد نیز شورای اطلاع‌رسانی دولت در اطلاعیه‌ای از کاهش ساعت کاری ادارات ۱۵ استان در روز سه‌شنبه خبر داده بود.
بر اساس این اطلاعیه، ساعات کاری استان‌های اصفهان، البرز، بوشهر، تهران، خراسان رضوی، خوزستان، سیستان و بلوچستان، فارس، قم، کرمان، کرمانشاه، گلستان، مازندران، مرکزی و یزد، از ساعت شش تا ۱۰ صبح بود.
هفته گذشته کارگروه انرژی استان یزد اعلام کرده بود ساعات کاری ادارات این استان از شنبه ۱۳ مرداد تا چهارشنبه ۱۷ مرداد، بین ساعات شش صبح تا ۱۲ ظهر تعیین شده است.
استان‌های کرمانشاه، کهکیلویه و بویراحمد و مرکزی هم شرایطی مشابه یزد داشتند.
مقام‌های استان اصفهان اعلام کردند ادارات این استان در روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه، ۱۷ و ۱۸ مرداد به دلیل گرما و پایین آمدن کیفیت هوا تعطیل خواهند بود.
ادارات استان‌های مختلف کشور در حالی یکی بعد از دیگری تعطیل یا نیمه‌تعطیل می‌شوند که دولت از تیر ماه با قطع برق واحدهای صنعتی در تلاش بود بحران کسری برق را رفع کند. حالا بعد از تعطیلی واحدهای صنعتی، نوبت به ادارات یا بخش عمومی رسیده تا با تعطیل یا نیمه‌تعطیل شدنشان، بحران ناترازی برق رفع شود.
خسارت پنج میلیارد دلاری
تابستان امسال دولت ابتدا با تعطیلی صنایع سعی داشت بحران ناترازی را از سر بگذارند.
۴۴ درصد برق کشور سهم صنایع است؛ صنایع فرسودهای که خودشان یکی از منابع اصلی هدر رفت انرژی هستند.
نرخ طبیعی اتلاف برق در شبکه انتقال در کشورهای توسعه یافته حدود چهار درصد است.
این نرخ برای ایران ۱۴ درصد برآورد میشود.
تنها هدر رفت برق در شبکه انتقال، معادل ۴۰ درصد کل مصرف برق خانگی در کشور است.
با اینکه دولت با قطع برق صنایع تا حدودی توانست بحران برق خانگی را که حدود ۲۷ درصد کل شبکه است کنترل کند اما این کنترل بهای سنگینی داشت.
به گفته مهرداد بائوج لاهوتی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، قطع برق موجب شده است تا صنایع ایران سالانه پنج میلیارد دلار خسارت ببینند.
کاهش مصرف تا کجا؟
مسئولان جمهوری اسلامی برای حل معضل قدیمی برق در ایران، نشانی غلط میدهند. یکی از این آدرسهای غلط، توصیه شهروندان به کاهش مصرف است. توصیههایی مثل کاهش استفاده از کولرهای آبی و گازی.
این در حالی است که اصولا کل مصرف برق خانگی سهم آنچنانی از مجموع برق تولید شده در کشور ندارد. از طرفی شهروندان ایرانی بسیار کمتر از شهروندان سایر نقاط جهان برق مصرف میکنند.
سه کشور ایران، ترکیه و آلمان به لحاظ جمعیتی تقریبا مشابه هستند. بر اساس گزارش سالانه آژانس بینالمللی انرژی، مصرف برق خانگی در ایران ۴۰ درصد کمتر از آلمان و ۳۶ درصد بیشتر از ترکیه است.
با این حال باز هم انگشت اتهام مسئولان به سمت شهروندان نشانه میرود.
سرطان انرژی در جمهوری اسلامی
به گفته نایب رییس هیات مدیره شرکتهای تولیدکننده برق، در شرایط فعلی، شبکه برق ایران در پیک مصرف شبکه با حدود ۱۵ هزار مگاوات ناترازی برق روبهرو است که اگر این روند به همین ترتیب پیش برود، در ۱۰ سال آینده ایران با ۳۷ هزار مگاوات ناترازی تولید روبهرو خواهد شد؛ یعنی یکسوم برق مورد نیاز کشور قابل تامین نخواهد بود.
حسنعلی تقیزاده، رییس سندیکای تولیدکنندگان برق هم تاکید کرده که برای حل ناترازی برق به سالانه چهار میلیارد دلار سرمایهگذاری در صنعت برق و هفت هزار مگاوات نیروگاه جدید (ترکیبی از نیروگاههای گازی، سیکل ترکیبی، بادی و خورشیدی) نیاز است.
این در حالی است که کل درآمد نفتی جمهوری اسلامی در سال گذشته حدود ۳۰ میلیارد دلار تخمین زده میشود و حتی اگر قرار نباشد کل کسری ۱۵ تا ۱۹ هزار مگاواتی طبق پیشبینی برنامه هفتم توسعه برطرف شود، همچنان منابعی برای برونرفت از بحران فعلی مورد نیاز است.
تا نیمه مرداد ۱۴۰۳، جمهوری اسلامی با تعطیلی صنایع و نیمه‌تعطیل کردن ادارات، تا حدی توانست برق خانگی را تامین کند اما وضعیت شکننده تامین برق خانگی نمیتواند در طولانیمدت پایدار باشد.
با تعطیلی صنایع و زیان سالانه پنج میلیارد دلاری، کشور همین حالا هم به نوعی دچار بحران شده است اما تامین برق خانگی روی دیگری هم دارد که آن را از صنعت متمایز ساخته است: وجه اجتماعی و امنیتی تامین برق خانگی.
به نظر میرسد این وجه برای جمهوری اسلامی از زیان مالی صنایع مهمتر بوده است.
قطع برق خانگی در استان‌های مرکزی و جنوبی با توجه به گرمای شدید این مناطق، میتواند زمینه اعتراضات اجتماعی را فراهم کند.
