محمدرضا احمدی، نماینده رشت در مجلس گفت: «کشته شدن اسماعیل هنیه قطعا تمام ابعاد جبهه مقاومت را برای نابودی اسرائیل متحد خواهد کرد.» او افزود: «اسرائیل تمام خطوط قرمز را زیر پا گذاشته و متقابلا هیچ خط قرمزی در نبرد با اسرائیل وجود نخواهد داشت.»
این رویداد به طور مستقیم بر روند داخلی سیاست ایران و شکلگیری و معرفی دولت مسعود پزشکیان، که تازه در حال آغاز است، موثر خواهد بود. از سوی دیگر میتوان این اتفاق را حاصل فساد ساختاری در حکومت جمهوری اسلامی دانست.
در ادامه به برخی از این تاثیرات این رویداد و اثرات فساد جمهوری اسلامی در رخ دادن آن اشاره میشود، اما اینکه تاثیرات مورد نظر دقیقا در چه جهتی باشد، قابل پیشبینی نیست.
تغییر و بازبینی انتخاب وزرا
رویداد مهم و غیرمنتظره کشتهشدن اسماعیل هنیه آنهم در قلب تهران توجه دولت و مقامهای حکومت را به خود جلب میکند و تمرکز آنها نسبت به روند شکلگیری دولت و معرفی وزیران و اجرایی کردن برنامه ها را دچار اختلال خواهد کرد.
این رویداد با پوشش رسانهای گسترده و توجه افکار عمومی داخلی و جهانی مواجه شده است. در چنین مواقعی، فرآیندهای داخلی مانند معرفی وزرا ممکن است تحتالشعاع قرار گیرند و یا با حساسیت بیشتری مواجه شوند و حتی بازنگری در آن نیز محتمل است.
با افزایش تنشهای منطقهای یا بینالمللی، حاکمیت و دولت چهادهم مجبور میشوند اولویتهای خود را تغییر دهند. به عنوان مثال، در صورت افزایش تحریمها یا فشارهای بینالمللی، تمرکز بیشتری بر روی سیاست خارجی و مسائل امنیتی قرار میگیرد.
اگر قتل هنیه منجر به تغییرات قابل توجهی در روابط خارجی ایران شود، این مساله ممکن است بر روند انتصاب وزرای جدید، به ویژه در وزارتخانههای مرتبط با سیاست خارجی و امنیتی تاثیر بگذارد. ممکن است نیاز به وزرایی با تجربه و توانمندیهای خاص در شرایط جدید بیشتر احساس شود.
در صورتی که قتل هنیه منجر به تغییراتی در سیاستهای منطقهای شود که به نحوی ایران را درگیر کند، ممکن است فشارهای سیاسی داخلی برای معرفی افراد خاصی به عنوان وزرا افزایش یابد.
ضعف سیستم امنیتی و اطلاعاتی
کشتهشدن هنیه از اثرات بلندمدت فساد اقتصادی و سیاسی نهادینه در جمهوری اسلامی است.
فساد اقتصادی-مدیریتی جمهوری اسلامی میتواند نقش مهمی در نفوذ اسرائیل به دستگاههای امنیتی ایران داشته باشد. این نقش به چندین شکل و به میزان قابل توجهی قابل ارزیابی است.
سوء استفاده از منابع و امکانات: فساد اقتصادی-مدیریتی منجر به سوء استفاده از منابع و امکانات دولتی و توزیع رانت میشود. افراد و باندهای فاسد از موقعیتهای خود برای بهرهبرداری شخصی یا انتقال اطلاعات به طرفهای خارجی، از جمله اسرائیل، استفاده میکنند. این امر به پیدایش انواع باگها و ضعف در حفظ اطلاعات حساس و حتی فروش آنها به عوامل خارجی منجر شود.
کاهش کارآیی و نظارت: فساد ساختاری و نهادینه به کاهش کارآیی و اثربخشی سیستمهای نظارتی و کنترلی در دستگاههای امنیتی منجر میشود. طبیعی است زمانی که نهادهای نظارتی به دلیل فساد قادر به انجام وظایف خود نباشند، احتمال نفوذ عوامل خارجی افزایش مییابد.
تضعیف روحیه و انگیزه کارمندان: فساد اقتصادی و مدیریتی به تضعیف روحیه و انگیزه کارمندان امنیتی منجر میشود. زمانی که کارکنان احساس کنند مدیران و همکاران آنها فاسد هستند، تعهد خود به امنیت ملی را از دست میدهند، که این امر میتواند به سهلانگاری یا حتی همکاری با سرویسهای امنیتی خارجی منجر شود.
تسهیل جاسوسی: افراد فاسد در نظام اطلاعات و امنیت برای دریافت رشوه یا حفظ منافع شخصی خود، اطلاعات حساس را به اسرائیل میفروشند. این اطلاعات میتواند شامل جزئیات عملیات امنیتی، هویت ماموران مخفی، یا اطلاعات استراتژیک باشد.
موانع در مبارزه با نفوذ خارجی: فساد مورد اشاره در ساختار نظام جمهوری اسلامی مانع از اقدامات موثر برای شناسایی و مقابله با عوامل نفوذی است. برای مثال، افراد فاسد ممکن است مانع از تحقیقات درباره نفوذهای مشکوک شوند یا حتی از دستگیری عوامل نفوذی جلوگیری کنند.
به این ترتیب میتوان گفت کشتهشدن هنیه در تهران یک پیامد فسادهای اقتصادی و سیاسی است و از سویی مسیر تشکیل دولت و جمهوری اسلامی را نیز به صورت متقابل تحت تاثیر قرار میدهد.
سپاه پاسداران تا لحظه انتشار این گزارش دو اطلاعیه صادر کرده اما از بیان جزییات چگونگی کشته شدن هنیه خودداری کرده است.
دادستانی کل کشور هم به فعالان مجازی و رسانهای اخطار داده تا از پرداختن به مسائلی که امنیت کشور را مخدوش میکند نپردازند.
زمان و مکان حمله
سپاه پاسداران در بیانیه خود زمان حمله منجر به کشته شدن هنیه را دو نیمهشب اعلام کرد و نوشت او که در یکی از «اقامتگاههای ویژه جانبازان در شمال تهران» مستقر بود با «اصابت پرتابهای از هوا» کشته شده است.
ساعاتی بعد شبکه المیادین لبنان در خبری نوشت موشکی که برای حمله به محل اقامت هنیه مورد استفاده قرار گرفته، از کشور دیگری شلیک شده است.
اقامتگاه ویژه جانبازان کجاست
جستوجوهای آنلاین درباره اقامتگاه ویژه جانبازان در شمال تهران به جایی نمیرسد اما طبق اعلام برخی منابع غیر رسمی داخلی، اسماعیل هنیه در نزدیکی کاخ سعدآباد کشته شده است.
مجموعه سعدآباد با تقریبا ۶۰۰ متر طول و ۵۰۰ متر عرض، حدود ۳۰۰ هکتار مساحت دارد و سالهاست که جمهوری اسلامی از آن برای مراسمهای مختلف دولتی استفاده میکند.
در برخی گزارشها از اردوگاه بسیج الزهرا در شمال غربی این مجموعه به عنوان اقامتگاه هنیه یاد شده است.
در زمان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی و پیش از اجلاس سران کشورهای اسلامی در تهران ساختمانی برای پذیرایی از مهمانان ویژه در کاخ سعدآباد ساخته شد که ممکن است همان مکان اقامت هنیه بوده باشد.
ابعاد انفجار
به گفته منابع حماس، در ساختمانی که هدف حمله واقع شد، علاوه بر هنیه و محافظش، زیاد نخاله، رهبر جهاد اسلامی به همراه هیاتی از حماس حضور داشتهاند اما تا این لحظه گزارشی از آسیب به این افراد منتشر نشده است.
برخی شاهدان محلی به شنیدن شدن صدای انفجار در منطقه سعدآباد در بامداد چهارشنبه اشاره کردهاند و رسانه تجارتآنلاین هم نوشته صدای انفجار «آنقدر شدید بوده که تمام دزدگیرهای ماشینها به صدا درآمده و در تمام منطقه شمال تهران شنیده شده و دود و غبار انفجار منطقه را گرفته» است.
با توجه به این که تاکنون گزارشی درباره آسیب دیدگی دیگر ساکنان این ساختمان منتشر نشده میتوان نتیجه گرفت که با وجود دقت بسیار بالا در انجام عملیات، قدرت و شدت انفجار محدود بوده است.
موشک یا پهپاد؟
هر چند در بیانیه سپاه پاسداران به «اصابت پرتابهای از هوا» اشاره شده اما مبدا پرتاب همچنان نامشخص است.
مبدا پرتابهای که از هوا به سمت هدف شلیک میشود هواپیمای جنگنده یا پهپادهای نظامی است.
هواپیماهای نظامی برای چنین شلیکی باید از آسمان کشورهای همسایه استفاده کنند. استفاده از آسمان کشورها برای چنین عملیاتی بدون کسب مجوز و انجام عملیات در نواحی مرزی امر ناممکنی نیست.
در حمله به پایگاه هوایی هشتم شکاری اصفهان مقامهای آمریکایی تایید کردند که هواپیماهای اسرائیلی از بیرون از مرزهای ایران با سه موشک یکی از سایتهای راداری پدافند هوایی حفاظت از تاسیسات هستهای نطنز را هدف قرار دادند. اما مقامهای ایرانی ریز پرندههای دشمن را عامل حادثه در این پایگاه نظامی اعلام کردند.
اسرائیل سابقه انجام عملیات پهپادی در خاک ایران را دارد.
روزنامه والاستریت ژورنال در بهمن ۱۴۰۱ اسرائیل را مسئول حمله پهپادی به یکی از مجتمعهای کارگاهی وزارت دفاع در اصفهان و انفجار در مرکز مهمات سازی در این شهر معرفی کرد.
مقامهای جمهوری اسلامی آن زمان حمله را «ناموفق» توصیف کردند و گفتند این حمله خسارت محدودی بر جای گذاشته است.
گمانهزنیها
همزمان با نیمهشب در تهران و حدود دو ساعت قبل از مرگ هنیه، ریچارد گلدبرگ، مشاور ارشد بنیاد دفاع از دموکراسیها، در شبکه ایکس نوشت : «نیروی هوایی اسرائیل امشب برد خود را نشان میدهد»
او چند ساعت بعد در صبح روز چهارشنبه هم در اظهار نظر دیگری نوشت: «اگر بتوانید یک رادار در کنار یک سایت هسته ای بزنید، میتوانید به خانه ای در تهران هم ضربه بزنید. آیت الله لخت است.»
اشاره او به حمله موشکی اسرائیل به یکی از سامانههای دفاعی جمهوری اسلامی در فروردین سال جاری در اصفهان است.
ارتش اسرائیل تاکنون از اظهار نظر در مورد گزارش کشته شدن هنیه خودداری کرده است.
سرگرد اندرو فاکس، محقق انجمن هنری جکسون و یک چترباز سابق بریتانیایی گفت که احتمال دارد این حمله با موشکی که از خارج از ایران پرتاب شده، انجام شده باشد.
به گفته او آسمان دریای خزر با توجه به فاصله اندک با تهران، گزینه مناسبی برای این عملیات است.
فاکس با اشاره به تجربیات خود با تاکید بر اینکه که این نوع موشکها با فناوری لیزری دقیق هدایت می شوند، گفت:«سرباز روی زمین نشانگر لیزری را دقیقا به نقطهای که میخواهد بزند نشانه میگیرد تا لیزر موشک را به نقطه برخورد هدایت کند.»
به گفته فاکس، اسرائیل موشکهایی دارد که از انرژی جنبشی حاصل از سرعت و وزن کلاهک برای انجام کشتار استفاده میکند.
این توضیح میدهد که چرا در برخی حملات موشکی افراد کمتری کشته میشوند و سر و صدای کمتری نسبت به کلاهک انفجاری تولید میشود.
رونن سولومون، تحلیلگر اطلاعاتی و امنیتی اسرائیل به نزدیکی باکو و تلآویر و هم مرز مشترک آذربایجان با ایران اشاره کرد و گفت احتمال استفاده از آسمان این کشو با توجه به فاصله کم و استقرار تسلیحات اسرائیلی در آنجا برای این حمله زیاد است.
روابط جمهوری اسلامی با رژیم حاکم بر ونزوئلا در سالهای اخیر همواره خوب بوده است. چه زمانی که محمود احمدینژاد به دیدار چاوز میرفت و چاوز برای «زیارت» مقبره امام هشتم شیعیان به مشهد میآمد و چه زمانی که ابراهیم رئیسی، مادورو، جانشین چاوز را به گرمی در آغوش میکشید.
این صمیمیت منحصر به فرد، عقبه اقتصادی هم دارد.
خانه سازی در شهرک هوگو چاوز
در دوران ریاست جمهوری احمدینژاد بین سالهای ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰، جمهوری اسلامی از طریق شرکتهای کیسون و خانهسازی ایرانیان، ۲۴ هزار واحد مسکونی در ونزوئلا ساخت.
از این تعداد، ۲۰ هزار واحد آن مربوط به شهرک هوگو چاوز در نزدیکی شهر والنسیا است.
ارزش این واحدها حدود دو میلیارد دلار تخمین زده شدهاند.
جمهوری اسلامی مدعی شد در این سرمایهگذاری ۴۰۰ میلیون دلار سود کرده است.
خودروسازی، پراید به اسم تورپیال و سمند به اسم سنتارو
حوالی سال ۱۳۸۶، در ماه عسل روابط جمهوری اسلامی و ونزوئلا که یک سر آن احمدینژاد در تهران و سر دیگرش چاوز در کاراکس بود، یک شرکت مشترک خودروسازی در ونزوئلا تاسیس شد. شرکتی به نام ونیراتو.
این شرکت ۳۶ درصد ایرانی و ۶۴ درصد ونزوئلایی بود. ونیراتو ترکیبی از ایران خودرو و سایپا بود. سایپا پرایدهایش را به اسم تورپیال و ایران خودرو، سمندهایش را به اسم سنتارو در این کارخانه مونتاژ میکرد.
این شرکت به دلیل زیانده بودن عملا در سال ۱۳۹۴ تعطیل شد.
خرداد سال ۱۴۰۲، پس از سفر رئیسی به ونزوئلا گفته شد قرار است این خط تولید دوباره احیا شود.
فروشگاه ارتش، شعبه کاراکاس
سال ۱۳۹۹، فروشگاه زنجیرهای «اتکا» متعلق به ارتش جمهوری اسلامی، فروشگاهی زنجیرهای در ونزوئلا به نام مگاسیس تاسیس کرد که مدیرعامل آن عیسی رضایی، از مدیران قدیمی مجموعههای اقتصادی وابسته به نیروهای مسلح بود.
مدیرعامل مگاسیس ونزوئلا، سوابقی مثل معاونت مالی و برنامهریزی بانک انصار، عضویت در هیات مدیره بنیاد تعاون وزارت دفاع، سازمان اتکا و سرمایهگذاری غدیر را در کارنامه داشت.
خط تولید پهپاد
از حوالی سال ۱۳۸۰، جمهوری اسلامی با ونزوئلا همکاریهایی را برای ساخت پهپاد آغاز کرد.
حدودا از سال ۱۳۹۲، جمهوری اسلامی در ونزوئلا خط تولید پهپاد راه انداخته است.
ونزوئلا اولین مقصد صادرات قطعات پهپاد جمهوری اسلامی در جهان است به طوری که طی ۱۰ سال اخیر، حدود ۳۷ درصد از مجموع صادرات قطعات پهپاد ایران، به ونزوئلا بوده است.
در دو ماه اول امسال نیز حدود چهار میلیون دلار قطعات پهپاد به ونزوئلا صادر شده است.
بنزین در برابر طلا
اوایل سال ۱۳۹۹ رسانهها فاش کردند در اقدامی عجیب، پنج نفتکش کوچک حامل بنزین از سوی جمهوری اسلامی روانه ونزوئلا شده است. در همین زمان مشخص شد ونزوئلا هم ۹ تن طلا برای جمهوری اسلامی ارسال کرده است.
ارزش طلای ارسالی ونزوئلا برای جمهوری اسلامی حدود ۱۰ برابر بیشتر از ارزش بنزین صادراتی بود. مشخص نشد که آیا محموله ۹ تنی طلا فقط در ازای بنزین بوده است یا بخشی از معاملهای بزرگتر.
پالایشگاه فراسرزمینی
جمهوری اسلامی یک پالایشگاه فراسرزمینی در ونزوئلا به نام الپالیتو دارد. پالایشگاهی با ظرفیت ۱۰۰ هزار بشکه در روز.
خرداد سال ۱۴۰۲، فرهاد احمدی، مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت، خبر داد ۷۰ درصد پروژه تامین قطعات و خدمات فنی این پالایشگاه به اتمام رسیده است.
قرارداد بازسازی و تعمیرات این پالایشگاه به ارزش ۱۱۰ میلیون یورو از سوی جواد اوجی، وزیر نفت دولت ابراهیم رئیسی منعقد شده بود.
بانک مشترک ایران و ونزوئلا
در دولت محمد خاتمی، جمهوری اسلامی و ونزوئلا توافق کردند بانک مشترک ایران و ونزوئلا را تاسیس کنند.
بر اساس این تفاهمنامه، این بانک در سال ۱۳۸۶ با مشارکت بانک توسعه صادرات از سوی ایران و بانک دلتسرو از سوی ونزوئلا تاسیس شد.
ارزش داراییهای این بانک در پایان سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند ۱۴۰۱ حدود ۶/۵ هزار میلیارد تومان اظهار شده است.
حالا ونزوئلا درگیر اعتراضات گسترده است. اعتراضاتی که ممکن است به سرنگونی حزب چپگرای حاکم در این کشور پس از ربع قرن پایان دهد.
مادورو احتمالا با نگرانی این اعتراضات را پیگیری میکند اما در این سوی دنیا، جمهوری اسلامی هم نگرانیهای خود را در مورد این اعتراضات دارد که سرنوشت سرمایهگذاریها و تاثیر احتمالی نتیجه این اعتراضها بر معترضان در تهران، از جمله آنهاست.
