محمد خاتمی، رییس‌جمهوری اسبق و رییس دولت موسوم به اصلاحات، پیامی درباره انتخابات ریاست‌جمهوری دوره چهاردهم منتشر کرد و با اعلام شروطی، گفت در صورتی که نامزد مورد حمایت جبهه اصلاحات رد صلاحیت شود، در انتخابات شرکت نمی‌کند.
روز چهارشنبه ۱۶ خرداد، متن بیانیه خاتمی منتشر شد که در آن با «راهبرد انتخاباتی جبهه اصلاحات» اعلام موافقت کرد و گفت اگر پیشنهاد جبهه محقق شود، در انتخابات شرکت می‌کند.
یک هفته پیش از این بیانیه و در دهم خرداد، جبهه اصلاحات شروط ٩گانه خود را برای مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری منتشر و اعلام کرد نامزد یا نامزدهای اختصاصی خود را به زودی انتخاب و نامشان را پیش از پایان بررسی صلاحیت‌ها، اعلام عمومی می‌کند.
این جبهه مشارکتش را در انتخابات، منوط به تایید صلاحیت «حداقل یکی از نامزدهای اختصاصی» کرد.
خاتمی در پیام خود با تاکید بر این شروط نوشت انتخابات در جمهوری اسلامی تا رسیدن به رویدادی «معیار، سالم و رقابتی» فاصله دارد.
رییس‌جمهوری اسبق ایران ابراز امیدواری کرد دست‌اندرکاران انتخابات «با درک عمق نارضایتیِ مردم»، زمینه انتخاباتی را فراهم کنند که «همه جریان‌های سیاسی» بتوانند نامزد مطلوب خود را داشته باشند.
روز ۲۰ اردیبهشت و در آستانه مرحله دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی، فایلی صوتی از خاتمی منتشر شد که در آن گفته بود اصلاح‌طلبان تاکنون برای اختصاص چند کرسی به آنان در مجلس، از حکومت «گدایی» می‌کرده‌اند.
او در این فایل تاکید کرد «التماس» اصلاح‌طلبان برای اندکی تغییر در رفتار حکومت فایده‌ای نداشته است.
اسفند ماه گذشته، رییس‌جمهوری پیشین جمهوری اسلامی برای اولین بار در انتخابات شرکت نکرد و روز ۱۱ اسفند، پای صندوق‌های رای انتخابات مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی حاضر نشد.
در دوره‌های پیشین، او اغلب برای شرکت در انتخابات فراخوان داده و انتخابات را «کم هزینه‌ترین» و «کوتاه‌ترین» راه برای تغییر نظام سیاسی در ایران معرفی کرده بود.
جبهه اصلاحات پیش از این اعلام کرده بود در انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری شرکت نخواهد کرد.
حدود یک ماه پس از انتشار فایل صوتی خاتمی، حسین مرعشی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفت که محمد خاتمی افرادی را تشویق کرده تا نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری شوند.
بخش‌هایی از پیام جدید خاتمی برای انتخابات ریاست‌جمهوری به معرفی ویژگی‌های نامزد مورد نظر او اختصاص یافت.
او نامزد مطلوبش را فردی «ملتزم به اصلاحات ساختاری، تحول و دارای فهم درست از تحولات اجتماعی، به ویژه درباره زنان و جوانان» توصیف کرد.
جبهه اصلاحات هفته گذشته گفته بود نامزد یا نامزدهای اختصاصی خود را از میان «شخصیت‌های متعهد به نمایندگی از مواضع و دیدگاه‌های اصلاح‌طلبان» و با رای دو-سوم اعضای مجمع عمومی جبهه انتخاب می‌کند.
از میان کاندیداهایی که برای شرکت در انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرده‌اند عبدالناصر همتی، اسحاق جهانگیری، عباس آخوندی و محمد شریعتمداری جزو کابینه حسن روحانی، رییس‌جمهوری سابق ایران و از چهره‌های نزدیک به جریان اصلاح‌طلبی یا اعتدال‌گرا هستند.
در میان نامزدهای وابسته به طیف سیاسی اصلاح‌طلب یا کسانی که تاکنون حمایت این جریان سیاسی را داشته‌اند، نام چهره‌هایی مانند علی لاریجانی، مسعود پزشکیان، مصطفی کواکبیان و محمود صادقی نیز به چشم می‌خورد.
رسیدگی شورای نگهبان به صلاحیت ثبت‌نام‌کنندگان روندی قابل تمدید است اما اسامی نامزدهای نهایی برای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری احتمالا تا روز سه‌شنبه ۲۲ خرداد اعلام خواهد شد.
