در ادامه اقدامات ضدکارگری جمهوری اسلامی، وزارت کار با ابلاغ دستورالعملی اعلام کرد در در صورت ایجاد اختلاف میان کارگر و کارفرما برای پرداخت حق بیمه مشاغل سخت و زیانآور، کارگر باید از پیمانکار شکایت کند. با این دستورالعمل امکان بازنشستگی پیش از موعد کارگران عملا از بین میرود.
خبرگزاری ایلنا در گزارشی نوشت وزارت کار روز ۹ خرداد امسال با ابلاغ دستورالعمل شماره ۵۷، تکلیف چهار درصد سخت و زیانآور کارگران پیمانکاری را روشن کرد و بر اساس آن همه مسئولیت برعهده پیمانکار است و کارفرمای مادر هیچ مسئولیتی ندارد.
با اجرای این دستورالعمل، کارگری که در طول دوره اشتغال خود در یک کارگاه ثابت با چندین پیمانکار مختلف قرارداد داشته، در زمان بازنشستگی پیش از موعد باید تا ابد معطل بماند.
ایلنا با اشاره به اینکه پیدا کردن پیمانکارانی که سالها قبل از مجموعه رفتهاند و اقامه دعوا علیه آنها عملا غیرممکن است، نوشت با این دستورالعمل همه مسئولیتها از کارفرمای مادر سلب شده و کارگران ماندهاند و پیمانکارانی که هیچ مسئولیتی بر گردن نمیگیرند.
احسان سهرابی، فعال کارگری، در ارتباط با دستورالعمل تازه وزارت کار گفت این دستورالعمل پیماندهنده را از هر مسئولیتی مبرا دانسته و کارگران را به مصیبتی جدید دچار میکند و با اجرای آن «تیر خلاص بر پیکر کارگران پیمانکاری کشور شلیک خواهد شد».
سهرابی در گفتوگو با ایلنا با بیان اینکه بازنشستگی پیش از موعد در مشاغل سخت و زیانآور مستلزم پرداخت چهار درصد حق بیمه است، افزود سازمان تامین اجتماعی فقط بعد از گرفتن این چهار درصد با بازنشستگی کارگر موافقت میکند اما در این دستورالعمل، کارگران پیمانکاری حق مراجعه به دستگاه ناظر را ندارند.
شورای بازنشستگان ایران، روز ۲۱ اردیبهشت در بیانیهای به انتقاد از کانونهای بازنشستگی پرداخت و با اشاره به بیش از سه هزار عضو هیات مدیره این کانونها که از منابع متعلق به بازنشستگان استفاده میکنند، اعلام کرد تنها راه برآورده شدن مطالبات بازنشستگان خیابان است و کانونهای بازنشستگی، «تشکلهای زرد و بیخاصیتی» در اختیار حاکمیت هستند.
سهرابی در بخش دیگری از صحبتهای روز ۱۳ خرداد خود با ایلنا با ابراز تاسف از اینکه وزارت کار هر روز بخشنامهها و لوایح ضدکارگری جدید صادر و ابلاغ میکند، گفت نگاه وزارت کار، «کاملا کارفرمایی و سرمایهدارانه» است.
او تاکید کرد که با دستورالعمل شماره ۵۷ وزارت کار، دیگر امیدی به بازنشستگی پیش از موعد برای اغلب کارگران مشاغل سخت و زیانآور که پیمانکاری و شرکتی هستند، باقی نمیماند و با عملا بازنشستگی پیش از موعد را از میان برداشتهاند و از اساس منتفی کردهاند.
بررسی اخبار اعتراضات بازنشستگان در سال ۱۴۰۲ نشان میدهد در سال گذشته روی هم رفته حدود ۵۶۰ تجمع اعتراضی از سوی بازنشستگان در ۸۱ روز از سال ۱۴۰۲ در سراسر کشور شکل گرفته است.
۱۵۰ مورد از این تجمعات در آبان و آذر سال گذشته رخ داده و بیشترین اعتراضات از سوی بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی انجام شده است.
در سالهای گذشته شمار ی از زندانیان سیاسی در زندانهای ایران پس از صدور حکم اعدام دست به خودکشی زدهاند.
رسانه حالوش که خبرهای استان سیستان و بلوچستان را پوشش میدهد، در گزارشی نوشت نارویی در بند ۹ (بند سیاسی انفرادی) زندان زاهدان پس از خوردن چند قرص قوی اعصاب اقدام به خودکشی کرد و با تشخیص بهداری زندان مبنی بر وضعیت وخیم جسمانی به بیمارستان «خاتمالانبیا» این شهر منتقل شد.
حالوش دلیل اقدام به خودکشی نارویی را فشارهای عصبی ناشی از ترس از احتمال اجرای حکم اعدام این زندانی گزارش کرد و نوشت او بارها اتهامات مطرح شده علیه خود را در دادگاه رد کرده بود.
(به توصیه کارشناسان اگر با کسی یا کسانی روبهرو میشوید که از جملهها و عبارتهایی نشاندهنده افسردگی یا تمایل به پایان زندگی استفاده میکنند، از آنان بخواهید با پزشک معتمد، نهادهایی که در این زمینه فعالیت میکنند یا فردی مورد اعتماد، درباره نگرانیهایشان صحبت کنند. اگر به خودکشی فکر میکنید در ایران با اورژانس اجتماعی با شماره تلفن ۱۲۳ تماس بگیرید.)
نارویی خردادماه ۱۴۰۰ به دست نیروهای امنیتی در شهر لاشار از توابع شهرستان اسپکه بازداشت و پس از پایان بازجوییها به زندان زاهدان منتقل شدند.
پیش از او محمد زینالدینی در مهرماه سال ۱۳۹۹ بابت این پرونده بازداشت شده بود.
آنها در سال ۱۴۰۱ بابت این پرونده مشترک به اتهام «محاربه از طریق اقدام مسلحانه» به اعدام محکوم شدند و حکمشان در آبانماه ۱۴۰۲ از سوی دیوان عالی کشور تایید شد.
این دو زندانی سیاسی در این پرونده به قتل سه نفر از نیروهای سپاه قدس در جریان یک درگیری با ماموران امنیتی متهم شدند.
حالوش به نقل از یک منبع مطلع نوشته آنها نقشی در این درگیری نداشتند و دادگاه دفاعیات آنها را در نظر نگرفت.
وب سایت هرانا نیز با تایید این خبر به نقل از یک منبع مطلع نوشت که خانواده این زندانیان در زمان مراجعه به مراجع قضایی برای پیگیری وضعیت فرزندانشان با رفتار توهینآمیز مواجه شدهاند.
پیش از این در روز ششم خردادماه گروهی از زندانیان که در دو بند موسوم به «امن» و «خاص» در زندان مرکزی ارومیه محبوس هستند، با انتشار نامهای خطاب به رییس سازمان زندانهای ایران و نهادهای بینالمللی حقوق بشری گفتند شرایط سخت در این دو بند باعث شده تعدادی از زندانیان اقدام به خودکشی کنند.
خودکشی و مرگهای مشکوک زندانیان
اقدام به خودکشی نارویی در زندان زاهدان نخستین مورد از خودکشی زندانیان سیاسی در زندانهای ایران نیست.
شامگاه ششم اسفند ۱۴۰۲، شاهین گلهداری، زندانی سیاسی در زندان ارومیه دست به خودکشی زد و به زندگی خود پایان داد.
هرانا در گزارش سالانه خود هم نوشت در سال ۱۴۰۲ دستکم شش زندانی در اثر بیماری در زندانها جان باختند. ۲۰ زندانی خودکشی کردند و هشت نفر در زندانها به قتل رسیدند.
اسنادی که این سازمان حقوق بشری گردآوری کرده نشان میدهد در این بازه زمانی نیز مانند سالهای قبل شمار زیادی از زندانیان سیاسی، شکنجه فیزیکی شدند، از خدمات پزشکی محروم بودند، به سلولهای انفرادی منتقل یا تبعید شدند، زیر فشار برای اعتراف اجباری قرار گرفتند، به وکیل انتخابی دسترسی نداشتند، از حق تماس تلفنی برخوردار نبودند، تفکیک جرایم زندانیان درباره آنان اعمال نشد و در محیط و شرایط نامناسب محبوس شدند.
هر کدام از این موارد به تنهایی فشار زیادی بر زندانیان تحمیل میکند و آنها را از نظر روانی به نقطه استیصال میرساند، اما بسیاری از زندانیان سیاسی و بازداشتیها همزمان طیف متنوعی از شکنجهها و آزارها را متحمل میشوند.
وبسایت حقوق بشری ههنگاو هم نوشت در سال ۲۰۲۳ دستکم ۳۵ زندانی در زندانهای ایران جان باختهاند.
یکی از پر حاشیهترین مرگهای اینچنینی، مربوط به جواد روحی، معترض بازداشتی بود که بامداد ۹ شهریور سال گذشته به شکلی مشکوک در زندان نوشهر جان خود را از دست داد.
جمهوری اسلامی تا کنون در قبال مرگ زندانیان سیاسی که به دلیل فشار، شکنجه و ارائه ندادن خدمات پزشکی بوده، هیچگاه مسئولیتی نپذیرفت.
مریم کیانارثی، وکیل دادگستری، در رسانه اجتماعی ایکس نوشت که موکلش ساسان چمنآرا، مانند دیگر معترضان زندانی پس از آزادی از زندان، مدتهاست به نوعی بیماری خودایمنی (پسوریازیس) مبتلا شده است.
این وکیل دادگستری، تکرار این بیماریها برای معترضان زندانی را سوالبرانگیز خواند و تاکید کرد این رخداد موجب نگرانی جامعه مدنی شده است.
مطهره گونهای، فعال دانشجویی سابق و دانشجوی تعلیقی رشته دندانپزشکی، با اشاره به ابتلای چمنآرا به بیماری خودایمنی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که از حدود ۹ سال پیش به بیماری خودایمنی آلوپسی آرهآتا (ریزش موی سکهای) مبتلا شده و بعد از بازداشتش در سال ۱۴۰۱، پس از گذشت پنج سال بیماریاش عود کرده است.
او با اشاره به اینکه با عود بیماریاش موهای سر، مژهها و ابروهایش دچار ریزش شدهاند، نوشت: «پس از آن و بعد از دریافت حکم اخراجم از دانشگاه دچار سندرم تونل کارپال نیز شدم که آن هم دستهای از بیماریهای نوروپاتیک مرتبط با استرس است.»
این فعال دانشجویی با بیان اینکه چندی پیش در پی احضارها و بازجوییهای مکرر و بازداشت، متوجه ابتلایش به اماس خفیف شده، تاکید کرد: «همه اینها ناشی از رنج و اضطراب بیامانی است که جمهوری اسلامی بر زندگی شهروندان ایران وارد میسازد.»
او گفت که با داروهای ضداضطراب و کورتون تراپی، تاکنون توانسته بیماریهایش را کنترل کند.
عدهای پف اخیر صورت او را به «خوش گذشتن در زندان» تفسیر کردهاند که از عوارض شایع کورتون است.
منتشر شدن خبر بیماری مشابه چمنآرا و گونهای، موضوع بیماریها و مرگهای مشکوک برخی زندانیان سیاسی را مجددا به بحث روز تبدیل کرد.
سینا یوسفی، وکیل دادگستری، در واکنش به ابتلای چمنآرا به بیماری خودایمنی مطلبی با عنوان «ترور بیولوژیک معترضین» در شبکه اجتماعی ایکس نوشت و تاکید کرد: «همکارمان مریم آروین که بهصورت داوطلبانه و رایگان وکالت معترضان را بر عهده میگرفت، یک ماه پس از آزادی از زندان، جان سپرد.»
این وکیل دادگستری در ادامه نوشت مادر مریم اعلام کرده بود که در زندان به بهانه آرامبخش و مسکن به او سرم وصل کردهاند و دلیل مرگ نیز مسمومیت دارویی بوده و پزشک زندان در نامهای آسیبهای وارده به او را تایید کرده بود.
آزاده بلاش، نوازنده و استاد پیانو ساکن اتریش با انتشار مطلبی در شبکه ایکس با یادآوری زندانی شدن چمنآرا در جنبش «زن، زندگی، آزادی»، نوشت که او فشارها و شکنجههای جسمی و روحی بسیاری مثل اعدام مصنوعی و حوضچه برق را متحمل شده و حالا با بیماری خودایمنی دست و پنجه نرم میکند.
به گفته بلاش، این هنرمند عرصه موسیقی مشکل بینایی دارد و فقط یک چشمش با کمک عینک، توان دید ضعیفی دارد.
ماجرای بیماریهای مشکوک پس از آزادی از زندان صرفا به این افراد ختم نمیشود.
سوم اردیبهشت امسال خبر بیماری ناشناخته ترانه علیدوستی، بازیگر مخالف حجاب اجباری، تنها چند ماه پس از آزادی از زندان منتشر شد.
نادره حکیمالهی، مادر ترانه، در یک لایو اینستاگرامی از ابتلای دخترش به یک بیماری ناشناخته خبر داد و گفت: «حال ترانه خوب است ولی خوب نبوده. بیماری سخت است؛ بهخصوص که منشا آن مشخص نیست. من نگران بودم اما از نگرانی درآمدم. برایش عشق بفرستید و دعا کنید.»
پس از آن، «سینمااعتماد» درباره بیماری این ستاره سرشناس سینمای ایران نوشت: «ترانه علیدوستی حدود شش ماه پس از آزادی خود از زندان دچار بیماریای به نام سندروم (DRESS) شده است. این وضعیت زمانی ایجاد میشود که سیستم ایمنی واکنش بیش از حدی به برخی داروها نشان میدهد. در نتیجه این امر باعث ایجاد علایم متعددی مانند تب، ناهنجاریهای خونی و التهاب اعضا در سراسر بدن میشود.»
علیدوستی از جمله هنرمندانی است که در جریان خیزش انقلابی ۱۴۰۱ از جنبش «زن، زندگی، آزادی» حمایت کرد، حجاب اجباری خود را از سر برداشت و به همین دلیل روز ۲۶ آذر ۱۴۰۱ بازداشت و ۱۴ دی ماه همان سال با تودیع وثیقه از زندان آزاد شد.
کیانارثی روز چهارم اردیبهشت نیز از ابتلای مصطفی آل احمد، کارگردان سینما به نوعی بیماری خودایمنی پس از آزادی از زندان خبر داد و نوشت: «تکرار این دست بیماریها، فعالان حقوق بشر را با پرسشهای جدی و نگرانکننده روبهرو کرده است.»
آل احمد روز ۱۷ تیر ۱۴۰۱ و به دلیل انتشار بیانیه تعدادی از سینماگران با عنوان «تفنگت را زمین بگذار» بازداشت و ۱۹ مرداد همان سال با تودیع وثیقه از زندان آزاد شد.
جمال عاملی، جعفر ابراهیمی، لیلا حسینزاده، مسعود محمودی و مهدی رجبیان، شماری از زندانی سیاسی فعلی و سابق هستند که به بیماری خودایمنی مبتلا هستند.
از زمان آغاز خیزش انقلابی ۱۴۰۱ موارد مشکوکی از بیماری و مرگ شهروندان بازداشتشده پس از آزادی از زندان مشاهده شد.
آخرین نمونه این اتفاق، سارا تبریزی، زندانی سیاسی سابق بود که در تعطیلات نوروز ۱۴۰۳ به شکل مشکوکی درگذشت و مقامات پزشکی قانونی علت مرگ او را «بلعیدن قرص» اعلام کردند.
نامهای بسیاری را میتوان به این فهرست افزود: عرشیا امامقلیزاده، میلاد (آرش) فروزنده، یلدا آقافضلی و علیرضا خاری، تنها چند تن از این نامها هستند.
برخی زندانیان سیاسی سابق پیش از این در واکنش به مرگهای مشکوک بازداشتیها و زندانیان، با یادآوری خاطرات خود گفتهاند در بازداشتگاهها و زندانهای جمهوری اسلامی، آنان را وادار به خوردن داروهای مشکوک، مخرب و روانگردان کردهاند.
همچنین آمپولهایی به آنان تزریق میشده که وضعیت جسمی و روانی زندانیان را مخدوش میکرده است.
