نیکولاس مادورو، رییسجمهور ونزوئلا، در اقامتگاه سفیر جمهوری اسلامی در این کشور حضور یافت و به مناسبت مرگ ابراهیم رئیسی، در مراسم دعای کمیل و روضهخوانی شرکت کرد. مادورو در شبکه اجتماعی ایکس، تصاویری از حضور خود در مراسم دعای کمیل را منتشر کرده است.
«قبل ازاینکه به اردوی قطر برویم، پسر آقای مخبر به اردو آمدند و گفتند با آقای مخبر جلسه بگذاریم. آقای مخبر بعد از بازی با عراق قول مجوز واردات خودرو را داده بودند و قرار بود فرزند آقای مخبر برای این کار هماهنگ کند»
اینها صحبتهای مهدی طارمی، بازیکن تیم ملی فوتبال در یک گفتوگوی خبری بود. صحبتهایی که در تیر ماه ۱۴۰۱، با واکنش رسانههای داخل ایران مواجه شد.
سوال آنها این بود: سجاد، پسر محمد مخبر چه کاره است که چنین قولی بدهد و در کدام تصمیمات اقتصادی کشور دخالت میکند؟
در نهایت مصوبه واردات خودرو بازیکنان از سوی دیوان عدالت اداری لغو شد اما چیزی از حاشیههای پسر معاون اول کم نشد. حاشیههایی که از سالها قبل، حتی پیش از ریاستجمهوری ابراهیم رئیسی آغاز شده بود.
اولین حاشیه
خانواده مخبر علاقه ویژهای به دارو و درمان دارند. محمد مخبر (پدر)، از عوامل تولید واکسن کرونا و البته مرگ ۵۰ هزار شهروند ایرانی است. پسرش سجاد نیز پزشک عمومی است و عضو هیات مدیره شرکتهای دارویی.
اواخر سال ۱۳۹۸، وقتی محمد مخبر هنوز رییس منصوب علی خامنهای در ستاد اجرایی فرمان امام بود، فهرست بدهکاران بانکی منتشر شد. یکی از این بدهکاران شرکتی به نام «نسیم سلامت پاسارگاد» از زیرمجموعههای بانک پاسارگاد بود. مدیرعامل این شرکت سجاد مخبر بود و هست.
هر چند بانک پاسارگاد همان موقع در تکذبیهای بدهی ۸۵ میلیاردی نسیم سلامت پاسارگاد را رویهای طبیعی در فرایند حسابداری عنوان کرد اما انتشار نام سجاد مخبر در کنار نام پاسارگاد، شروع یک ماجرا بود؛ به ویژه اینکه محمد مخبر رییس ستاد اجرایی بود و بانک پاسارگاد هم - هرچند به طور غیر رسمی - همیشه به ستاد اجرایی نسبت داده شده است.
دومین حاشیه
بار دوم که اسم پسر محمد مخبر در خبرها آمد همزمان با تشکیل کابینه ابراهیم رئیسی بود.
یک خبرنگار از جریان موسوم به عدالتخواه به نام میلاد گودرزی، اسنادی منتشر کرد که نشان میداد سجاد مخبر، پسر معاون اول تازهکار رئیسی، به عنوان هیات مدیره سه شرکت معین سرافراز آرمان، عمران تهاتر شهر و واسپاری میلاد شهر از زیرمجموعههای سازمان بازنشستگی شهرداری تهران، طی سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ مبلغ ۹۶۰ میلیون تومان به عنوان پاداش دریافت کرده است.
با فاصله کمی از این ماجرا، مهدی نادمی، مدیرعامل سازمان بازنشستگی شهرداری تهران در مصاحبهای گفت در اسناد منتشر شده «اشتباه تایپی» وجود داشته و هر چند فرزند معاون اول در آن زمان پاداش گرفته اما مبلغ آن ۹۶۰ میلیون تومان نبوده است.
عضو جریان عدالتخواه نیز بابت انتشار اسناد عذرخواهی کرد و ظاهرا پرونده این بار هم بسته شد.
با اینکه مبلغ تکذیب شد اما این بار یک بُعد دیگر از ارتباطات محمد مخبر روشن شد: اینکه در زمان مدیریت محمدباقر قالیباف در شهرداری تهران، پسر محمد مخبر در این مجموعه، ارتباطاتی داشته است.
پاشنه آشیل معاون اول
مبلغ بدهی یا پاداش پسر معاون اول رییسجمهوری که حالا کفیل ریاست جمهوری شده است یک سوی این ماجراست و این ماجرا سمت دیگری نیز دارد: دریافت پاداش در سازمان بازنشستگی شهرداری تهران در زمان شهرداری قالیباف نشان میدهد پسر مخبر در تشکیلات قالیباف سمت داشته است.
قالیباف این روزها هدف افشاگریهای بخشهایی از اصولگرایان است که از یک سو به مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی و علیرضا زاکانی، شهردار تهران و از سوی دیگر به سعید محمد، مشاور رییس بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی میرسند.
از طرفی علی نیکزاد، عضو جبهه پایداری و رییس ستاد انتخاباتی رئیسی در سال ۱۴۰۰، پس از اینکه رئیسی پست معاون اولی را به مخبر داد، با قهر به مجلس بازگشت.
او گفته است: «علیرغم اینکه بنده هیچ طمعی از دولت سیزدهم نداشتم ولی خود را فقط برای تصدی مقام معاون اول رییسجمهوری آماده کرده بودم و وقتی آن را به من پیشنهاد ندادند، ماندن در کسوت نمایندگی مجلس را ترجیح دادم.»
جریان عدالتطلبی که ویترینی برای عرضه «افشاگری» در مقاطعی برای تسویهحسابهای سیاسی اصولگرایان نیز هست، رابطهای قدیمی با وحید جلیلی، برادر سعید جلیلی دارد. این جریان به اصطلاح عدالتخواه، پیش از این بارها از ماجرای ایرانمال تا ماجرای عیسی شریفی به قالیباف حمله کرده است.
میلاد گودرزی نیز که اسناد پاداش سجاد مخبر را منتشر کرد، از همین جا آمده است.
به نظر میرسد سجاد، پسر محمد مخبر، در صورت نامزدی پدرش در انتخابات زودهنگام پیش رو، هدف خوبی برای رقبایش باشد. هدفی که قبلا هم چند بار به آن زدهاند؛ بهخصوص وقتی در تابستان ۱۴۰۰ از سهمشان در کابینه رئیسی راضی نبودند.
پیش از ظهر روز شنبه مراسمی با عنوان دیدار رهبر جمهوری اسلامی با خانواده کشتهشدگان سانحه سقوط بالگرد، در تهران برگزار شد.
کانال تلگرامی «اخبار رهبر انقلاب»، همراه با نشر صحبتهای رهبر جمهوری اسلامی در این دیدار، از هشتگ «رئیسی عزیز» استفاده کرد.
خامنهای در این برنامه، صفات «کار برای مردم، خدمت به مردم و مردمی بودن» را به کشتهشدگان منتسب کرد و گفت: «مرحوم شهید آقای رئیسی، خستگیناپذیر بود.»
دفتر خامنهای از روز دوشنبه تا کنون در ارسال پیامهایی برای مرگ ابراهیم رئیسی از واژه «شهید» برای او استفاده نکرده.
در پیامی که روز ۳۱ اردیبهشت برای اعلام عزای عمومی مرگ رئیسی منتشر شد، از ترکیب «درگذشت شهادتگونه» استفاده و از رییس دولت سیزدهم نه با عنوان «آیتالله» که با عبارت «حجتالاسلام و المسلمین» یاد شده بود.
خامنهای امروز به سلسله مراسم حکومتی تشییع رئیسی و همراهانش در شهرهای تبریز، قم، تهران، بیرجند و مشهد اشاره کرد و آن را «با شکوه» خواند.
او گفت: «حرکت و قیام مردم نشان داد که ملت ایران زنده است.»
رهبر جمهوری اسلامی با تاکید بر اینکه دنیا رئیسی را بهعنوان «رییسجمهور انقلاب» میشناخت، گفت: «این حادثه، در مقابل دیدگان جهانیان و در عمل ثابت کرد ملت ایران به رییسجمهور و کسانی که مظهر شعارهای انقلاب بودند چه دلبستگی و وفاداریای دارند.»
رهبر جمهوری اسلامی اضافه کرد: «وقتی مردم اینگونه با عظمت از این مرد حمایت و تجلیل میکنند، معنایش حمایت از شعارهای انقلاب است.»
این سخنان او در شرایطی است که پس از اعلام خبر سقوط بالگرد رئیسی و در حدود یک هفته اخیر، بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی به شادی و خوشحالی پرداختند.
در روزهای گذشته نیز خبرهایی از احضار، بازداشت و تشکیل پرونده قضایی برای کسانی منتشر شد که با مرگ رئیسی شوخی یا از آن اظهار شادمانی کرده بودند.
پیشتر دادستانی کل کشور کاربران رسانههای اجتماعی را تهدید کرده بود در صورت اقدام به «توهین» یا «مخدوش ساختن امنیت روانی جامعه و تشویش اذهان عمومی» در پی مرگ رئیسی و همراهانش، با آنان به شکل «سریع، موثر و بازدارنده» برخورد میشود.
تشکلهای صنفی و فعالان دانشجویی ۱۹ دانشگاه کشور، روز شنبه در بیانیهای مشترک، مرگ رئیسی و همراهانش را پدیدآورنده موج عظیم شادمانی در مردم به مثابه یک «جشن سراسری» دانستند.
این گروههای دانشجویی از سرنگونی بالگرد حامل رئیسی به عنوان چشماندازی برای سرنگونی جمهوری اسلامی یاد کردند و گفتند: «ما مردم خوشحال از هلاکت این جنایتکار، با وجود شرایط شدیدا امنیتی در شهرهای مختلف جشن شبانه و آتشبازی به راه انداخته و بساط رقص و میگساری و پخش شیرینی و شکلات بهپا کردهایم.»
آنان در بخشی دیگر از بیانیه خود به شادمانی ایرانیان خارج از کشور نیز اشاره کردند که در روزهای گذشته در شماری از شهرهای جهان و عمدتا مقابل ساختمان سفارت یا کنسولگریهای جمهوری اسلامی برپا شد.
در یک نمونه از این اظهار شادمانیها، شامگاه جمعه چهارم خرداد چند تن از حامیان حکومت با خشونت به تجمع مخالفان ایرانی که در حال اعتراض به برگزاری مراسم یادبود رئیسی در لندن بودند، حمله و شماری از معترضان را زخمی کردند.
برخی از فعالان سیاسی و چهرههای شاخص اپوزیسیون جمهوری اسلامی به این درگیری واکنش نشان دادند و خواهان محاکمه آمران و عاملان حکومتی این «حمله وحشیانه» شدند.
مراسم بزرگداشت خامنهای برای رئیسی و همراهانش
پیش از دیدار خامنهای با خانواده کشتهشدگان سقوط بالگرد، صبح روز شنبه مراسمی با عنوان بزرگداشت رئیسی و همراهانش با حضور رهبر جمهوری اسلامی در حسینیه خمینی تهران برگزار شد.
در اطلاعیه مربوط به مراسم آمده بود که «ورود عموم» برای شرکت در این مراسم آزاد است اما این رویداد مانند همه برنامههای مرتبط با رهبر جمهوری اسلامی با حضور افراد دستچینشده و منتخب برگزار شد.
در تصاویر منتشر شده از این مراسم، حسن روحانی، رییسجمهوی سابق و علی لاریجانی، رییس سابق مجلس شورای اسلامی نیز دیده شدند.
این دو که در روزهای گذشته نامشان بهعنوان کاندیداهای احتمالی انتخابات پیشروی ریاستجمهوری نیز مطرح شد، در مراسم تشییع رئیسی در دانشگاه تهران در روز دوم خرداد حضور نداشتند.
در آن مراسم علی خامنهای بر جنازه رئیسی و همراهانش نماز خواند.
در برنامه بزرگداشت روز شنبه، روحانی و لاریجانی در میان جمعیت حضور داشتند اما در سمت چپ خامنهای پدر محمدعلی آلهاشم، امام جمعه کشته شده تبریز و پس از آن احمد علمالهدی، امام جمعه مشهد و پدر همسر رئیسی نشسته بودند.
بسیاری از تصاویر منتشر شده از این مراسم، طوری قاببندی شدهاند که علمالهدی در آنها دیده نمیشود.
پیشتر ایرانوایر خبر داده بود نیروهای امنیتی اجازه برگزاری جلسه درس خارج فقه را در روز دوم خرداد به علمالهدی ندادهاند.
بر اساس این گزارش، نهادهای امنیتی به علمالهدی گفتهاند که باید دلیل لغو کلاس خارج فقه «وخامت حال» او عنوان شود.
در مراسم بزرگداشت رئیسی در روز شنبه شمار دیگری از مقامات نیز در کنار خامنهای حضور داشتند.
در سمت راست رهبر جمهوری اسلامی، به ترتیب ناصر رفیعی، خطیب مجالس خامنهای، صادق آملی لاریجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام، غلامحسین محسنی اژهای، رییس قوه قضاییه، محمد باقر قالیباف، رییس مجلس، محمد مخبر، کفیل ریاستجمهوری و دیگر مقامات حکومتی نشسته بودند.
خامنهای در این مراسم سخنرانی نکرد و برنامهها شامل سخنرانی کوتاهی از رفیعی، مدیحهسرایی و روضهخوانی بود.
رفیعی در سخنرانی خود به انتخابات دوره چهاردهم ریاستجمهوری در هشتم تیر اشاره کرد و خطاب به نامزدهای احتمالی گفت: «آداب، اخلاق و همدلی را رعایت کنید. بگذارید این وفاق و دوستی حفظ شود و تخریب نکنیم و دشمنشاد نشویم.»
پس از مرگ ابراهیم رئیسی، گمانهزنیها درباره نامزدهای احتمالی انتخابات زودهنگام تیر ۱۴۰۳ خیلی زود داغ شد و نام دهها نامزد از جریانهای موسوم به اصلاحطلب و اصولگرا به میان آمد.
در بین نامزدهای احتمالی جریان اصولگرایی از چهرههایی مثل محمد مخبر، محمدباقر قالیباف، محمود احمدینژاد، سعید جلیلی، حسین دهقان، غلامعلی حداد عادل، علیرضا زاکانی و پرویز فتاح نام برده میشود.
در کنار سخنان رفیعی، نوحهخوانی محمود کریمی، مداح دفتر خامنهای در مراسم بزرگداشت رئیسی و همراهانش نیز با حاشیههایی همراه بود.
او در نوحهسرایی خود گفت: «ما انتظار داشتیم که خامنهای در نماز رئیسی بغض کند یا حالش منقلب شود، ولی او بدون بغض و لرزش صدا نماز را خواند و به دیدار مهمانان خارجی رفت.»
کریمی در ادامه گفت علی خامنهای «یک تنه کار را جمع کرد».
پیشتر اکونومیست در گزارشی به بررسی رفتارهای سرد علی خامنهای در مراسم تشییع ابراهیم رئیسی پرداخته و آن را با «هقهقهای غیر قابل کنترلش» بعد از کشته شدن قاسم سلیمانی مقایسه کرده بود.
