محمد رسولاف، در گفتگویی با رویترز در حاشیه جشنواره فیلم کن گفت فیلم تازه او دانه انجیر معابد که در بخش مسابقه این جشنواره شرکت دارد و داستانش درباره خانواده یک مقام قضایی در جریان خیزش ۱۴۰۱ است، الهام گرفته از تجربیات شخصی خود او با نظام قضایی جمهوری اسلامی است.
این فیلمساز مستقل ایرانی، پیشتر در اولین گفتگوی خود پس از خروج از ایران با ارائه جزئیاتی از شیوه خروجش از ایران و برنامههای آیندهاش گفته بود با وضعیت حقوقیاش «چارهای» جز ترک کشور نداشته، چون مصمم به ادامه کار است و میخواهد داستان مردمش را با فیلم بازگو کند.
رسولاف در این گفتگو به رویترز گفته ایده این فیلم پس از چندین بار دستگیری و بازداشت به ذهن او خطور کرده است: «در چند سال گذشته، آنقدر مورد بازجویی قرار گرفتم، به دادگاه رفتم، و در زندان با افرادی که زندان را اداره میکنند در تماس بودم که این سؤال برایم پیش آمد: افرادی که این سیستم را اداره میکنند چه ذهنیتی دارند؟ چگونه فکر میکنند؟ چه نوع افرادی هستند؟»
محمد رسولاف که پیش از این دو بار زندانی شده و مدتی را نیز در سلول انفرادی گذرانده بود به حکم شعبه ۲۹ دادگاه انقلاب به هشت سال زندان، شلاق، جزای نقدی و ضبط مال محکوم شد.
بابک پاکنیا، وکیل رسولاف پیشتر در شبکه اجتماعی ایکس نوشته بود: «دلیل اصلی صدور این حکم، امضای بیانیهها و ساخت فیلم و مستند است که از نظر دادگاه، این اقدامات مصداق اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور محسوب میشود.»
فیلم دانه انجیر معابد بر روی یک قاضی تحقیق متمرکز است که با گسترش اعتراضات در سراسر ایران در پی جانباختن مهسا ژینا امینی، به تدریج دچار استرس شده و پارانویا میگیرد و همزمان در خانه، دو دخترش در مقابل کنترل شدیدتر او بر زندگیشان مقاومت میکنند در حالی که همسرش در کنار او میایستد.
رسولاف در گفتگو با رویترز، با اشاره به اینکه نخستین بار ۲۰ سال پیش به کن رفته است گفت: «حضورم در کن مربوط به مسیری است که آغاز کردهام و امروز بسیار خوشحالم که اینجا هستم.»
رسولاف که پیشتر به روزنامه گاردین گفته بود طرحهای زیادی در زندان نوشته است و همیشه احساس میکرده اگر مدتی طولانی در زندان بماند توانایی ساخت این فیلمها را نخواهد داشت به رویترز گفته چندین پروژه دیگر در دست داشته که یکی از آنها ممکن است انیمیشن باشد: «فکر کردم که اگر به زندان بروم، داستانها ناگفته باقی میمانند.»
او در گفتگویش با رویترز افزوده تصمیم گرفته کارهایی که باید انجام دهد و «بعد از آن اگر جمهوری اسلامی هنوز وجود داشته باشد و اگر این احکام هنوز پابرجا باشند» زمان زندان رفتنش فرا میرسد.
رسولاف در چندین فیلم خود، مانند «به امید دیدار»، «دستنوشتهها نمیسوزند»، «شیطان وجود ندارد» و «لِرد» ساختار آلوده به فساد حاکمیت در جمهوری اسلامی را به نمایش گذشته و از آن انتقاد کرده و چندین جایزه معتبر بینالمللی را از جشنوارههای مطرحی مانند کن و برلین از آن خود کرده است.
نصرالله روز جمعه در یک سخنرانی ویدیویی گفت جمهوری اسلامی با مرگ ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان «بسیار اندوهگین شد، اما سردرگم و تضعیف نشد.»
او علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی را ستایش کرد و بار دیگر تاکید کرد حکومت ایران به حمایت از گروههای شبهنظامی منطقه ادامه میدهد.
ابراهیم رئیسی، رییسجمهوری ایران، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه او و همراهانشان در سیام ثور امسال در سقوط هلیکوپتری در راه تبریز کشته شدند.
روز جمعه هفته گذشته و دو روز پیش از مرگ رئیسی، رسانههای اسرائیل خبر دادند جمهوری اسلامی تجهیزات پیشرفته دفاع هوایی را در اختیار گروه شبهنظامی حزبالله لبنان قرار داده است.
همزمان ارتش اسرائیل تایید کرد تاسیسات نگهداری موشکها از سوی حزبالله تهدیدی برای هواپیماهای اسرائیلی است.
بهمن سال گذشته، گروه شبهنظامی حزبالله لبنان که تحت حمایت جمهوری اسلامی فعالیت میکند، اعلام کرد برای اولین بار از آغاز جنگ کنونی غزه، موشک «فلق۱» را به سمت یک پایگاه نظامی اسرائیل شلیک کرد.
پرتاب این موشک از آنجا که ساخت ایران است، بازتاب گستردهای در رسانهها داشت.
از زمان آغاز جنگ غزه، اسرائیل و گروه شبهنظامی حزبالله لبنان به موازات این جنگ، در مرزهای جنوبی لبنان با یکدیگر تبادل آتش کردهاند.
نصرالله روز جمعه گفت در دوران رئیسی «شاهد تحولی در اولویت دادن به روابط با کشورهای همسایه و شرق بود».
او همچنین به نقش امیرعبداللهیان در ارسال حمایتهای ایران به گروههای فلسطینی، لبنانی و دیگر گروههای موسوم به «محور مقاومت» اشاره کرد و گفت که او به این گروهها «علاقه زیادی داشت».
پس از مرگ رئیسی و امیرعبداللهیان، حزبالله لبنان تصاویر بازدید رئیسی از یک پایگاه نظامی در سال ۲۰۱۸ را منتشر کرده است.
این رسانهها با پخش تصاویری از این دیدار، نوشتند رئیسی همواره مشتاق بود هر کاری که میتواند برای «مقاومت» انجام دهد.
خبرگزاریهای جمهوری اسلامی میگویند این تصاویر متعلق به یکی از پایگاههای حزبالله لبنان در منطقه اقلیم التفاح واقع در جنوب لبنان است.
خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه روز پنجشنبه (سوم جوزا) این تصاویر را بازنشر کرد.
گروه شبهنظامی حزبالله لبنان، تحت حمایت کامل جمهوری اسلامی است.
رسانههای جمهوری اسلامی به نقل از وبگاه خبری العهد نوشتند که رئیسی در آن سال به عنوان تولیت آستان قدس رضوی به لبنان سفر کرد و با نصرالله دیدار کرد.
طبق گزارشهای منتشر شده، در آن زمان هر دو طرف «درباره امور مقاومت و مبارزه دایمی» با اسرائیل صحبت کردند.
تولیت آستان قدس رضوی یکی از ثروتمندترین نهادهای زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی است.
از روز پنجشنبه ۱۰ خرداد ۱۴۰۳، افراد میتوانند برای انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری اعلام نامزدی کنند. ثبتنام نامزدها تا ۱۴ خرداد ادامه خواهد داشت. در این شرایط رسانههای دو طرف اصولگرا و اصلاحطلب در ایران گمانهزنیهایی درباره چهرههایی که احتمالا برای ثبتنام به وزارت کشور خواهند رفت منتشر میکنند.
برخی فعالان اصولگرا که روابط خوبی با ابراهیم رئیسی داشتند این تحرکات انتخاباتی را خیلی زود ارزیابی کردند. با اینحال به نظر میرسد در زمین واقعیت، جمهوری اسلامی نمیتواند منتظر خشک شدن کفن ابراهیم رئیسی بماند. دیروز پیمان جبلی، رییس سازمان صدا و سیما گفت سازمان متبوعش در تدارک برگزاری مناظرهها برای انتخابات هشت تیر ۱۴۰۳ است.
رییس منصوب علی خامنهای در صدا و سیما با اشاره به لزوم برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری بعد از مرگ رئیسی گفت: «این کار بسیار بسیار مهم و بزرگی است و نه فقط صداوسیما بلکه کشور بیش از چهار دهه است این تجربه را نداشته است.»
شریان تبلیغاتی بذرپاش
مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی، در یکی از اولین واکنشهایی که به مرگ رئیسی داشت، گفت برخی به دنبال تک دورهای کردن دولت رئیسی بودند و حالا به آرزویشان رسیدند.
حالا نام این وزیر دولت رئیسی به عنوان یکی از نامزدهای احتمالی حضور در انتخابات مطرح شده است. حتی اگر خودش هم به میدان نیاید، او اسپانسر مالی «شبکه راهبردی یاران انقلاب» یا همان شریان است. جریانی که در انتخابات اسفند ماه ۱۴۰۲ حدود ۷۰ نفر از نامزدهای مورد حمایتش به مجلس راه یافتند. برخی از آنها حاصل فهرستهای مشترک بودند اما به هر حال برای جریانی که مرداد ۱۴۰۲ اعلام موجودیت کرده بود، این دستاورد در اسفند ۱۴۰۲ زیاد هم کم نبود.
این جریان ارتباط خوبی هم با امنا (ائتلاف مردمی نیروهای انقلاب اسلامی) دارد که آن هم چندان قدیمی نیست.
غلامرضا جعفرزاده ایمن آبادی، نماینده ادوار مجلس نزدیک به اصلاحطلبان، در مطلبی در حساب شبکه ایکس خود با کنایه به گفتههای بذرپاش در مراسم تشییع جنازه رئیسی به او گفت: «آقای بذرپاش از بدو ورود به دولت سیزدهم همیشه در مظان اتهام بودی که کاندیدای ریاست جمهوری هستی و عامل تک دورهای شدن رئیسی مرحوم میشوی. حال که قاطعانه اعلام برائت کردی معلوم شد برای ریاستجمهوری ثبتنام نخواهی کرد!»
سعید جلیلی چهار میلیونی
نیویورک تایمز از سعید جلیلی به عنوان یکی از نامزدهای بالقوه انتخابات پیش رو نام برده است.
حسین شریعتمداری، مدیرمسئول منصوب علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در روزنامه کیهان نیز گفته است: «مردم قطعا به دنبال کسی که با رئیسی زاویه دارد نمیروند.»
شریعتمداری سابقه طولانی در پیشبینی دقیق نتایج انتخابات، از جمله در انتخابات سال ۸۸، پیش از برگزاری آن دارد.
اشاره نیویورک تایمز به جلیلی و آدرس دادن شریعتمداری، فرضیه حضور جلیلی را تقویت میکند، به خصوص اینکه او در انتخابات سال ۱۴۰۰ به نفع رئیسی کنارهگیری کرد و بسیاری از نزدیکانش همین حالا در دولت رئیسی حضور دارند.
محسن منصوری، معاون اجرایی دولت، از چهرههای بسیار نزدیک به سعید جلیلی است و علی باقری کنی، معاون جلیلی در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، اکنون کفیل وزیر امور خارجه است.
از طرفی جلیلی حمایت جبهه پایداری را هم دارد.
با این حال به نظر نمیرسد او پایگاه رای چندانی داشته باشد. آخرین بار که سال ۱۳۹۲ وارد عرصه انتخابات شد فقط حدود چهار میلیون رای داشت.
مصطفی فقیهی، مالک وبسایت اصلاحطلب انتخاب، با انتشار پوستری منتسب به ستاد انتخاباتی جلیلی در انتخابات سال ۱۴۰۰، حضور او در انتخابات زودهنگام را آخرین برگ جریان پایداری ارزیابی کرده است.
این فعال اصلاحطلب پیشتر هم گفته بود افرادی از داخل دولت ابراهیم رئیسی در تلاش هستند از نامزدی جلیلی حمایت کنند.
رایزنیهای پشت پرده
اگر آنطور که اصلاحطلبان روایت میکنند و شریعتمداری هم آدرس میدهد، قرار نباشد اصولگرایان با اصلاحطلبان رقابت کنند، در رقابتی درونی کار برای جلیلی سخت خواهد شد.
با فاصله کمی از اعلام خبر مرگ رئیسی، وبسایت ایرانوایر به نقل از منابع خود خبر داد سیاستمدارانی مثل محمدباقر قالیباف، علی لاریجانی و علی شمخانی در تماسهایی با بیت علی خامنهای به تکاپو افتادهاند تا مانع حمایت بیت رهبری از نامزدی سعید جلیلی شوند.
هر چند با هموار کردن جاده ریاست جمهوری برای جلیلی از سوی شورای نگهبان، شاید به نظر برسد او در انتخاباتی مثل انتخابات مجلس شورای اسلامی پیروز خواهد شد اما انتخابات ریاست جمهوری با انتخابات مجلس متفاوت است و رقابت اصولگرایان پیش از این هم تلفات سنگینی داشته است؛ وقتی در اسفند ماه ۱۴۰۲، پس از اظهارات حمید رسایی علیه قالیباف، علیرضا خدابخشی، معاون سیاسی صدا و سیما و البته پسر خاله سعید جلیلی به طور ناگهانی از سوی رییس سازمان صدا و سیما از این معاونت عزل شد.
در حاشیه هفتاد و هفتمین جشنواره فیلم کن از کتاب «ما نمیترسیم» با حضور گلشیفته فراهانی رونمایی شد.
این کتاب درباره شهادتهای زنان فعال سیاسی، اجتماعی و هنرمندان داخل و خارج از ایران است که از تجربه خود در مبارزه با جمهوری اسلامی میگویند.
بخشی از این کتاب مربوط به شهادت گلشیفته فراهانی است.
در این نشست، فراهانی گفت وقتی از ایران خارج شده بود تصور میکرد که بازیگری برایش تمام شده است.
گلشیفته فراهانی در گفتوگو با ایراناینترنشنال در فستیوال کن، درباره حضور بازیگران زن فیلم «دانه انجیر معابد» ساخته محمد رسولاف در کن و خروجشان از ایران گفت: «زبانم بند میآید وقتی میبینم کسانی میرسند به این طرف آب، با چه قدر درد میرسند؛ به خصوص که این بچهها پیاده از مرز رد شدند.»
او اضافه کرد: «تنها کاری که میتوانم بکنم این است که آنان را در آغوش بگیرم و بگویم باید کمی صبر کرد. دوران سختی خواهد بود ولی میگذرد، ما همهمان میدانیم. از این پل رد شدهایم.»
اواخر اردیبهشتماه، محمد رسولاف، کارگردان سرشناس سینما، از خروجش از ایران به علت فشارهای امنیتی خبر داد و نوشت هفت سال پیش برای چندمین بار پاسپورتش را از او گرفتند و گفتند حق داشتن پاسپورت ندارد.
رسولاف با انتشار متنی در شبکه اجتماعی اینستاگرام، فشار نهادهای امنیتی حکومت ایران به خود در طول سالیان اخیر را تشریح کرد و گفت دوستان، آشنایان و افرادی به او کمک کردهاند از ایران خارج شود.
بابک پاکنیا، وکیل دادگستری، روز ۱۹ اردیبهشت خبر داد شعبه ۲۹ دادگاه انقلاب اسلامی این کارگردان منتقد حکومت را به هشت سال زندان محکوم کرده است. رسولاف همچنین به شلاق، جزای نقدی و ضبط مال محکوم شده است.
این وکیل در شبکه اجتماعی ایکس نوشت شعبه ۳۶ دادگاه تجدید نظر حکم صادره علیه رسولاف را عینا تایید کرده و این حکم اکنون در اختیار اجرای احکام قرار گرفته است.
در روز ۱۰ اردیبهشت پاکنیا خبر داده بود که این کارگردان از سوی نیروهای امنیتی تحت فشار قرار گرفته تا جدیدترین ساخته خود را با نام «دانه انجیر معابد» از جشنواره فیلم کن خارج کند.
این فیلم در بخش مسابقه جشنواره کن پذیرفته شده است.
گلشیفته فراهانی در گفتوگو با ایران اینترنشنال گفت: «امروز چیزی که فکر میکنم برای هنرمندان دنیا وجود دارد این است که ما نمیتوانیم متعهد نباشیم زیرا این قدر درد وجود دارد و هنر و فرهنگ و حتی ورزش نیروهایی هستند که میتوانند جلو قدرت بایستند و قدرتشان از حکومت بیشتر است، چون حکومتها رفتنی هستند اما هنر سالیان سال میماند.»
او تاکید کرد: «هنر و فرهنگ از هر نیرویی قدرتمندتر است و هنرمندان دنیا نمیتوانند ساکت باشند.»
این هنرپیشه سینمای ایران درباره سینمای زیرزمینی ایران نیز گفت: «امیدوارم که سینما زنده بماند. فرهنگ و هنر در ایران در تهاجم مغول و اعراب زنده مانده است و امیدوارم همچنان آتش فرهنگ و شعر و هنر که داریم روشن بماند.»
او با اشاره به صدور حکم اعدام برای توماج صالحی گفت این حکم نشانگر ترس حکومت از هنرمندان است.
فیلم «دانه انجیر معابد» روز جمعه در جشنواره کن به نمایش درآمد.
رسولاف و فراهانی در حالی که روی فرش قرمز جشنواره کن حاضر شده بودند، تصاویر سهیلا گلستانی و میثاق زارع، دو بازیگر این فیلم را که نتوانستند در این جشنواره شرکت کنند، در دست گرفتند.
رسولاف تاکنون بارها در جشنواره کن شرکت داشته و در سال ۲۰۲۳ هم به عنوان داور جشنواره انتخاب شد، اما به دلیل ممنوعالخروجی امکان حضور در جشنواره را نداشت.
دیگر فیلمهای رسولاف نظیر «دستنوشتهها نمیسوزند» پیشتر در بخشهای مختلف کن همچون نوعی نگاه نمایش داشتهاند و جوایزی را هم در این بخش دریافت کردهاند، اما دانه انجیر معابد اولین حضور رسولاف در بخش مسابقه است که در صورت موفقیت نزد داوران، میتواند دومین نخل طلای سینمای ایران را به ثمر برساند.
