انتشار خبر بیماری ناشناخته ترانه علیدوستی، بازیگر مخالف حجاب اجباری تنها چند ماه پس از آزادی از زندان، واکنش‌های گسترده‌ای به دنبال داشته است. در روزهای گذشته نادره حکیم‌الهی، مادر ترانه علیدوستی، در یک لایو اینستاگرامی از ابتلای دخترش به یک بیماری ناشناخته خبر داد.
او گفت: «حال ترانه خوب است ولی خوب نبوده. بیماری سخت است؛ به‌خصوص که منشا آن مشخص نیست. من نگران بودم اما از نگرانی درآمدم. برایش عشق بفرستید و دعا کنید.»
پس از آن، «سینمااعتماد» درباره بیماری این ستاره سرشناس سینمای ایران نوشت: «ترانه علیدوستی حدود شش ماه پس از آزادی خود از زندان دچار بیماری‌ای به نام سندروم (DRESS) شده است. این وضعیت زمانی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی واکنش بیش از حدی به برخی داروها نشان می‌دهد. در نتیجه این امر باعث ایجاد علایم متعددی مانند تب، ناهنجاری‌های خونی و التهاب اعضا در سراسر بدن می‌شود.»
ترانه علیدوستی از جمله هنرمندانی است که در جریان خیزش انقلابی ۱۴۰۱ از جنبش «زن، زندگی، آزادی» حمایت کرد، حجاب اجباری خود را از سر برداشت و به همین دلیل بازداشت شد.
او ۲۶ آذر ۱۴۰۱ بازداشت و ۱۴ دی همان سال با تودیع وثیقه از زندان آزاد شد.
برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی، بیماری ترانه را «ترور بیولوژیکی» از سوی حکومت خواندند. برخی نیز از «تزریق دارویی ناشناخته» به او در دوره زندان گفتند و این موضوع را عامل بیماری او برشمردند.
ماجرای بیماری‌های مشکوک پس از آزادی از زندان صرفا به ترانه علیدوستی ختم نمی‌شود.
روز چهارم اردیبهشت، مریم کیان‌ارثی، وکیل دادگستری خبر داد مصطفی آل‌احمد، کارگردان سینما نیز «مانند برخی کنشگران دیگر، پس از آزادی از زندان، مدت‌هاست مبتلا به نوعی بیماری خودایمنی شده» است.
او افزود: «تکرار این دست بیماری‌ها، فعالان حقوق بشر را با پرسش‌های جدی و نگران‌کننده روبه‌رو کرده است.»
مصطفی آل احمد روز ۱۷ تیر ۱۴۰۱ و به دلیل انتشار بیانیه تعدادی از سینماگران با عنوان «تفنگت را زمین بگذار» بازداشت و ۱۹ مرداد همان سال با تودیع وثیقه از زندان آزاد شد.
منتشر شدن خبر بیماری مشابه ترانه علیدوستی و مصطفی آل احمد، موضوع بیماری‌ها و مرگ‌های مشکوک برخی زندانیان سیاسی را مجددا به بحث روز تبدیل کرد.
بهاره هدایت، زندانی سیاسی زن که نزدیک به یک دهه از عمر خود را در زندان‌های جمهوری اسلامی سپری کرده، اخیرا گفت که پزشکان به او اعلام کرده‌اند «در معرض ابتلا به سرطان رحم» قرار دارد.
در سالهای دورتر علیرضا رجایی، روزنامهنگار و فعال سیاسی، پس از آزادی از زندان گفت که به سرطان سینوس مبتلا شده و در نهایت در سال ۱۳۹۶، یک چشم او تخلیه و بخشی از صورت و فک او برداشته شد.
در میان شهروندان بازداشتشده در جریان خیزش انقلابی نیز موارد مشکوکی از بیماری و مرگ مشکوک پس از آزادی از زندان مشاهده شد.
آخرین نمونه این اتفاق، سارا تبریزی، زندانی سیاسی سابق بود که در تعطیلات نوروز ۱۴۰۳ به شکل مشکوکی درگذشت.
مقامات پزشکی قانونی علت مرگ او را «بلعیدن قرص» اعلام کردند.
یک منبع نزدیک به خانواده تبریزی به ایراناینترنشنال گفت: «خانواده هیچ پوکه قرصی کنار پیکر او یا در اتاقش پیدا نکردند و هنوز نمیدانند او از ترس احضار دوباره به وزارت اطلاعات قرص خورده و خودکشی کرده یا سنگکوب کرده یا ماموران او را کشتهاند و قربانی قتل حکومتی شده است.»
مریم آروین، وکیل دادگستری که به زندانیان و خانوادههای آنان مشاوره میداد، دیگر قربانی مرگ‌های مشکوک پس از آزادی از زندان است.
او در ماه آذر ۱۴۰۱ بازداشت شد و پس از آزادی از زندان سیرجان، در بهمن همان سال به شکل مشکوکی جان سپرد.
قوه قضاییه جمهوری اسلامی علت مرگ او را خودکشی اعلام کرد اما خانواده آروین ضمن تکذیب این موضوع، گفتند که دلیل مرگ دخترشان «داروهایی بوده که در زندان به او دادهاند».
نامهای بسیاری را میتوان به این فهرست افزود: عرشیا امامقلیزاده، میلاد (آرش) فروزنده، یلدا آقا فضلی و علیرضا خاری، تنها چند تن از این نامها هستند.
برخی زندانیان سیاسی سابق پیش از این در واکنش به مرگ‌های مشکوک بازداشتیها و زندانیان با یادآوری خاطرات خود گفتهاند در بازداشتگاهها و زندان‌های جمهوری اسلامی، آنان را وادار به خوردن داروهای مشکوک، مخرب و روانگردان کرده‌اند. همچنین آمپولهایی به آنان تزریق میشده است که وضعیت جسمی و روانی زندانیان را مخدوش میکرده است.
اکنون بیماری مشکوک دو سینماگر مطرح، موضوع بیماری با منشا نامشخص، مرگ‌های مشکوک و خودکشیهای سریالی شهروندان پس از آزادی از زندان را مجددا به مسالهای حساس برای افکار عمومی تبدیل کرده است.
کاربران شبکه‌های اجتماعی این سوال را مطرح میکنند که در زندان‌های جمهوری اسلامی چه می‌گذرد و برای مقابله با این وضعیت چه باید کرد؟
