حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، خیزش انقلابی مردم و جنگ اوکراین را عوامل تاخیر در توافق احیای برجام خواند و گفت که از سال گذشته سندی معروف به «سند سپتامبر» بین ایران و طرف‌های مقابل برای احیای برجام آماده است.
امیرعبداللهیان در مصاحبه‌ای با روزنامه اطلاعات اعلام کرد که سلطان عمان نیز «ابتکاری را روی میز گذاشت» که گفت‌وگوهای غیرمستقیم با آمریکا درباره آن ادامه دارد.
وزیر خارجه ایران در این مصاحبه با اشاره به اعتراضاتی که بعد از کشته شدن مهسا امینی در ایران رخ داد، گفت «واقعا در چند قدمی توافق بودیم» و شاید اگراعتراضات رخ نمی‌داد، «گام‌های نهایی را برداشته بودیم».
این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی در گفت که از سال گذشته سندی معروف به «سند سپتامبر» بین ایران و طرف‌های مقابل برجام آماده است.
او اعتراضات سراسری در ایران و جنگ اوکراین را دلیل به تعویق افتادن توافق بین ایران و غرب دانست و گفت «طرف‌های مقابل هم به دنبال این بودند که از این فرصت‌ها استفاده تا شروطی را به ما تحمیل کنند، اما واقعا به هیچ وجه از خطوط قرمز عبور نکردیم».
امیرعبدالهیان توضیح بیشتری درباره جزییات این سند نداد، اما برخی رسانه‌های ایران ضمن انعکاس این مصاحبه از آن به عنوان جانشین برجام نام برده‌اند.
مذاکرات برای احیای برجام که از دولت حسن روحانی آغاز شده بود، در دولت ابراهیم رئیسی ادامه یافت.
پس از خیزش انقلابی مردم مقامات آمریکا اعلام کردند که مذاکرات احیای برجام دیگر در اولویت دولت بایدن قرار ندارد. با این حال گزارش‌هایی درباره توافق غیررسمی بین ایران و آمریکا با میانجی‌گری قطر منتشر شده است.
مبادله زندانیان و آزادسازی دارایی‌های ایران و در مقابل کاهش سطح غنی‌سازی ایران از جمله مفاد این توافق غیررسمی گزارش شده است.
وزیر خارجه ایران با اشاره به طرح سلطان عمان «طرح و ابتکاری را روی میز گذاشت» گفت «اکنون روی میز دو سند داریم» که یک سند در مورد آزادسازی پول‌های ایران و سند دیگر درباره آزادی زندانیان است.
امیر عبداللهیان تاکید کرد: «برجام از روی میز برداشته نشده است. هنوز به نقطه‌ای نرسیده‌ایم که بگوییم برجام در دستور کار مذاکره ما نیست و از دستور کار خارج شده است.»
دولت کره جنوبی پیشتر اعلام کرده که دارایی‌های ایران در این کشور آزاد شده و قرار است که به بانک‌های اروپایی منتقل شود. این پول ها قرار است که به قطر منتقل شده و ایران تنها مجاز به خرید کالای غیرتحریمی از این پول‌ها است.
بر اساس گزارش‌ها، قرار است که پس از انتقال کامل این پول مبادله زندانیان بین ایران و آمریکا انجام شود.
محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر قطر، سوم شهریور ابراز امیدواری کرده بود که توافق اخیر بین ایران و آمریکا برای مبادله زندانیان، به گفت‌وگوی گسترده‌تر بر سر احیای برجام منجر شود.
