هم‌زمان با هفدهم مرداد که در ایران به عنوان «روز خبرنگار» نام‌گذاری شده، روزنامه‌های شرق و هم‌میهن یادی از خبرنگاران زندانی خود نیلوفر حامدی و الهه محمدی کردند. رییس هیات مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران هم از تداوم دوران سیاه روزنامه‌نگاری گفت.
مکانیزم نخ‌نمای بازداشت روزنامه‌نگاران برای انتقال پیام ترس به جامعه رسانه‌ای
اکبر منتجبی، رییس هیات مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران، روز سه‌شنبه ۱۷ مرداد با اشاره به بازداشت بیش از ۱۰۰ خبرنگار در یک سال گذشته به روزنامه هم‌میهن گفت: «دوران سیاه روزنامه‌نگاری تمام نشده و یک‌دست‌سازی سیستم بیشترین فشار و تمرکزش روی بازداشت، حذف و طرد روزنامه‌نگاران است.»
او تاکید کرد: «زمانی‌که سرعت اتفاقات سیاسی تند می‌شود، معمولا از یک مکانیزم نخ‌نمای بازداشت چند روزنامه‌نگار استفاده می‌کنند تا با آن پیام ترس را به جامعه رسانه‌ای بدهند. در حالی که حالا این وضعیت از دست خارج شده و دیگر قابل کنترل نیست.»
رسم این است که در پسِ رویدادی، خبرنگاران متهم باشند
شرق در مطلع پرونده‌ای با عنوان «اندوه آفتاب هفدهم» به ماجرای عکس دو نفره معروف الهه محمدی و نیلوفر حامدی و «فهرست روزنامه‌نگاران بازداشتی» در روزی پرداخت که از سوی حکومت به نام «روز خبرنگار» ثبت شده است.
این دو خبرنگار به دلیل انتشار گزارش‌هایی درباره قتل حکومتی ژینا (مهسا) امینی از ۱۱ ماه پیش تاکنون در بازداشت موقت هستند.
این روزنامه با خطاب قرار دادن این دو خبرنگار نوشت: «بخندید، قشنگ بخندید ... و شما این‌قدر قشنگ خندیدید که عکستان در همه‌جا پخش شد. همان عکسی که در جشنواره انجمن صنفی برای روز خبرنگار گرفتید. همان عکس با لباس‌های خوش‌رنگ بعد از گرفتن جایزه.»
شرق یادآوری کرد که امروز «درست یک سال بعد از آن روز خبرنگار» نیلوفر حامدی و الهه محمدی وارد یازدهمین ماه بازداشت موقت خود شده‌اند و خانواده این دو و همکاران روزنامه‌نگارشان منتظر «انشای رای» هستند.
در بخشی از این یادداشت آمده است: «ما بازمانده‌های یک سفر دور و درازیم بچه‌ها ... ما در هر برهه‌ای کم‌شدن‌ها را دیده‌ایم ... تحریریه‌هایی که هر بار از صدای خندیدن یک نفر خالی می‌شوند. از سال‌ها پیش انگار این رسم بود که در پس هر رویدادی ما متهم باشیم.»
روزنامه شرق با مروری بر فهرست روزنامه‌نگاران بازداشتی در روز خبرنگار و در آستانه یک‌سالگی بازداشت موقت نیلوفر حامدی و الهه محمدی نوشت: «میانه‌تان با زهرا و هدی توحیدی خوب است؟ روزنامه می‌خوانید؟ دلتان برای تحریریه تنگ شده؟»
نویسنده این یادداشت کوتاه که مطلعی برای پرونده‌ای درباره «روز خبرنگار» است، اظهار امیدواری کرد که سال دیگر در این روز، دوباره این دو نفر جلوی دوربین عکاس «بایستند و بخندند»: «و ما فکر کنیم آنچه از سر گذراندیم، یک کابوس بود.»
کسانی هستند که شغلشان شکایت از محتوای روزنامههاست
روزنامه هم‌میهن نیز پرونده‌ای را که تیتر اصلی آن «خبرنگاران تنهاتر از همیشه» است، با عکس نیلوفر حامدی و الهه محمدی روی صفحه اصلی خود آورد و از روزنامه‌نگاران زندانی یاد کرد.
این روزنامه در یادداشتی تاکید کرد که همه مشکلات قبلی مانند نبودن آزادی بیان و امنیت شغلی، امروز تشدید و روزنامه‌نگاری تبدیل به شغلی پر خطر شده است.
هم‌میهن با اشاره به خط قرمزهای بیشتری که از زمان خیزش انقلابی ایرانیان در مطبوعات رخ داده، نوشت که رسانهها با یک گروه از «شاکیان حرفهای روبهرو» شده‌اند: «کسانی که هر روز شغلشان شکایت کردن از محتوای روزنامههاست. هر روز با این نگاه که از لابهلای سطور روزنامهها گافهایی پیدا کنند و شکایتی را ضمیمه آن کرده و به دادسرا بفرستند.»
از سوی دیگر به گفته این روزنامه، «بخشهایی از ساختار رسمی کشور» به رسانهها اعم از مکتوب و آنلاین بهعنوان ابزاری نگاه می‌کنند که باید «روایت مطلوب قدرت» را بیان کنند.
بر همین اساس «پاسخ گرفتن و شفافکردن ابهامها» برای خبرنگاران بسیار «دشوار و پرهزینه شده» و نمونه آن الهه محمدی و نیلوفر حامدی هستند که انتظار بود دادگاهشان بهشکل علنی برگزار شود اما هنوز معلوم نیست به چه اتهامی نزدیک یک سال است که در زندان به سر میبرند.
در بخشی دیگر از این پرونده به برگزیده شدن گزارشهای مطبوعاتی نیلوفر حامدی و الهه محمدی در روز خبرنگار سال گذشته از سوی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران اشاره شده و آمده است: «۳۶۵ روز پیش، آنها را برای نوشتن گزارشهای "قتل با اسم رمز ناموس" درباره زنکشی و "این گزارش تنش درد میکند" درباره سقط جنین، انتخاب کردند.»
در این گزارش همچنین یادآوری شده که الهه و نیلوفر در ارتباط با انتشار گزارش و خبرهایی درباره مرگ مهسا امینی، اواخر شهریور ماه سال گذشته بازداشت شدند اما هفته گذشته سخنگوی قوه قضاییه اعلام کرد موضوع اتهامی دو خبرنگار بازداشتی، ارتباطی با حرفه خبرنگاری ندارد؛ موضوعی که با واکنشهای گسترده در شبکههای اجتماعی مواجه شد.
به گفته هم‌میهن، الهه محمدی و نیلوفر حامدی «بلاتکلیفترین روزنامه‌نگاران بازداشتی» از سال گذشتهاند.
دومین و آخرین جلسه دادگاه بدوی نیلوفر حامدی و الهه محمدی به ترتیب در روزهای سوم و چهارم مرداد برگزار شد و آنها در این جلسه از عملکرد خود به عنوان خبرنگار دفاع کردند.
نیلوفر حامدی در تاریخ ۳۱ شهریور سال گذشته به دلیل گزارشگری درباره وضعیت ژینا (مهسا) امینی از بیمارستان، به وسیله نیروهای حکومتی در خانه خود بازداشت شد.
یک هفته بعد هم الهه محمدی، خبرنگار روزنامه هم‌میهن، به دلیل انتشار گزارش‌هایی از مراسم خاکسپاری مهسا امینی در شهر سقز بازداشت شد.
به این ترتیب این دو روزنامه‌نگار به دلیل اطلاعرسانی درباره درگذشت و تشییع مهسا امینی تحت فشار و هدف اتهامزنی نهادهای امنیتی قرار گرفتند.
