شماری از مردم ایران سفرهای نوروزی خود را با حضور بر مزار کشته‌شدگان انقلاب «زن، زندگی، آزادی» گره زده‌اند. شهروندان زیادی با انتشار ویدیوهایی از خود بر مزار جان‌باختگان خیزش انقلابی در تعطیلات نوروزی، یاد معترضان کشته و اعدام شده را گرامی داشتند.
این روزها از تبریز تا ایذه و زاهدان، از شهرهای کردنشین کرمانشاه، ایلام، سنندج، سقز و مهاباد تا اصفهان و اراک و از رشت و بابل تا تهران و اشتهارد، مزار معترضان کشته شده به دست جمهوری اسلامی گلباران می‌شود.
حضور بر مزار ژینا؛ دختری که نامش رمز شد
بسیاری از دیدارهای نوروزی از مزار ژینا (مهسا) امینی در آرامگاه شهر سقز است که انقلاب «زن، زندگی، آزادی» با اعتراضات خیابانی نسبت به قتل حکومتی او در شهریور ماه سال گذشته آغاز شد.
روز پنج‌شنبه ۱۰ فروردین یک شهروند در روایتی از حضور ماموران و لباس‌شخصی‌ها بر سر مزار ژینا خبر داد و گفت این ماموران مردمی را که شعار می‌دادند با عصبانیت پراکنده کردند. مردم اما بدون سر دادن شعار، در کنار مادر و پدر این دختر کشته‌شده بر سر مزارش باقی ماندند.
بر اساس روایت این شهروند، یکی از ماموران خطاب به مردم، آنان را تهدید کرده که در صورت دادن شعارهای اعتراضی و طولانی شدن حضورشان بر سر مزار، به آن‌ها حمله و تیراندازی می‌شود.
در دیگر روزهای سال نو هم شهروندانی از سراسر ایران بر سر مزار ژینا رفتند که نام او «رمز» اعتراضات مردمی در شش ماه اخیر شده است.
خانواده سمکو مولودی و خواهر حدیث نجفی که هر دو از کشته‌شدگان خیزش انقلابی هستند هم در این چند روز بر سر مزار ژینا حاضر شدند.
ویدیویی نیز از اجرای رقص اعتراضی با آهنگ «برای ...» بر مزار او منتشر شد.
در روزهای ابتدایی سال نو هم شهروندی با ارسال ویدیو به ایران‌اینترنشنال گفت به عشق ژینا (مهسا) امینی از ورامین به سقز رفته است.
آرامگاه آیچی سقز اما به جز پیکر ژینا، بدن‌های بی‌جان شمار دیگری از کشته‌شدگان خیزش انقلابی را در خود جای داده و از شب تحویل سال نو تا اکنون، میزبان شهروندانی از سراسر ایران است که برای ادای احترام بر مزار این قربانیان حاضر می‌شوند.
مزار کیان ۹ ساله در ایذه پر رفت و آمد بود
مزار کیان پیرفلک، کودک ۹ ساله‌ای که با شلیک ماموران حکومتی به قتل رسید هم در روزهای عید شلوغ و پر رفت و آمد بود.
زینب (ماه‌منیر) مولایی‌راد، مادر کیان، تصاویری از بازدید مهمانان نوروزی از مزار پسرش در ایذه در حساب اینستاگرام خود منتشر کرد که در یکی از ویدیوها یکی از مهمانان شعری از فردوسی می‌خواند و به زینب مولایی‌راد تبریک می‌گوید.
علیرضا شهرداری، تیمارگر پیروز، یوزپلنگ تلف شده هم در روزهای عید بر مزار کیان حاضر شد.
تصاویر و ویدیوهایی هم از حضور کارگران هفت‌تپه و اسماعیل بخشی بر مزار کیان در روز چهارم فروردین منتشر شد.
روز دهم فروردین نیز غذای نذری بر سر مزار کیان و به یاد محمود احمدی، از کشته‌شدگان اعتراضات سراسری توزیع شد که ۱۰۰ روز است پیکرش را تحویل خانواده او نداده‌اند.
مادر کیان نیز هم‌زمان در استوری اینستاگرام خود نوشت: «جنازه محمود کجاست؟»
خواهر آرتین رحمانی، از جان‌باختگان اعتراضات ایذه نیز بر مزار کیان حاضر شد.
ادای احترام به محمد حسینی و دیگر جوانان اعدام‌شده در اعتراضات
این روزها همچنین بسیاری از شهروندان ویدیوهایی از خود بر سر مزار محمد (کیان) حسینی، معترض اعدام شده در جریان خیزش انقلابی منتشر کردند که والدین خود را از دست داده بود.
یک کاربر با انتشار حرکات رزمی نمایشی فردی بر مزار محمد حسینی در اشتهارد استان البرز و ادای احترام به او، نوشت: «هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم با تماشای حرکات رزمی گریه کنم.»
مزار محمدمهدی کرمی، جوان ۲۱ ساله اعدام شده که در همسایگی محمد حسینی و در بهشت زهرای اشتهارد دفن شده هم این روزها گلباران شد.
شهروندانی نیز با انتشار ویدیوهایی از حضور نوروزی خود بر سر مزار مجیدرضا رهنورد در مشهد و محسن شکاری در بهشت زهرای تهران خبر دادند.
گلباران مزار کودکان و نوجوانانی که کشته شدند
در جریان خیزش انقلابی مردم ایران علیه جمهوری اسلامی، دست‌کم ۷۰ کودک و نوجوان کشته شدند که شماری از مردم در ایام نوروز بر سر مزار برخی از آنان حاضر شدند.
شهروندان ویدیوهایی از مزار نیکا شاکرمی در لرستان و ابوالفضل آدینه‌زاده در نجف‌آباد (فاروج) منتشر کردند. دو نوجوانی که تنها ۱۶ سال داشتند اما یکی با ضربات متعدد به سر و دیگری با شلیک بیش از ۷۰ تیر ساچمه‌ای از سوی ماموران حکومتی به قتل رسید.
شهروندی نیز ویدیویی از حضور بر مزار سارینا اسماعیل‌زاده، معترض ۱۶ ساله کشته شده در بهشت سکینه کرج منتشر کرد که در آن می‌گوید: «ما تو را فراموش نمی‌کنیم؛ به امید پیروزی و برقراری عدالت.»
سیاوش محمودی هم تنها ۱۶ سال داشت که با اصابت گلوله نیروهای حکومتی به سرش در جریان اعتراضات شهر تهران کشته شد و شهروندان در نوروز امسال با حضور بر سر مزار او در بهشت زهرا یادش را گرامی داشتند.
در تعطیلات نوروزی، شماری از شهروندان نیز بر مزار اسرا پناهی ۱۵ ساله در اردبیل حاضر شدند.
او مهر ماه سال گذشته به دنبال حمله نیروهای لباس شخصی به مدرسه محل تحصیلش و بر اثر ضربات متعدد به سرش کشته شد.
نوروز ۱۴۰۲ مزار دو نوجوانی که تازه به ۱۸ سالگی رسیده بودند اما به دست نیروهای حکومتی به قتل رسیدند نیز شاهد حضور مردمی بود که یادشان را گرامی داشتند.
مزار محمدحسین مروتی در قرچک و امامزاده عبدالله داوودآباد و نیز نیما نوری در کرج از سوی شهروندان گلباران شد.
ادای احترام به ده‌ها معترض کشته شده در انقلاب زن، زندگی، آزادی
یاد ده‌ها معترض دیگری که همگی قربانیان جمهوری اسلامی در انقلاب «زن، زندگی، آزادی» بودند نیز هم‌زمان با سال نو و تعطیلات نوروزی از سوی مردم گرامی داشته شد.
شمار زیادی از شهروندان بر مزار حمیدرضا روحی و یلدا آقافضلی ۱۹ ساله و علی سیدی در بهشت زهرای تهران حاضر شدند.
در تبریز، شهروندان و مسافران نوروزی به مزر آیلار حقی و علی عراقی رفتند و در استان اصفهان گروهی از مردم بر مزار جواد موسوی، شیرین علیزاده و علی عباسی (سمیرم) حضور پیدا کردند.
مردم فولادشهر نیز همراه با خانواده مهسا موگویی، از کشته‌شدگان اعتراضات، با سبزه نوروزی بر مزارش حاضر شدند.
مردم ایذه هم با گردشگرانی همراه شدند که به این شهر رفته بودند تا یاد کشته‌شدگان را گرامی بدارند.
گروهی از ساکنان ایذه و مسافران نوروزی همراه با خانواده حامد سلحشور بر سر مزار او حاضر شدند.
روز هشتم فروردین هم جمعی از کودکان بر مزار این جوان کشته شده، ترانه «برای ...» از شروین حاجی‌پور را خواندند.
گروهی از کودکان با حضور بر سر مزار میلاد سعیدیان‌جو، شعری را دسته‌جمعی خواندند و شهروندانی نیز یک نهال زیتون را به عنوان نماد مقاومت و پایداری در چند متری مزار او در آرامستان ایذه کاشتند.
در کرمانشاه، مهاباد و سنندج هم جمعیت بزرگی از مردم و مسافران نوروزی در ایام تعطیلات بر سر مزار ده‌ها شهروند کُرد کشته شده در جریان اعتراضات سراسری حاضر شدند و یادشان را گرامی داشتند.
در مهاباد مزار سمکو (اسماعیل) مولودی و زانیار ابوبکری، جوان ۲۱ ساله که هر دو از کشته‌شدگان خیزش انقلابی مردم بودند گلباران شد و دختر خردسال کمال احمدپور بر مزار پدرش نهالی کاشت.
مزار هومن عبداللهی در حسن‌آباد سنندج هم با حضور شهروندان و خانواده‌اش گلباران شد.
به هر شهری، مزاری
در شمال ایران هم شهر رشت مملو از مسافران و شهروندانی بود که با حضور بر سر مزار کشته‌شدگان این شهر، یادشان را گرامی داشتند.
در استان گیلان مردم بر مزار محمدرسول مومنی‌زاده و مازیار سلمانیان، لیدر تیم سپیدرود در رشت، محراب دولت‌پناه در تالش، عرفان زمانی در سیاهکل و مهران سماک در بندر انزلی حاضر شدند.
شهروندی نیز ویدیویی از خود در حال ادای احترام نظامی بر سر مزار بهنام لایق‌پور در رشت منتشر کرد؛ در حالی که برخی از گزارش‌ها و تصاویر حاکی از آن است که ماموران حکومتی بر سنگ مزار این جوان کشته شده رنگ پاشیده‌اند.
در فومن استان گیلان هم شماری از مسافران نوروزی بر مزار مهران توانا حاضر شدند و دل‌نوشته‌هایی به این شرح روی سنگ قبرش گذاشتند: «هیچ وقت شجاعتی که داشتی از یادمان نمی‌رود ... راهت ادامه دارد» و «یادت توی قلب ماست و جات کنارمون خالی ... بمیره کسی که تو رو از ما جدا و چشم عزیزانت رو گریان کرد. راهت ادامه خواهد داشت و خون پاکت بر زمین نخواهد ماند ...»
شهرهای استان مازندران هم هر کدام چندین مزار از کشته‌شدگان دارند که در نوروز شاهد حضور مردم بودند. از جمله در ساری که مادر علی فاضلی، مادر غزاله چلابی و مادر عرفان رضایی (مادران جوانان کشته‌شده در اعتراضات) بر سر مزار محمدجواد زاهدی حاضر شدند.
در امامزاده قاسم آمل هم قرار بود مراسم یادبود نوروزی برای غزاله چلابی برگزار شود که از سوی حکومت لغو شد.
مادر غزاله در مورد لغو مراسم در اینستاگرام خود نوشت: «اول فروردین ۱۴۰۲ مراسم یادبودی را که قرار بود در سالن امامزاده قاسم (مزار تو) بگذاریم در آخرین لحظات به‌وسیله شورای تامین شهر آمل لغو کردند و ما در زمان کوتاهی که داشتیم مجبور شدیم در خانه برگزارش کنیم اما کوردلان بدانند مردم شهرم با استقبال بی‌نظیری خانواده ما را تنها نگذاشتند و من مدیون این مهربانان هستم و باید بگویم جمعیت زیادی در همین روز مزارت را گلباران کردند.»
او خطاب به غزاله نوشت: «دختر زیبا و قهرمانم تو در دل همه انسان‌های آزاده جا داری و در تاریخ ایران ثبت شدی.»
خانواده محسن محمدی کوچک‌سرایی، از کشته‌شدگان اعتراضات نیز بر مزار او حاضر شدند.
در روزهای گذشته در نوشهر مزار امیرحسین شمس و در بابل مزار میلاد زارع و ابوالفضل مهدی‌پور نیز گلباران شدند.
ویدیویی هم از مادر ابوالفضل منتشر شد که بر سر مزار فرزند می‌گوید: «ان‌شاالله پایان دیکتاتوری بشه ... تقاص خون‌های ریخته شده گرفته بشه.»
ده‌ها کشته و دل سوخته مادرانشان
کیلومترها آن‌سوتر از نوشهر و در زاهدان نیز شهروندان بر سر مزار ده‌ها کشته‌شده این شهر در جریان جمعه خونین حاضر شدند.
یکی از این شهروندان محمد رافع نارویی بود که جمعی از مردم همراه با خانواده او، به مناسبت سالروز تولدش در روز دوم فروردین بر مزارش گرد هم آمدند.
مزار جواد حیدری در قزوین هم شاهد حضور مادران دادخواه (مادر ابراهیم کتابدار، مادر وحید دامور و پوران ناظمی) و نیز خانواده عرفان خزایی بود.
در کرج شهروندی با حضور بر سر مزار حدیث نجفی، خطاب به او گفت: «دختر ایران، راهت ادامه دارد. ما شما را فراموش نکردیم؛ نه تو و نه محمد کرمی و حضرتی و محمد حسینی را.»
در اراک نیز شماری از شهروندان با حضور نوروزی خود بر سر مزار مهرشاد شهیدی، شعارهایی چون «مرگ بر دیکتاتور» و «خامنه‌ای بی‌ریشه، خیزش تموم نمی‌شه» سر دادند.
مزار صادق فولادی وندا در گچساران، آرمان عمادی در مرودشت، رحیم کلیج، محسن قیصری در ایلام، روزبه خادمیان در کرج، علی روزبهانی، حنانه کیا، امید مویدی، دنیا فرهادی، عرفان خزایی، سپهر اعظمی و ده‌ها شهروند دیگر نیز که همگی از قربانیان جمهوری اسلامی هستند در تعطیلات نوروزی گلباران شدند.
اما این تنها کشته‌شدگان انقلاب «زن، زندگی، آزادی» نبودند که مردم ایران برای ادای احترام به آنان بر سر مزارشان حاضر شدند بلکه شهروندان یاد کسانی همچون نوید افکاری و پویا بختیاری را هم گرامی داشتند.
هاجر رستمی، مادر ندا آقاسلطان نیز که در سال نو بر مزار او حاضر شده بود خطاب به دخترش گفت: «ندا امسال مهمونات خیلی زیاد شده، بچه‌ها همه ۱۶-۱۷ ساله … ندا جان مادراشون سوختن … ندا جان مادرا همه سوختن …»