کمتر از دو ساعت پس از آن که کریم باقری، مربی تیم پرسپولیس، شماره حساب بانکی خود را برای جمعآوری کمکهای مردمی به زلزلهزدگان خوی اعلام کرد، حساب او مسدود شد. این درحالی است که مردم زلزله زده خوی در شبهای گذشته و پس از زلزلهای به بزرگی ۵/۹، در بدترین وضعیت ممکن به سر میبرند.
پس از زلزله کرمانشاه بود که قوه قضاییه به پیشنهاد هلال احمر، همه راههای کمک مردمی به آسیبدیدهها در بحرانهای طبیعی را ممنوع کرد. در پی همین تصمیم، حساب چهرههایی مثل علی دایی که اقدام به جمعآوری کمک برای زلزلهزدگان کرده بودند، مسدود شد.
این تصمیم جمهوری اسلامی عملا هر گونه تلاش برای جمعآوری کمک مردمی خارج از ساختار حکومتی و مافیای انجمنهای خیریه وابسته به حکومت را غیرممکن کرده است.
خیریهها از جمله ابزارهای جمهوری اسلامی برای رانت، پروپاگاندای حکومتی، توسعه و مدیریت فقر محسوب میشوند.
وضعیت بحرانی در خوی منجر به پیشنهاد هلال احمر ترکیه به جمهوری اسلامی برای ارسال کمکهای لازم شد. کرم کینیک، رییس هلال احمر ترکیه، در توییتی نوشت که این سازمان بلافاصله پس از زلزله خوی پیشنهاد کمک داده اما مقامات جمهوری اسلامی تشکر کرده و اعلام کردهاند نیازی ندارند و خودشان از پس امدادرسانی برمیآیند.
حالا دستکم سه نفر از آن معترضان دوباره در خیزش ۱۴۰۱ علیه جمهوری بازداشت شدند؛ مجید قرهباغی، میلاد ارسنجانی و رضا رمضانزاده.
مجید قرهباغی؛ مردی که راوی آبان ۹۸ شد
مجید قرهباغی معترضی که احتمالا ۱۴ بهمن تولد ۴۳ سالگیاش را در زندان میگذراند را ماموران لباس شخصی روز اول آذر در ویلای شخصیاش در رویان مازندران با ضرب و شتم بازداشت کردند.
مجید هنگام بازداشت با سگش آماندا که تازه یک ساله شده بود در ویلا بود. ماموران حتی به سگ مجید که بعد از آزادی همدم او شده بود، رحم نکردند و حیوان را به ضرب گلوله کشتند.
منابعی به برنامه «تیتر اول» ایران اینترنشنال گفتند قرهباغی در بازداشت سپاه است و در ساری نگهداری میشود. به گفته آنها، بعد از بیش ۷۰ روز هنوز از عناوین اتهامی او خبری در دست نیست و خانوادهاش نتوانستهاند با فرزندشان ملاقات حضوری داشته باشند.
اطلاعات رسیده همچنین حاکی این است که مجید چند بار به شکل تلفنی و تنها چند دقیقه توانسته با پدر نابینا و برادرش که بعد از کشته شدن مادر و دو برادر دیگرش در یک تصادف رانندگی، تنها قوم و خویش نزدیک او هستند، صحبت کند. او هنوز اجازه داشتن وکیل ندارد و زمان دادگاهش هم اعلام نشده است.
اما مجید با زندان غریبه نیست. او اواخر آبان ۹۸ جزو معترضان بازداشتی بود و به اتهاماتی از جمله «اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور» بازداشت و به پنج سال زندان محکوم شد.
مجید در سال ۱۳۹۰ به امید ساختن زندگی بهتر به سوییس مهاجرت کرده بود ولی در اسفند سال ۹۱ و در پی مرگ مادر و دو برادرش به ایران بازگشت و یک مغازه فستفود باز کرد که زندان، شغلاش را هم از او گرفت.
او بعد حدود دو سال زندان با «عفو» آزاد شد، اما به گفته یک منبع آگاه با «روحیهای بسیار بد، به دلیل آزار و اذیتی که در زندان فشافویه دیده بود» دوران پس از حبس را آغاز کرد.
او بعد از آزادی از زندان سکوت نکرد و با انتشار ویدیو و بیان نظراتش در اتاقهای کلابهاوس، درباره آنچه در زندان بر بازداشتیهای آبان رفته بود، افشاگری کرد.
این زندانی سیاسی در یک ویدیوی بعد از آزادی از کسانی گفت که طی اعتراضات آبان شکمشان تیر خورده و روی برانکارد بودند اما به همان وضع به زندان منتقل شده و کسی به وضعشان رسیدگی نمیکرد.
او همچنین شکنجههای بازداشتیهای آبان در زندان از جمله کتک زدن با باتوم، کشیدن ناخن پا و شکستن سر و دندان و دست پای معترضان را افشا کرده بود.
قرهباغی در ویدیویی گفته بود: «بیشتر از انفرادی و شکنجه چیزی نیست، همه رو ما دیدیم و قویتر شدیم و دیگه چیزی برای از دست دادن نداریم. تنها آرزومون سرنگونی نظامه و براش میجنگیم.»
منابع آگاه به ایران اینترنشنال گفتند ماموران هنگام بازداشت مجید، لپتاپ، موبایل، مقداری از مدارکش و همچنین پرونده او و برخی از دوستاش که طی آبان ۹۸ بازداشت و باهم در زندان بودند را ضبط کرده و بردهاند.
میلاد ارسنجانی؛ معترضی که خیابان را رها نکرد
میلاد ارسنجانی مثل خیلی از بازداشتیهای ۹۸ جوانی کارگر است که در خیابان حقش یعنی آزادی را طلب کرد. میلاد ۲۹ شهریور در پی کشته شدن مهسا امینی در اعتراضات میدان ولیعصر تهران بازداشت و به اوین منتقل شد.
دادگاه میلاد ارسنجانی ۳۴ ساله روز ۱۰بهمن «به اتهام اجتماع و تبانی و اخلال در نظم عمومی» برگزار شد. یک روز پیش از آن او بابت یک پرونده دیگر و به دلیل پیام صوتی که سال ۱۴۰۰ در حمایت از اعتراضات در خوزستان داده بود، در دادگاه حاضر شد.
میلاد در این پیام گفته بود از مردم ستمدیده اهواز عذرخواهی میکند و اندوهگین است که نمیتواند شانه به شانهیتان بایستد چرا که خود در بند است.
منابعی آگاه به ایران اینترنشنال گفتند رفتار قاضی در دادگاه روز دوشنبه با ارسنجانی به شدت تند بوده، «مدام بر سر او فریاد میکشیده و او را بابت استوریهایش به تجزیهطلبی متهم میکرده است».
ارسنجانی که اهل مارلیک ملارد است در آبان ۹۸ به اتهامانی همچون کمک کردن به یک معترض مجروح زندانی شد و دادگاه انقلاب شهریار او را به اتهام «اجتماع و تبانی» به پنج سال حبس و برای «توهین به رهبری» به دو سال حبس محکوم کرد. ارسنجانی مرداد ۱۴۰۰ و بعد از ۲۰ ماه حبس با اعمال بخشنامه عفو زودهنگام از زندان فشافویه آزاد شد.
او حدودا سه ماه بعد از آزادی مجددا در آبان ۱۴۰۰از سوی وزارت اطلاعات بازداشت و به اتهام توهین به رهبری توسط دادگاه انقلاب شهریار به ۹ ماه حبس محکوم شد. آخرین بازداشت این کارگر معترض پس آزادی در تابستان، طی خیزش مردمی ۱۴۰۱ بود.
یکی از دوستان ارسنجانی در توصیف او به ایران اینترنشنال گفت: «دو کلمه برایش کافی است، ساده و مهربان.»
ارسنجانی در سه سال گذشته لحظهای از اعتراض و افشاگری علیه جمهوری اسلامی دست نکشیده است.
او اوایل اسفند ۱۴۰۰در فایلی صوتی از زندان گفت بازجو از او خواسته بوده علیه حسین رونقی فعال حقوق بشر، و مسیح علینژاد روزنامهنگار و فعال سیاسی، شهادت بدهد و بگوید آنها «ضد انقلاب» هستند.
اما زندانی کردن مجدد بازماندگان آبان به این دو نفر محدود نمیشود و بر اساس گزارشهای رسانهای، دستکم یک معترض دیگر آبان در هفتههای گذشته بازداشت شده است.
به نوشته سایت حقوق بشری هرانا، رضا رمضانزاده ۱۷ دی به شعبه ۳ دادسرای اوین احضار و پس از مراجعه به آن، بازداشت و به زندان اوین منتقل شده است.
او پیش از آن در آذر ۹۸ در ارتباط با اعتراضات آبان در خانهاش در تهران بازداشت شده بود. دادگاه انقلاب تهران این معترض را به سه سال زندان محکوم کرد، اما اردیبهشت ۱۴۰۰ از زندان تهران بزرگ آزاد شد.
هنوز از اتهامات انتسابی به رمضانزاده خبری منتشر نشده است، اما بر اساس برخی گزارشها وضع سلامتیاش در زندان مناسب نیست و رسیدگی پزشکی محروم مانده است.
