وزیر اقتصاد: حتما کالاها گرانتر شده اما سرعتش کندتر شده است
احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد، با اشاره به تورم و مشکلات اقتصادی گفت: «حتما کالاها نسبت به شش ماه پیش گرانتر شده، اما سرعت آن کند شده است.»
او افزود: «ما بهجای اینکه از جیب مردم برداریم، سختگیری را از نهادها و وزارتخانهها آغاز کردیم.»
اروپا و آمریکا به اعدام محمدمهدی کرمی و محمد حسینی، دو جوان ایرانی واکنش نشان دادند و آن را نشانه دیگری از سرکوب خشونتآمیز اعتراضات در ایران خواندند. وزیران خارجه بریتانیا، آلمان، فرانسه و هلند از افزایش فشارها بر تهران به دلیل «اقدامات وحشیانه و غیرانسانی رژیم» خبر دادند.
بامداد شنبه ۱۷ دی ماه، احکام اعدام محمدمهدی کرمی و سیدمحمد حسینی به اجرا درآمد و این دو نفر در ارتباط با پرونده کشته شدن یک بسیجی به نام روحالله عجمیان، به دار آویخته شدند.
علاوه بر شماری از نمایندگان پارلمانهای اروپایی، وزیران امور خارجه کشورهای مختلف از جمله بریتانیا، نسبت به این اعدامها واکنش نشان دادند.
جیمز کلورلی این اعدامها را «نفرتانگیز» خواند و گفت که ایران باید فورا به خشونت علیه مردم خود پایان دهد.
آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان هم در توییتر خود نوشت: «محمدمهدی کرمی و محمدحسینی به دار آویخته شدند زیرا نمیخواستند تسلیم اقدامات وحشیانه و غیرانسانی رژیم ایران شوند.»
بربوک یادآور شد: «دو سرنوشت وحشتناک دیگر ما و اتحادیه اروپا را ترغیب به افزایش بیشتر فشار بر تهران میکند.»
کاترین کولونا، وزیر امور خارجه فرانسه هم در واکنش به اعدام کرمی و حسینی در توییتر خود نوشت: «این اعدامها منزجر کننده است. فرانسه مخالفت خود را با مجازات اعدام در هر مکان و شرایطی اعلام میکند.»
ووپکه هوکسترا، وزیر امور خارجه هلند نیز در توییتی اعلام کرد که سفیر جمهوری اسلامی را احضار میکند و از کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواست که اقدام مشابهی انجام دهند.
او با تاکید بر ضرورت واکنش شدیدتر اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی پس از اعدام دو معترض، نوشت: «چهارمین بسته تحریمهای حقوق بشری علیه رژیم ایران برای بررسی در نشست آینده اتحادیه اروپا در حال آمادهسازی است.»
علاوه بر این چهار دولت، اتحادیه اروپا نیز اعدام کرمی و حسینی را نشانهای دیگر از سرکوب خشونتآمیز اعتراضات در ایران دانست و اعلام کرد که از اعدام آنان به شدت شوکه شده است.
اتحادیه اروپا از مقامهای جمهوری اسلامی خواست بدون تاخیر احکام اعدام صادر شده برای معترضان را لغو کنند.
این اتحادیه در بیانیه خود بر مواضع سابقش در مخالفت اصولی و قاطع با مجازات اعدام در هر زمان و شرایطی تاکید کرد.
همزمان، روبرتا متسولا، رییس پارلمان اروپا، با اشاره به اعدام معترضان در ایران و عرضه پهپادهای ساخت ایران به روسیه، خواستار واکنش شدیدتر اروپا و جهان علیه جمهوری اسلامی شد و گفت: «جهان باید رژیم ایران را پاسخگو کند.»
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران هم گفت که از اعدام دو جوان ایرانی دیگر «به دست رژیم ایران پس از محاکمههای ساختگی آنها»، وحشتزده شده است.
او گفت: «این اعدامها باید متوقف شوند. ما و دیگر کشورها در سراسر جهان به پاسخگو کردن رهبری ایران ادامه خواهیم داد.»
اردلان شکرابی و علیرضا آخوندی، نمایندگان پارلمان سوئد، مسعود قرهخانی، رییس پارلمان نروژ، کیت ولاهان، نماینده منطقه منزیس در پارلمان استرالیا، نوربرت روتگن و هانا نیومن، نمایندگان پارلمان آلمان، دریا صفایی، نماینده پارلمان بلژیک و کفیل سیاسی محمد حسینی، هلگه لیمبورگ، نماینده پارلمان آلمان و کفیل سیاسی محمدمهدی کرمی و کلمانتین اوتان، نماینده پارلمان فرانسه و یکی دیگر از کفیلان سیاسی محمدمهدی کرمی، از جمله نمایندگان پارلمانهای غربی هستند که اعتراض خود را به اجرای حکم اعدام کرمی و حسینی در پرونده کشته شدن روحالله عجمیان نشان دادند.
در همین حال تعدادی از دانشجویان و معترضان بازداشت شده در ایران در اعتراض به قطعی شدن حکم اعدام چند تن از بازداشتشدگان اعتراضات از شامگاه پنجشنبه اعتصاب غذای خشک کردهاند.
مازوتسوزی در نیروگاههای شهرهای مختلف ایران در شرایطی ادامه دارد که شهردار اصفهان از متولیان خواست مصرف مازوت را دستکم در شرایط اضطرار متوقف کنند. همزمان، زهره عبادتی، معاون محیط زیست استان تهران خبر داد که تعداد روزهای آلوده این شهر برای همه گروهها، چهار برابر شده است.
در شرایطی که برخی مسوولان تداوم آلودگی هوای شدید در ایران را بیارتباط با مصرف مازوت عنوان میکردند، داریوش گلعلیزاده، سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم، مازوتسوزی در ۱۴ نیروگاه بخاری کشور را تایید کرد.
او روز جمعه به ایسنا گفت که از ۱۶ نیروگاه بخاری کشور ۱۴ نیروگاه مازوتسوزی دارند که شامل نیروگاه طوس در خراسان رضوی، مفتح در همدان، سهند بناب در آذربایجان شرقی، ایرانشهر در سیستان و بلوچستان، منتظری در اصفهان، منتظر قائم در البرز، رجایی در قزوین و هرمزگان هستند.
روز شنبه نیز علی قاسمزاده، شهردار اصفهان، مهمترین علت آلایندگی این روزها را مصرف مازوت خواند و گفت: «مردم به شکلهای مختلف از متولیان درخواست کردهاند حداقل در شرایط اضطرار مصرف مازوت متوقف شود. متولیان نیز باید شرایط مردم اصفهان را درک کنند.»
سوزانده شدن مازوت باعث تولید گوگرد میشود و آلودگی ناشی از دی اکسید گوگرد، عوارض پرشماری مانند تنگ شدن راههای تنفسی، آسم، اسپاسم برونشها، سرفه شدید، سوزش چشم و مجاری تنفسی، کاهش کارایی تنفسی، کم شدن عمق تنفسی، تشدید عوارض قلبی و عروقی و تنفسی، تاثیرات روانی و گوارشی را به همراه دارد.
با وجود این مخاطرات اما بیش از ۸۰ درصد نیروگاههای بخار در ایران مازوت میسوزانند.
سرپرست مرکز هوای سازمان محیط زیست که به تازگی این آمار را ارائه کرده، گفت که دولت هیچوقت مازوتسوزی در کشور را تکذیب نکرده بله تنها مازوتسوزی در تهران را تکذیب کرده است.
گلعلیزاده مدعی شد آلودگی شدید هوا در تهران ربطی به ادعای مطرح شده از سوی برخی کارشناسان مبنی بر سوزاندن مازوت در نیروگاههای نزدیک تهران ندارد.
نیروگاه بخاری منتظر قائم در استان البرز که به گفته این مقام مسوول حدود سه هفته است که به علت کمبود گاز و برای توسعه، مازوتسوزی میکند، یکی از نیروگاههایی است که کارشناسان از آن بهعنوان منشا اصلی آلودگی هوای تهران یاد میکنند.
اما به اعتقاد سرپرست مرکز هوای سازمان محیط زیست، «مسیر باد» باعث میشود که انتشار آلودگی از منتظر قائم به سمت شهر قدس و اسلامشهر باشد نه تهران.
این اظهارات در حالی است که روز چهاردهم دیماه، علی سلاجقه، رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفته بود: «در اطراف شهر تهران مازوتسوزی نداریم و نیروگاه بعثت مازوت نمیسوزاند.»
روزنامه اعتماد اما بر اساس اطلاعات و نقشههای استارتاپ فضایی تیزنگر گزارش کرده بود غلظت دیاكسید گوگرد در هوای تهران (ناشی از سوزاندن مازوت) در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۹۸ بیش از ۳۲ درصد افزایش یافته است.
زهره عبادتی، معاون پایش حفاظت محیط زیست استان تهران هم روز شنبه ضمن اشاره به چهار برابر شدن تعداد روزهای هوای آلوده و ناسالم برای همه گروهها در تهران نسبت به سال گذشته گفت: «آذر ماه ۱۴ روز و دی ماه ۱۲ روز وضعیت ناسالم و وارونگی دمای مداوم داشتیم.»
بر اساس گزارشها، شاخص کیفیت هوای تهران در روز شنبه متاثر از آلودگی هوای دیروز، افزایشی بود.
تعدادی از نمایندگان از جمله نمایندگان ایرانیالاصل پارلمانهای اروپایی و سازمانهای حقوق بشری در واکنش به اعدام محمدمهدی کرمی و محمد حسینی، خواستار اقدام فوری برای جلوگیری از اعدامها در ایران شدند. دریا صفایی، کفیل سیاسی حسینی، خواستار تحمیل هزینه سنگینتر به جمهوری اسلامی شد.
خبرگزاری قوه قضاییه اعلام کرد احکام اعدام محمدمهدی کرمی و سیدمحمد حسینی به اجرا درآمد و این دو نفر در ارتباط با پرونده کشته شدن یک بسیجی به نام روحالله عجمیان، بامداد شنبه ۱۷ دی ماه به دار آویخته شدند.
دقایقی پس از انتشار خبر اعدام این دو معترض، محمدحسین آقاسی، وکیل تعیین شده از سوی خانواده محمدمهدی کرمی، در توییتی نوشت که او «بدون این که اجازه آخرین دیدار با خانوادهاش» را پیدا کند، اعدام شده است.
آقاسی تاکید کرد: «چهارشنبه از زندان تماس گرفت و گفت اعتصاب غذای خشک را به عنوان اعتراض به نپذیرفتن شما به عنوان وکیلم شروع کردهام. قرار بود اگر موفق به اعطای وکالت شد، اعاده دادرسی را مطرح کنم.»
محمدمهدی کرمی در اعتراض به تایید حکم اعدامش اعتصاب غذای خشک کرده بود.
واکنش نمایندگان غربی، ورزشکاران و فعالان اجتماعی
نمایندگان پارلمانهای غربی که برخی از آنان در هفتههای گذشته کفالت سیاسی شماری از بازداشتشدگان خیزش انقلابی را بر عهده گرفتهاند، به اجرای این دو حکم اعدام شدیدا اعتراض کردند.
از جمله هلگه لیمبورگ، نماینده پارلمان آلمان و کفیل سیاسی محمدمهدی کرمی، در توییتی در واکنش به اعدام او نوشت: «نمیتوانم غم عمیق و خشم خود را توصیف کنم. نام او فراموش نخواهد شد و مبارزه برای آزادی و دموکراسی ادامه خواهد داشت.»
کلمانتین اوتان، نماینده پارلمان فرانسه و یکی دیگر از کفیلان سیاسی محمدمهدی کرمی هم با اشاره به خشم و اندوه ناشی از اعدام او نوشت: «امانوئل مکرون، سکوت تو در برابر رژیم [جمهوری اسلامی] غیرقابل قبول است!»
علیرضا آخوندی، نماینده پارلمان سوئد هم در واکنش به این اعدامها در توییتی نوشت: «دو قربانی جدید رژیم وحشی اسلامی، اما اجازه دهید واضح بگوییم، رژیم نفسهای آخر خود را میکشد.»
دریا صفایی، نماینده پارلمان بلژیک و کفیل سیاسی محمد حسینی، خواستار تحمیل هزینه سنگینتر از سوی جامعه جهانی به جمهوری اسلامی شد.
او گفت: «مسوولیت جهان غرب اکنون ایجاب میکند رژیم ایران و سران خونریزش را بیش از پیش منزوی کند. در غیر این صورت سر میز مذاکره نشستن و دست دادن با دستهای آلوده به خون همیشه در حافظه تاریخ به عنوان یک ننگ تاریخی خواهد ماند.»
هانا نیومن، نماینده آلمان در پارلمان اروپا نیز در توییتی نوشت که اقدامات رژیم جمهوری اسلامی با «صحبت و فرش قرمز متوقف نمیشود».
او افزود: «ما باید یک سیگنال واضح ارسال و با آنها به عنوان آنچه واقعا هستند، یعنی تروریست، رفتار کنیم.»
نوربرت روتگن، دیگر نماینده پارلمان آلمان نیز نوشت که آلمان و اتحادیه اروپا باید اقدام قاطعانه برای محافظت از جان ۱۹ هزار زندانی دیگر را آغاز کنند و دولت آلمان به جمهوری اسلامی بفهماند که از خطوط قرمز عبور میکند.
کیت ولاهان، نماینده منطقه منزیس در پارلمان استرالیا هم اعدام محمدمهدی کرمی و محمد حسینی، دو جوان معترض زندانی در ایران را «وحشتناک» و «یک اقدام تروریستی دیگر علیه مردم ایران» خواند و گفت عجله برای اعدام آنها «قساوت» بوده است.
مسعود قرهخانی، رییس پارلمان نروژ نیز در توییتی نوشت که جمهوری اسلامی به «اعدام معترضان جوان ادامه میدهد» و آنان «بدون مستندات حقوقی و در حالی که اجازه ملاقات با خانواده را نداشتند، اعدام شدند».
مسعود قرهخانی در توییت خود این جمله محمدمهدی کرمی را نوشت که گفته بود «بابا حکمم اعدامه، به مامان نگو ...»
اردلان شکرابی، نماینده پارلمان سوئد هم در توییتی نوشت: «قتل محمدمهدی کرمی و محمد حسینی به دست حکومت جمهوری اسلامی را فراموش نخواهیم کرد. پیگرد قانونی برای محکومیت مسوولان و مجریان این جنایت وظیفه حقوقی همه کشورهای آزاد است.»
نازنین بنیادی، بازیگر سرشناس ایرانیالاصل و فعال حقوق بشر، در توییتی در واکنش به اعدام محمدمهدی کرمی و محمد حسینی نوشت: «شرم بر جامعه جهانی و رهبران آنکه جلوی جنایات جمهوری اسلامی را نگرفتند.»
او خواستار لغو ویزای بستگان مقامات ایران شد و نوشت «مگر اینکه رژیم را محکوم کرده و روابط خود را قطع کرده باشند».
علی کریمی، فوتبالیست صاحبنام ایرانی که به جمع مخالفان جمهوری اسلامی پیوسته است نیز در یک استوری در اینستاگرام خود به اعدام دو جوان در ایران واکنش نشان داده و نوشته است: «آی وطن، بیکس وطن، تا بیدار نشیم، بیدار نمیشیم.»
غزل رنجکش، زن جوان معترضی که با گلوله ماموران امنیتی در بندرعباس یک چشمش نابینا شده هم در توییتی در واکنش به این اعدامها نوشت: «جمله یه چشم اشک و یه چشم خون رو دارم زندگی میکنم».
مهسا افسانه، کاراتهکای ملیپوش ایران هم در واکنش به اعدام محمدمهدی کرمی و محمد حسینی نوشت: «دل پدر و مادرشان را خون کردید، اصلا انگار کارتان خون کردن و جدا کردن همیشگی پدر و مادران از فرزاندانشان است، کاری مهمتر از اعدام جوانها و نسلکشی در این کشور ندارید؟!»
کمپین حقوق بشر در ایران نیز اعلام کرد که «تاخیر در واکنش فوری و قاطع جامعه جهانی، یعنی تداوم قتلهای حکومتی از سوی جمهوری اسلامی.»
در همین حال حامد اسماعیلیون، دبیر و سخنگوی انجمن خانوادههای کشتهشدگان هواپیمای اوکراینی، در توییتی به زبان انگلیسی درباره اعدام محمدمهدی کرمی و محمد حسینی نوشت: «تروریستهای جمهوری اسلامی ساعتی پیش دو جوان بیگناه را بدون دسترسی به وکیل و پشت درهای بسته به قتل رساندند. زمان اخراج سفرای آنها فرا رسیده است.»
او همچنین به فارسی نوشت: «دو نفر دیگر از ما را کشتند. وقت اخراج سفرای این حکومت تروریست فرا رسیده است.»
در پرونده کشته شدن روحالله عجمیان، از نیروهای بسیجی، در مراسم چهلم حدیث نجفی، دادگاهی در اواسط آبان برگزار شد و پنج نفر محکوم به اعدام و ۱۱ نفر دیگر نیز به حبسهای طولانی مدت محکوم شدند.
در همین حال تعدادی از دانشجویان و معترضان بازداشت شده در این زندان در اعتراض به قطعی شدن حکم اعدام چند تن از بازداشتشدگان اعتراضات از شامگاه پنجشنبه اعتصاب غذای خشک کردهاند.
قیمت دلار که در هفته گذشته با تغییر رییس کل بانک مرکزی اندکی کاهش یافته بود، دوباره روند صعودی در پیش گرفت و روز شنبه هفدهم دی ماه به ۴۰ هزار ۸۰۰ تومان رسید. طلای ۱۸عیار هم با قیمت یک میلیون و ۸۷۰ هزار تومان معامله شد.
قیمت دلار که پیش از معرفی محمدرضا فرزین بهعنوان رییس کل جدید بانک مرکزی در هشتم دی، تا کانال ۴۴ هزار تومانی پیش رفته بود، پس از این تغییر در مسیر کاهشی قرار گرفت و به ۳۹ هزار تومان رسید اما پس از یک هفته، دوباره به کانال ۴۰ هزار تومان بازگشت.
تجارتنیوز در گزارشی افزایش مجدد قیمت دلار را نشاندهنده این دانست که سیاستهای دستوری و ارزپاشی برای مدتی طولانی نمیتواند قیمت دلار را کاهشی نگه دارد چرا که اقتصاد ایران در حال حاضر با مشکلاتی مواجه است که دوباره روی نرخ ارز تاثیر میگذارند.
محمدرضا فرزین روز شنبه گذشته و در نخستین اظهارنظر رسمی خود، از قیمت دستوری ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی برای دلار خبر داده و گفته بود حتما در «بازار آزاد ارز» دخالت خواهد کرد؛ دو سیاستی که از جمله مهمترین دلایل برهم خوردن نظم بازار هستند.
آنچه در هفته گذشته و با کاهش دستوری و موقتی قیمت دلار رخ داد، نگرانی کارشناسان بازار ارز را مبنی بر وارد شدن ضربهای بزرگ به تولید داخلی و اقتصاد کشور در پی داشت.
برخی کارشناسان اقتصادی، سیاست نهاد پولی کشور را دلیل سقفشکنیهای پی در پی بازار ارز در هفتههای گذشته عنوان کردهاند و معتقدند کاهش دستوری قیمت دلار ایدهای ناکارآمد است چرا که در توازن با تورم و سایر فاکتورهای مؤثر بر بازار قرار ندارد.
از سوی دیگر بر اساس آخرین گزارشهای مرکز آمار ایران، تورم در کشور به ۴۸/۵ درصد رسیده که خود عاملی موثر بر نرخ دلار است.
در چنین شرایطی برخی تحلیلگران پیشبینی کردهاند در صورت تداوم مشکلات سیاسی و کنترل نشدن نرخ تورم، قیمت دلار به روند صعودی خود ادامه داده و باز هم سقفشکنی خواهد کرد.
علاوه بر دلار، بازار طلا نیز با افزایشی نسبی مواجه بود.
روز شنبه قیمت سکه موسوم به امامی ۲۰ میلیون و ۵۵۳ هزار تومان، بهار آزادی ۱۹میلیون و ۴۰۸ هزار تومان و هر گرم طلای ۱۸عیار یک میلیون و ۸۶۹ هزار و ۸۰۰ تومان اعلام شد.
با توجه به این که افزایش قیمت دلار و نرخ ارز بر بازار طلا نیز اثرگذار است، کارشناسان اقتصادی پیشبینی کردهاند قیمت طلا نیز در روزهای آینده روندی افزایشی پیدا کند.
رهبر جمهوری اسلامی، حسین اشتری، فرمانده انتظامی کل کشور را برکنار و احمدرضا رادان، جانشین سابق نیروی انتظامی را به جای او منصوب کرد.
پیشتر ایران اینترنشنال گزارش داده بود که با ادامه سرکوب اعتراضات مردم، علی خامنهای، اشتری، فرمانده کل فراجا را به دلیل ناکارآمدی توبیخ کرده است.
بر اساس اطلاعاتی که به ایران اینترنشنال رسیده، در پی توبیخ خامنهای وضعیت روحی اشتری به هم ریخته و او نمیتواند زیردستانش را مدیریت کند.
در همین حال در بولتنهای محرمانه خبرگزاری فارس نیز اعلام شده بود خامنهای به اشتری گفته است: «یک وقت خود را نبازید.»
با این حال در حکم انتصاب رادن، علت برکناری حسین اشتری «پایان یافتن دوران ماموریت» او عنوان شده است.
در روزهای اول خیزش انقلابی مردم ایران علیه جمهوری اسلامی، ویدیویی منتشر شد که در آن اشتری، در میان ماموران یگان ویژه سرکوب، درباره مسیر مقابله با خیزش سراسری مردم به آنان میگفت: «یک ذره شک نکنید. مسیر ما درست است.»
خامنهای اما در حکم انتصاب احمدرضا رادان خواستار «پرورش پلیس تخصصی برای بخشهای گوناگون امنیت» شد.
احمدرضا رادان تا سال ۱۳۸۷ فرمانده انتظامی تهران بود و در این سال جانشین فرمانده نیروی انتظامی شد. او در سرکوب اعتراضات پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ نقش داشت.
در این سال گزارشهایی درباره نقش رادان در شکنجه منجر به مرگ زندانیان در بازداشتگاه کهریزک منتشر شد.
با این حال اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده وقت نیروی انتظامی جمهوری اسلامی گفته بود که او و رادان در این پرونده متهم نیستند.
سال ۱۳۹۳ احمدرضا رادان از سمت جانشینی فرماندهی نیروی انتظامی کنار گذاشته شده و حسین اشتری جایگزین او شد. او پس از آن رییس مرکز مطالعات راهبردی فراجا بود.