محدودسازی اینترنت نزدیک است؛ وعده وزیر ارتباطات برای تسریع در استقرار شبکه ملی اطلاعات
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران از تسریع در روند استقرار شبکه ملی اطلاعات خبر داد.
زارع‌پور با اعلام پیشرفت ۴۵ درصدی شبکه ملی اطلاعات، وعده داد این شبکه تا پایان امسال به میزان ۶۰ درصد و تا انتهای سال آینده به مقدار قابل قبولی توسعه پیدا کند.
این خبر در حالی مطرح می‌شود که چندی پیش، شورای عالی فضای مجازی نیز با تصویب چند ماده از طرح صیانت، شرایط را برای محدودسازی بیش از پیش اینترنت در کشور فراهم کرده بود.
عیسی زارع‌پور ضمن اعلام کامل نبودن طرح شبکه ملی اطلاعات، از درخواست وزارتخانه متبوعش از شورای عالی فضای مجازی نسبت به تکمیل باقی‌مانده مصوبه‌های این طرح خبر داد.
او همچنین گفت در دولت فعلی با همکاری این شورا، شاخص‌های کمی پیشرفت شبکه ملی اطلاعات استخراج شده و اکنون تعریف نسبتا خوبی از این شبکه تهیه شده است که بر اساس آن می‌توان وضعیت تکمیل طرح را اندازه‌گیری کرد.
به گفته زارع‌پور، برای اجرای شبکه ملی اطلاعات بیش از دویست پروژه تعریف شده است که همگی به موازات در حال انجام است. علاوه بر این، شورایی با مسئولیت او با برگزاری جلسات هفتگی، وظیفه دارد منابع بخش‌های مختلف وزارتخانه را به سمت توسعه شبکه ملی اطلاعات هدایت کند.
یکی از مهم‌ترین بخش‌های سند الزامات شبکه ملی اطلاعات، توسعه پیام‌رسان‌ها و موتورهای جستجوی بومی است. در دولت‌های گذشته، اختلاف نظرهایی در رابطه با این موضوع بین وزارت ارتباطات و شورای عالی فضای مجازی وجود داشت.
در حالی که برخی وزرای ارتباطات دولت‌های قبل به دلیل نبود اسناد و مصوبات مشخص، خود را تنها مجری توسعه لایه زیرساخت شبکه ملی اطلاعات می‌دانستند، مدیران شورای عالی فضای مجازی باور داشتند مسئولیت توسعه بخش‌های پلتفرمی این طرح نیز بر عهده وزارت ارتباطات و سایر زیرمجموعه‌های آن مانند سازمان فناوری اطلاعات است.
به نظر می‌رسد آنچه که عیسی زارع‌پور درباره درخواستش از شورای عالی فضای مجازی برای تکمیل مصوبه‌ها و تعریف شاخص‌های جدید اعلام کرده، مربوط به همین مسئله باشد.
مزیت‌بخشی به پلتفرم‌های داخلی برای امکان رقابت با نمونه‌های خارجی و نیز تعریف مدل اقتصادی مناسب برای اکوسیستم فضای مجازی ایران از جمله فعالیت‌هایی است که در این دولت برای پیشبرد طرح شبکه ملی اطلاعات در حال انجام است.
نیمه شهریور امسال، شورای عالی فضای مجازی که ریاست فعلی آن را ابراهیم رئیسی بر عهده دارد، با تصویب بخش‌های مهمی از طرح صیانت، از حالا به عنوان «تنظیم‌گر تنظیم‌گران» فضای مجازی ایفای نقش خواهد کرد.
یک از ماده‌های این مصوبه به این شورا اختیار را می‌دهد تا الزامات مدیریتی ترافیک داخلی و خارجی فضای مجازی کشور را کنترل کند.
اجرای طرح شبکه ملی اطلاعات که موضوع آن برای اولین بار در سال ۱۳۸۴ با عناوینی مانند «اینترنت ملی» و «شبکه ملی اینترنت» مطرح شد، قرار بود تا سال ۱۳۹۵ به پایان برسد اما طی سال‌های گذشته با اعمال اصلاحاتی در جزییات آن، تنها برخی از مراحلش اجرایی شده است.
کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت، از جمله اهداف اصلی عنوان شده برای این طرح است.
در طرح شبکه ملی اطلاعات که طبق برآورد مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تا سال ۹۸ حدود ۱۹ هزار میلیارد تومان برای آن هزینه شده، اینترنت تنها به عنوان بخشی از خدمات آن تعریف شده است، نه برعکس.
این موضوع سبب می‌شود تا حکومت جمهوری اسلامی در مواقع لازم مانند اعتراضات مردمی آبان سال ۱۳۹۸ بتواند دسترسی به اینترنت را برای شهروندانش قطع کند.
در این حالت، کاربران تنها به شبکه‌ای بسته، کنترل‌شده و محدودی دسترسی دارند که فقط امکان ارائه خدمات داخلی روی آن ممکن است.