در حالی که مذاکرات احیای برجام به آخرین مراحل خود نزدیک شده، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی از آمادگی تهران برای «اجرای فوری توافق با آمریکا درباره زندانیان» خبر داد. یک عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس هم گفت مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا در جریان بوده و تبادل زندانی، امری مرسوم است.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی روز چهارشنبه ۲۶ مرداد گفت: «جمهوری اسلامی ایران به صورت مستقل از برجام، بارها از کانال‌های مختلف آمادگی خود را برای پرداختن به مسأله زندانیان به طرف آمریکایی اعلام کرده است.»
محمود عباس‌زاده، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس هم به خبرگزاری ایسنا گفت در طول مذاکرات، ایران به صورت غیرمستقیم و با واسطه، با آمریکایی‌ها مذاکره داشته و پیام‌هایی رد و بدل شده است.
این اظهارات در حالی است که کنعانی دهم مرداد گفته بود: «در بحث تبادل زندانیان مذاکره مستقیمی با دولت آمریکا در این رابطه و هیچ موضوع دیگری اعم از هسته‌ای و غیرهسته‌ای نداریم.»
عباس‌زاده مشکینی اما در پاسخ به این سوال که آیا قرار است زندانیان بین ایران و آمریکا مبادله شوند، گفت: «اختصاصا نمی‌دانم قرار است تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا صورت گیرد یا نه اما در روابط بین‌الملل این امری مرسوم است و غیر‌طبیعی نیست که چند نفر زندانی بین دو کشور مبادله شوند. معمولا همه کشورها با هم تبادل زندانیان دارند. ایران و آمریکا دو کشور هستند که متقابلا زندانی‌هایی دارند. از طرف دیگر در حاشیه مذاکرات یک نوع مذاکره غیرمستقیم و با‌واسطه با آمریکایی‌ها داشتیم. پس بعید نیست و طبیعی است.»
این نماینده مجلس در بخش دیگری از صحبت‌هایش باز هم بر این مسأله تأکید کرد که در طول مذاکرات، «یک نوع گفت‌وگوی غیرمستقیم و با‌واسطه» با آمریکا انجام شده است: «... پیام‌هایی رد و بدل شد و باز هم می‌گویم که تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا کاملا طبیعی است و چیز بعیدی نیست.»
اما در حالی که ایرانیان زندانی در آمریکا به نقض تحریم‌های بین‌المللی متهم شده‌اند، سخنگوی وزارت امور خارجه این افراد را «ایرانیان بی‌گناه» توصیف کرد.
کنعانی درباره اظهارات اخیر مقام‌های آمریکا در مورد زندانیان آمریکایی در ایران نیز گفت: «جای تعجب است که طرف آمریکایی به جای عمل و رفع موانع در این زمینه، صرفا به اجرای نمایش‌های تبلیغاتی علیه جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد.»
پیشتر مقام‌های آمریکایی در واکنش به گذشت دو هزار و ۵۰۰ روز از بازداشت سیامک نمازی، شهروند دو تابعیتی زندانی در ایران، با محکوم کردن بازداشت غیرعادلانه نمازی، بر لزوم آزادی فوری همه زندانیان آمریکایی در ایران تأکید کردند.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، روز سه‌شنبه ۲۵ مرداد گفت: «سیامک نمازی به ناحق دو هزار و ۵۰۰ روز را در زندان ایران سپری کرده است. ما مصمم هستیم آزادی او را تأمین کنیم و اطمینان حاصل کنیم همه آمریکایی‌هایی که به ناحق در ایران بازداشت شده‌اند، می‌توانند به خانه بازگردند.»
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز با اشاره به گذشت دو هزار و ۵۰۰ روز از «بازداشت ناحق» سیامک نمازی، بر ادامه تلاش‌های ایالات متحده برای آزادی او و پدرش، باقر نمازی، تأکید کرد.
رابرت مالی، نماینده ويژه آمریکا در امور ایران نیز در پیامی به مناسبت دو هزار و پانصدمین روز بازداشت سیامک نمازی در ایران، خواستار آزادی او، باقر نمازی، عماد شرقی و مراد طاهباز شد.
اسفند ماه سال گذشته، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وقت وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی گفته بود: «مذاکرات ایران و آمریکا درباره تبادل زندانیان پیشرفت‌هایی داشته و منتظر هستیم جمع‌بندی شود و اگر طرف آمریکایی به تعهداتش عمل کند و شب اجرا عقب‌نشینی نکند، فکر می‌کنم می‌توانیم یکی از پرونده‌ها در حوزه انسانی را ببندیم که جزو اولویت‌های ایران بوده.»
جمهوری اسلامی متهم است در راستای سیاست «گروگان‌گیری»، اتباع خارجی یا دو تابعیتی را برای اعمال فشار بر دولت‌های خارجی یا معاوضه با ایرانیان زندانی مورد نظر خود در خارج از کشور بازداشت می‌کند.
