آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آستانه برگزاری دور جدید مذاکرات هسته‌ای در وین، در گزارشی اعلام کرد ایران نصب سه آبشار «سانتریفیوژ پیشرفته آی‌آر-۶» را به پایان برده و علاوه بر غنی‌سازی اورانیوم با سانتریفیوژ آی‌آر-۱، در صدد راه‌اندازی شش آبشار سانتریفیوژهای پیشرفته آی‌آر-۲ام است.
ایران بر اساس برجام متعهد شده بود که در سایت نطنز تعداد معدودی از نسل اول سانتریفیوژهای خود را حفظ کرده و سطح غنی سازی را در سقف ۳/۶۷ رعایت کند و در تاسیسات فردو نیز حداکثر ۱۰۴۴ سانتریفیوژ را برای تولید ایزوتوپ‌های پایدار حفظ کند اما در حال حاضر ایران ضمن نصب و راه‌اندازی صدها سانتریفیوژ پیشرفته، غنی سازی را تا سطح ۶۰ درصد رسانده است.
خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه دوازدهم مرداد با استناد به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت که ایران نصب سه آبشار سانتریفیوژ پیشرفته «آی‌آر-۶» را در سایت هسته‌ای نطنز تکمیل کرده است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش خود تاکید کرد که ایران به آژانس اطلاع داده است که قصد دارد شش آبشار دیگر از سانتریفیوژهای «آی‌آر-۲ام» را در سایت هسته‌ای نطنز نصب کند.
بنابر گزارش جدید آژانس، همچنین ایران غنی‌سازی اورانیوم را با دو آبشار سانتریفیوژ نسل اول «آی‌آر-۱» دیگر تا خلوص ۵ درصد در تاسیسات هسته‌ای نطنز آغاز کرده است.
گزارش آژانس از اقدامات ایران در پایان نصب سه آبشار سانتریفیوژ پیشرفته «آی‌آر-۶» و آغاز نصب سانتریفیوژهای «آی‌آر-۲ام» درحالی به کشورهای عضو ارائه شد که تیم‌های مذاکره کننده ایران و آمریکا راهی وین شده‌اند تا دو جدیدی از مذاکرات غیرمستقیم در مورد احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ را آغاز کنند.
پیش از این بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، روز دوشنبه یازدهم مرداد از اقدام ایران برای راه‌اندازی صدها سانتریفیوژ پیشرفته خبر داده بود.
کمالوندی گفت که دستور راه‌اندازی صدها سانتریفیوژ پیشرفته از جمله ۵۰۰ سانتریفیوژ پیشرفته آی‌آر۶ صادر شده است. او گفت که این اقدام بخشی از برنامه ایران برای رسیدن به حداقل میزان غنی‌سازی ۱۹۰ هزار سو است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران گفت که فرایند فعال‌سازی و گازدهی به این سانتریفیوژها ده تا پانزده روز طول می‌کشد.
در کنار روند کند مذاکرات احیای برجام در ماه‌های اخیر، تنش میان جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر سر چگونگی نظارت بین‌المللی بر تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی به وجود آمده است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در همین ارتباط روز سه‌شنبه به خبرنگاران در نیویورک گفت که برنامه هسته‌ای ایران «بسیار بسیار سریع» پیش می‌رود و «سخنان خوب» مقام‌های جمهوری اسلامی برای جلب اعتماد بازرسان بین‌المللی کافی نیست و تهران باید آماده شفاف‌سازی درباره برنامه هسته‌ای خود باشد.
مدیرکل آژانس با انتقاد از اقدام جمهوری اسلامی ایران در خاموش کردن ۲۷ دوربین و دستگاه نظارتی آژانس، به ایران اینترنشنال گفت: ما این دوربین‌ها را از راه دور هدایت و کنترل می‌کردیم و آنها را در مکان‌های مختلف نصب کرده بودیم اما طی دو ماه گذشته به این دوربین‌ها دسترسی نداشته‌ایم.
او تاکید کرد که مهمترین مساله ما در حال حاضر بخشی از سایت‌های هسته‌ای ایران است که دوربین‌های آژانس در آنها خاموش شده است اما در برخی سایت‌های‌های دیگر ایران هنوز دوربین‌ها فعال است و می‌دانیم در این سایت‌ها چه می‌گذرد.
گروسی افزود که در حال حاضر یکی دیگر از نگرانی‌های اصلی ما درباره فعالیت سانتریفیوژهایی است که در صورت ادامه برگزاری مذاکرات، در مورد آن از ایران سوال خواهیم کرد.
مقام‌های جمهوری اسلامی از جمله کمال خرازی، مشاور علی خامنه‌ای و رییس شورای روابط خارجی و محمد اسلامی رییس سازمان انرژی اتمی ایران در دو هفته گذشته اعلام کردند که ایران توانایی ساخت بمب اتمی را دارد اما در حال حاضر قصد چنین کاری را ندارد.
ایران و آمریکا با وجود چند دور مذاکرات غیر مستقیم در وین و یک دور در دوحه تاکنون برای احیای برجام به توافق نرسیده‌اند.
در همین حال دور جدید مذاکرات درحالی قرار است در وین برگزار شود که یک مقام ارشد دولت آمریکا به واشینگتن‌پست گفت که در این مرحله قرار نیست که دوباره‌کاری کنیم و باید خیلی سریع متوجه شویم که آیا توافق ممکن است یا خیر.
