پس از انتشار خبر اقدام روسیه در به رسمیت شناختن استقلال دو منطقه جدایی‌طلب دونتسک و لوهانسک در منطقه دونباس، واقع در شرق اوکراین، ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه، سریعا سربازهایش را تحت‌عنوان «نیروهای حافظ صلح» به این دو منطقه فرستاد.
عنوانی که برخی مقام‌ها در جهان آن را «بی‌معنا» خواندند. همچنین انتشار معاهده‌ای به‌امضای پوتین، نشان داد که روسیه زین پس می‌تواند در دونتسک و لوهانسک پایگاه نظامی بنا کند.
کانورسیشن در گزارشی به پشت‌پرده اقدامات اخیر روسیه در اوکراین و برنامه‌آینده این کشور برای اوکراین و جهان پرداخته است.
ولادیمیر پوتین در سخنرانی‌اش درباره به رسمیت شناختن دو منطقه در دونباس، اقدام روسیه در به رسمیت شناختن استقلال دونتسک و لوهانسک را کاملا تقصیر اوکراین، دولت‌های غربی و از همه بیشتر آمریکا، برای کنترل اوکراین، انداخت. پوتین در این نطق، نه یک‌بار، بلکه چندین بار مشروعیت وجودی اوکراین، به‌عنوان کشوری مستقل را زیر سوال برد.
پوتین اقدام روسیه در به رسمیت شناختن استقلال این دو منطقه را گامی قاطع از سوی «قدرتی بزرگ» برای حفظ منافع و حمایت «خویشاوندان» آسیب‌پذیر روسیه خواند. اما اقدامات و اظهارات اخیر پوتین بیشتر سوال ایجاد کرده است تا اینکه جوابی بدهد. یا دست‌کم پاسخی به این پرسش بدهد که آیا اقدام روسیه در به رسمیت شناختن استقلال دو منطقه در شرق اوکراین، پایان بحران فعلی اوکراین است؟ یا دست‌کم شروعی بر پایان آن است یا نه؟
روی خوش‌بینانه و فریبنده اقدام روسیه در شناختن استقلال دونتسک و لوهانسک
تفسیر خوش‌بینانه از سخنان پوتین و اعزام «نیروهای حافظ صلح» به شرق اوکراین در پی آن، اقتضا می‌کند که فکر کنیم به رسمیت شناختن استقلال دونتسک و لوهانسک، راهی برای برون‌رفت از بحران برای همه است. چرا که به این شکل، پوتین با تحقیر اوکراین وجهه خود را حفظ می‌کند و غرب هم از یک جنگ تمام‌عیار با خسارات جانی و اقتصادی برای روسیه، پا پس می‌کشد.
اگر ظاهر پرزرق‌وبرق حرف‌های پوتین را در نظر بگیرید، اقدامات او تنها برای حمایت از حقوق دو «جمهوری» حامی روسیه و برکنار نگه داشتن اوکراین از درگیر شدن در یک تنش نظامی جدی با روسیه بوده است و اینکه به این شکل، کی‌یف، پایتخت اوکراین هم متحمل دشواری‌های سیاسی و اقتصادی‌اجتماعی که اجرای قرارداد «نامحبوب» ۲۰۱۵ مینسک، متوجه ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهور اوکراین و دولت او خواهد کرد، نمی‌شود.
اما چنین سناریویی بسیار خوش‌بینانه است؛ تفسیر چنینی از این بحران، که احتمالا یکی از پرخطرترین بزنگاه‌ها برای اروپا و امنیت دنیا، از جنگ جهانی دوم بدین سو است، خطایی بیش نخواهد بود.
و هر چه عاجزانه چشم‌هایمان را برای یافتن روزنه امیدی در شرایط فعلی تنگ کنیم، باز هم اقدام روسیه در رسمیت شناختن استقلال دونتسک و لوهانسک، نقض حقوق بین‌الملل است و همین، برای رفع اختلاف‌نظر اتحادیه اروپا، بریتانیا و آمریکا بر سر ابعاد اعمال تحریم بر روسیه کافی بوده است؛ اقدام روسیه تنها چاره‌جویی غرب را قوت بخشیده است.
شکافتن سخنان پوتین در نطق به رسمیت شناختن استقلال دونتسک و لوهانسک
بحران کنونی فراتر از وضعیت در «برخی مناطق دونتسک و لوهانسک» است که در معاهده مینسک به آنها اشاره شده است و تنشهای گستردهتر بین روسیه و غرب بر سر آینده امنیت در اروپا را حل نمیکند.
روشن است که پوتین به این نتیجه رسیده که نگه داشتن وضعیت لوهانسک و دونتسک به‌عنوان بخشی از اوکراین، به‌عنوان اهرم قدرتی علیه اوکراین و فراتر از آن، همپیمانان غربی این کشور، دیگر به کار اهداف روسیه نمیآید.
نطق یکساعته تلویزیونی پوتین درباره به رسمیت شناختن استقلال دونتسک و لوهانسک هم جای چندانی برای امیدواری باقی نمیگذارد که «مسئله اوکراین» با این به رسمیت شناخته شدن، حل شده باشد.
در سخنرانی پوتین، کفه آشکارا به سمت مشکلات روسیاوکراینی سنگینی میکرد تا اینکه حرف از مشکلات دونتسک و لوهانسک، «دو جمهوری دونباس» باشد. ولادیمیر پوتین خود از چیزهایی سخن گفت که نشان میدهد که برای روسیه، پای برنامهای بسیار گستردهتر از بحران کنونی اوکراین، در میان است. اگر چند تکه از حرف‌های او را بیرون بکشیم، خواهیم دید.
طبق آنچه پوتین گفت، با مرزکشیهای دهههای ۱۹۲۰، ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ قلمرویی «مصنوعی» زاده شد که اوکراین کنونی است و پس از فروپاشی شوروی، مناطقی که از نظر تاریخی متعلق به روسیه بود به اوکراین ملحق شد که در این مناطق، اقوام روسی سکونت دارند که حقوقشان در اوکراین امروزی نقض شده است.
پوتین در سخنرانی‌اش تاکید کرد که نقض حقوق بین‌الملل از سوی او، تا حدود زیادی بهخاطر دولت شکستخورده اوکراین است که تصمیمگیریها در آن بهدست مقامهای فاسد و تحتسلطه غرب انجام میشود. اما مهمتر از این گفته، پوتین تکرار کرد که اوکراین، با نزدیکتر شدن به ناتو، همین حالا هم خطری برای روسیه است و روسیه باید به این اقدام اوکراین واکنش نشان دهد.
تمام این گفتهها در کنار یکدیگر، امضا و پذیرفتن فوری «معاهدات دوستی» بین روسیه و مناطق بهرسمیتشناختهشده در دونباس، و تصمیم برای اعزام سربازان روس، بهاسم «نیروهای حافظ صلح» به شرق اوکراین و سخنرانی پوتین درباره به رسمیت شناختن استقلال این دو منطقه نشان میدهد که آنچه شاهد آنایم، وقتتنفسی کوتاه در دل بحرانی است که زین پس، تنها ژرفتر و دامنهدارتر خواهد شد.
همچنین چنین باشتاب پیش رفتن روسیه در به رسمیت شناختن دونتسک و لوهانسک و اعزام نیروهایش به شرق اوکراین، نشانه آشکاری از تشدید تنش بهدست روسیه است. پیشینه پوتین در این دست اقدامات از سال ۲۰۰۸ بدین سو جای تردید برای کسی باقی نمیگذارد که این بحران سر دراز دارد و هر چه باشد، تمامشده نیست.
