مراسم یادبود جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی در دومین سالگرد آن با حضور گروهی از خانواده جان‌باختگان و سخنرانی آنلاین مقام‌های ارشد دولت کانادا از جمله نخست‌وزیر، وزیر خارجه و وزیر مهاجرت این کشور در تورنتو برگزار شد.
حامد اسماعیلیون سخنگوی انجمن خانواده‌های جان‌باختگان در بیانیه‌ای که در این مراسم قرائت کرد با تاکید بر این که دو سال صبر برای پاسخگو کردن ایران از طریق دیپلماتیک بی‌نتیجه بوده، خواهان پیگیری این پرونده از طریق دادگاه جنایی بین‌المللی یا دادگاه جنایی کانادا شد.
او گفت: «ما برای رهبر جمهوری اسلامی، سران سپاه و تمام اعضای شورای امنیت ملی خواهان حکم بازداشت هستیم.»
اسماعیلیون همچنین خواهان قرار گرفتن کلیت سپاه پاسداران در لیست سازمان‌های تروریستی، اجرای تحریم‌های مگنستی و مصادره فوری دارایی‌های ایران در کانادا شد.
او افزود: «امروز دیپلماسی پایان یافته و زمان دادخواهی است. جنایت‌کاران زبان دیپلماسی را متوجه نمی‌شوند و دادخواهی قابل مذاکره و مبادله نیست.»
سخنگوی انجمن خانواده جان‌باختگان در پایان سخنانش با تاکید بر اهمیت دادخواهی گفت: «ما نباید فراموش کنیم و نباید ببخشیم.»
نخست‌وزیر کانادا: ایران نباید مسئول تحقیق در پرونده هواپیمای اوکراینی باشد
جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا هم در سخنانی در این مراسم با حمایت از خواست خانواده‌ها برای اجرای عدالت و روشن شدن حقیقت گفت: «حالا که ایران موعد مقرر برای مذاکرات را از دست داده، ما قاطعانه از به‌کار‌گیری سایر مکانییزم‌‌ها برای پیگیری پرونده از طریق حقوق بین‌المللی حمایت می‌کنیم.»
او افزود: «مشخص است کشوری که خودش مسئول انهدام یک هواپیما بوده، نباید مسئولیت تحقیقات را به عهده بگیرد.»
ملانی جولی وزیر خارجه کانادا نیز به عنوان دیگر سخنران این مراسم گفت که دولت کانادا و شرکای بین‌المللی‌اش مصمم‌‌اند ایران را برای این تراژدی وحشتناک بر اساس قوانین بین‌المللی پاسخگو کنند.»
او افزود: «ما سمت خانواده‌ها بوده و هستیم تا حقیقت و عدالت و پاسخگویی درباره این پرونده محقق شود.»
شان فریزر وزیر مهاجرت کانادا هم در سخنان خود با ابراز موضعی مشابه گفت: «ما ایران را به خاطر جنایتی که مرتکب شده پاسخگو خواهیم کرد و در سطح جهانی تلاش‌هایی برای جلوگیری از تکرار چنین فجایعی انجام خواهیم داد.»
در طول این مراسم اسامی تک تک جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی قرائت شد.
تصمیم چهار کشور برای پیگیری پرونده از طریق قوانین بین‌المللی
کانادا، سوئد، اوکراین و بریتانیا، چهار کشور عضو «گروه هماهنگی و واکنش بین‌المللی برای قربانیان پرواز پی‌اس ۷۵۲»، پنجشنبه هفته گذشته در بیانیه‌ای اعلام کردند جمهوری اسلامی به صراحت گفته است حاضر به مذاکره با آنها نیست و از این رو، این پرونده بر اساس قوانین بین‌المللی پیگیری خواهد شد.
یک روز پس از بیانیه چهار کشور پیگیر انهدام هواپیمای اوکراینی، وزارت خارجه ایران در اطلاعیه‌ای چهار کشور پیگیر انهدام هواپیمای اوکراینی را به «سوء استفاده از این واقعه» متهم کرد و گفت آمادگی دارد تا با هر یک از این کشورها به صورت دوجانبه و با «احترام به حاکمیت کشورها و قوانین داخلی و تعهدات بین‌المللی دولت‌ها» مذاکره کند.
پرواز ۷۵۲ هواپیمایی اوکراین بامداد چهارشنبه ۱۸ دی ۹۸ دقایقی پس از برخاستن از فرودگاه تهران هدف موشک‌های سپاه پاسداران قرار گرفت و تمامی ۱۷۶ سرنشین آن کشته شدند.