شرکت مشاوره اقامت و شهروندی هنلی و شرکا ( Henley & Partners ) در گزارشی فهرست بهترین و بدترین گذرنامه‌های جهان در سال ۲۰۲۱ را منتشر کرد. بر اساس این گزارش شکاف بین کشورها، از نظر محدودیت سفر، هر‌گز به این گستردگی نبوده است.

این شرکت، که فهرست خود را بر اساس داده‌های اختصاصی انجمن بین‌المللی حمل و نقل هوایی (یاتا) ارائه می‌کند، از سال ۲۰۰۶  بهترین گذرنامه‌ها را، به لحاظ آسان بودن سفر برای دارندگان آنها، رصد کرده است. وب‌سایت خبری سی ان ان بخش‌هایی از این گزارش را منتشر کرده است.

بنابر گزارش شرکت هنلی و شرکا، موانع مسافرتی که در ۱۸ ماه گذشته به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا اعمال شده باعث ایجاد بزرگترین شکاف مسافرتی در جهان در ۱۶ سال گذشته شده است؛ یعنی از زمانی که این شرکت کار خود را در ارائه فهرست برترین گذرنامه‌ها شروع کرده است.

شاخص شرکت هنلی و شرکا در رتبه‌بندی برترین و بدترین گذرنامه‌ها، تعداد کشورهایی است که دارندگان گذرنامه‌های کشورهای جهان می‌توانند بدون ویزا و یا با ویزای آسان به آنها سفر کنند.

فهرست شرکت هنلی و شرکا ۲۲۷ مقصد مسافرتی را پوشش می‌دهد و در طول سال به طور منظم با تغییر سیاست‌های صدور ویزا به روز می‌شود.

این فهرست، محدودیت‌های موقت کرونایی را در نظر نگرفته است؛ بنابراین بدون در نظر گرفتن امکان کنونی مسافرت برای شهروندان جهان، کسانی که دارای گذرنامه ژاپنی و سنگاپوری هستند در عمل می‌توانند به ۱۹۲ کشور بدون ویزا سفر کنند. به این ترتیب دارندگان گذرنامه این دو کشور در صدر جدول به عنوان بهترین گذرنامه‌ها قرار دارند.

این یعنی دارندگان گذرنامه‌های ژاپنی و سنگاپوری می‌توانند به ۱۶۶ کشور بیشتر از اتباع کشور افغانستان، که در قعر جدول قرار دارد، سفر کنند. دارندگان گذرنامه کشور افغانستان تنها می توانند به ۲۶ کشور بدون ویزا سفر کنند.

کشورهای اروپایی در فهرست ۱۰ کشور برتر جهان

با ورود به سه ماهه آخر سال ۲۰۲۱، ۱۰ کشور برتر جهان همچنان در جایگاه خود باقی می‌مانند. کره جنوبی و آلمان با (۱۹۰ مقصد سفری) در رتبه دوم و پس از ژاپن و سنگاپور قرار دارند. فنلاند، ایتالیا، لوکزامبورگ و اسپانیا با (۱۸۹ مقصد سفری) همه در رتبه سوم جای گرفته‌اند.

کشورهای اتحادیه اروپا طبق معمول در صدر جدول قرار دارند. اتریش، دانمارک در رتبه چهارم و فرانسه، ایرلند، هلند، پرتغال و سوئد در رتبه پنجم قرار دارند.

نیوزیلند نیز که به تازگی اعلام کرد سیستم گواهی واکسیناسیون را جایگزین راهبرد محدودیت‌های کرونایی می‌کند، در کنار بلژیک و سوئیس در رتبه ششم قرار دارد.

آمریکا و بریتانیا که در سال ۲۰۱۴ رتبه برتر را داشتند، حالا در رده هفتم در کنار جمهوری چک، یونان، مالت و نروژ به عنوان کشورهایی قرار دارند که می‌توانند به ۱۸۵ کشور بدون ویزا و یا صدور ویزا در صورت درخواست، سفر کنند.

استرالیا و کانادا در مکان هشتم، مجارستان نهم و لیتوانی، لهستان و اسلواکی همه به رتبه دهم صعود کرده‌اند.

«رشد فزاینده نابرابری»

گزارش شرکت هنلی و شرکا با اشاره به «رشد نابرابری» می‌گوید محدودیت‌هایی که در ابتدا برای مهار همه‌گیری ویروس کرونا به کار گرفته شد، حالا برای مهار راحت و بی دردسر سفر از جنوب جهانی (کشورها و مناطق فقیر‌تر) به کار گرفته می‌شوند.

مهاری تادل مارو (Mehari Taddele Maru) از پژوهشگران مطالعات تطبیقی ادغام منطقه‌ای دردانشگاه سازمان ملل درباره این گزارش می‌گوید: «شمال جهانی مدت‌هاست راهبرد مهار مهاجرت‌های گسترده را از طریق کنترل سختگیرانه مرزها اعمال کرده است که این امر باعث تضعیف توان افراد برای سفر به طرق مختلف شده است.»

به گفته مهاری: «محدویت‌های اعمال شده کرونایی تنها ابزاری به جعبه ابزار مهار مهاجرت‌ها اضافه می‌کند که شمال جهانی از آن برای مهار سفر از جنوب جهانی استفاده می‌کند.»

تهیه‌کننده فهرست برترین گذرنامه‌های جهان در شرکت هنلی و شرکا می‌گوید این سیاست‌ها می‌تواند پیامد‌های گسترده‌ای داشته باشد.

او می‌گوید: «اگر می‌خواهیم اقتصاد جهانی دوباره رونق پیدا کند کشورهای پیشرفته باید به جای اعمال محدودیت‌ها، مهاجرت به داخل را تشویق کنند. کشورهای ثروتمند باید آینده اقتصادی خود را با جذب و استقبال از نسل‌های جدید تامین کنند.»

فهرست  برترین گذرنامه‌های جهان

۱ ژاپن و سنگاپور (۱۹۲)

۲ آلمان و کره جنوبی (۱۹۰)

۳ فنلاند، ایتالیا، لوکزامبورگ و اسپانیا (۱۸۹)

۴ اتریش و دانمارک (۱۸۸)

۵ فرانسه، ایرلند، هلند، پرتغال و سوئد (۱۸۷)

۶ بلژیک، نیوزیلند و سوئیس (۱۸۶)

۷ جمهوری چک، یونان، مالتا، نروژ، بریتانیا و آمریکا (۱۸۵)

۸ استرالیا و کانادا (۱۸۴)

۹ مجارستان (۱۸۵)

۱۰ لیتوانی، لهستان و اسلواکی (۱۸۴)

فهرست بدترین گذرنامه‌های جهان

۱۰۹ کره شمالی (۳۹)

۱۱۰  نپال و سرزمین‌های فلسطینی (۳۷)

۱۱۱  سومالی (۳۴)

۱۱۲  یمن (۳۳)

۱۱۳  پاکستان (۳۱)

۱۱۴  سوریه (۲۹)

۱۱۵  عراق (۲۸)

۱۱۶  افغانستان (۲۶)

در تازه‌ترین فهرست سال ۲۰۲۱ شرکت هنلی و شرکا، امارات متحده عربی با ۱۵۲ امتیاز به عنوان کشوری که یا نیازی به ویزا ندارد و یا در بدو ورود ویزا صادر می‌کند، در صدر جدول رتبه‌بندی قرار دارد.