مهدی زارع، استاد پژوهشگاه زلزلهشناسی گفت: «شهرهایی مانند تهران به دلیل تخلیه آبهای زیرزمینی، با افزایش ریسک مواجه هستند که باعث فرونشست زمین و تغییر تنش بر گسلهای فعال میشود.»
او اضافه کرد: «با ادامه تغییرات اقلیمی و تشدید خشکسالی، احتمال افزایش زلزلههای کمژرفا در مناطق حساس مانند تهران و اطراف دریاچه ارومیه وجود دارد.»
تسنیم، شنبه هشتم شهریور خبر داد باقری کنی، سرپرست سابق وزارت امور خارجه و معاون سیاسی وزارت خارجه در دولت رئیسی، اخیرا با حکم لاریجانی، به عنوان معاون بینالملل دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی منصوب شده است.
این اما اولین حضور باقری کنی در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی نیست.
سال ۱۳۸۶، در زمان دبیری سعید جلیلی در این شورا، او همین سمت، یعنی معاونت بینالملل دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی را در اختیار داشت.
باقری کنی در زمان وزارت حسین امیرعبداللهیان در وزارت امور خارجه، همان نقشی را داشت که عباس عراقچی در دوران وزارت محمدجواد ظریف در این وزارتخانه داشت.
باقری کنی در انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۳۹۲ رییس ستاد انتخاباتی جلیلی بود.
این سیاستمدار ۵۸ ساله از نظر خانوادگی پیوند نسبتا قدرتمندی با بیت علی خامنهای دارد. او برادر داماد خامنهای، مصباحالهدی باقری کنی است.
پس از ناکامی رئیسی در انتخابات سال ۱۳۹۶ و انتصابش به سمت ریاست قوه قضاییه، سال ۱۳۹۸، رئیسی، باقریکنی را به سمت معاون حقوق بشر قوه قضاییه منصوب کرد.
او هر چند چهره اول نبوده اما همیشه در جریان مذاکرات بر سر پرونده اتمی ایران بوده و از سال ۱۳۸۶ تا سال ۱۳۹۲ در دوران جلیلی مستقیما در مذاکرات شرکت داشته است.
بعدها در دوره ریاست جمهوری حسن روحانی، باقری کنی از دستگاه دیپلماسی بیرون رفت و در قامت منتقد تند و تیز برجام در «کمیسیون برجام» همراه با جلیلی در رسانهها حاضر شد.
پس از آغاز دولت رئیسی، منتقد دیروز توافق برجام، رییس تیم مذاکرهکننده برای احیای برجام شد و منتقدان احیای برجام را در شهریور سال ۱۴۰۲، کسانی نامید که «میخواهند دست نظام را خالی کنند».
این موضعگیری منتقد سابق برجام و رییس ستاد انتخاباتی جلیلی آنقدر عجیب بود که خبر آنلاین، رسانه نزدیک به لاریجانی، شهریور ۱۴۰۲ خبر از «تولد باقری کنی جدید» داد.
با وجود سابقه نزدیکی او به جلیلی، تیر ۱۴۰۳، زمانی که باقری کنی سرپرست وزارتخانهای شد که تا پیش از آن، امیرعبداللهیان سکان آن را در دست داشت، در اظهار نظری به هفتهنامه نیوزویک گفت که تهران از احیای مذاکرات هستهای با واشینگتن استقبال میکند.
باقری کنی پیشتر از مذاکرات محرمانه دو کشور خبر داده بود اما سخنگوی وقت شورای امنیت ملی آمریکا در گفتوگو با ایراناینترنشنال، سخنان او را تکذیب کرد.
روزنامه نیویورکتایمز شنبه هشتم شهریور در گزارشی به نقل از پنج مقام ارشد ایرانی، دو عضو سپاه پاسداران و ۹ مقام نظامی و اطلاعاتی اسرائیل نوشت: «استفاده بیملاحظه محافظان از موبایل، از جمله پستگذاری در شبکههای اجتماعی، نقشی مرکزی در شکار عوامل برنامه هستهای ایران و فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی در هفته نخست جنگ داشت.»
حمله به شورای عالی امنیت ملی
۲۶ خرداد، شورای عالی امنیت ملی با حضور مسعود پزشکیان، رؤسای قوه قضاییه و مقننه، وزیر اطلاعات و فرماندهان ارشد نظامی در پناهگاهی در غرب تهران تشکیل جلسه داد.
به گزارش نیویورکتایمز، شرکتکنندگان بدون تلفن همراه وارد شدند اما «جتهای اسرائیلی اندکی پس از آغاز نشست، شش بمب بر سقف پناهگاه فرو ریختند و دو درِ ورود و خروج را هدف گرفتند».
منابع ایرانی به این رسانه گفتند که هنگام خروج اعضای شورای عالی امنیت ملی از پناهگاه، «پیکر چند محافظ» در بیرون دیده شد و بعدا روشن شد اسرائیل با «هک تلفنهای محافظانی که بیرون پناهگاه منتظر بودند»، به محل جلسه رسیده است.
ساسان کریمی، معاون پیشین سیاسی معاونت راهبردی ریاستجمهوری، به نیویورکتایمز گفته است: «فرماندهان ارشد گوشی همراه نمیبردند اما همراهانشان، محافظان و رانندگان گوشی داشتند ... و اینگونه رد بسیاری از ایشان زده شد.»
هشدار ترور پیش از جنگ داده شده بود
دو مقام ایرانی به نیویورکتایمز گفتهاند محمدجواد اسدی، فرمانده نیروهای «انصارالمهدی» که مسئول حفاظت از مقامات و عوامل برنامه هستهای در ایران است، «حداقل یک ماه پیش از جنگ» نسبت به «خطر ترور» هشدار داده و خواستار تشدید تدابیر شده بود.
به گفته این دو مقام، در ابتدا ممنوعیت موبایل شامل محافظان نمیشد و پس از موج ترورها این قاعده تغییر کرد: «محافظان باید فقط بیسیم حمل کنند و فقط سرگروههایی که همراه مقام سفر نمیکنند مجاز به داشتن موبایلاند.»
با این حال، مقامهای مطلع از جلسات امنیتی با اسدی گفتند: «کسی مقررات را نقض کرده و گوشی را به نشست شورای عالی امنیت ملی برده است.»
پیشتر محسن حاجیمیرزایی، رییس دفتر پزشکیان، حمله اسرائیل به جلسه شورای عالی امنیت ملی را طرحی «حسابشده» برای کشتن رییس دولت خواند و گفت در اثر برخورد موشک، شکافی در بتن ایجاد شد که از طریق همان، حاضران توانستند از محل انفجار خارج شوند.
در این گزارش آمده است اسرائیل از سال ۲۰۲۱ تمرکز خود را از خرابکاری در تجهیزات غنیسازی به «گروه سلاح» شامل گروهی از عوامل برنامه هستهای ایران که بهباور اسرائیل برای ساخت سازوکار انفجاری گرد هم میآمدند، معطوف و «عملیات نارنیا» را برای حذف آنان در روزهای نخست جنگ اجرا کرد.
والاستریت ژورنال ۹ تیر در گزارشی درباره چگونگی هدف قرار گرفتن گردانندگان هستهای جمهوری اسلامی از سوی اسرائیل، به نقل از منابع آگاه نوشت حملات بهطور تقریبا همزمان صورت گرفت تا مانع مخفی شدن آنان شود.
نیویورکتایمز به نقل از حمزه صفوی (فرزند یحیی رحیم صفوی، فرمانده سابق سپاه پاسداران و مشاور ارشد نظامی علی خامنهای) نوشت: «برتری تکنولوژیکی اسرائیل بر ایران یک تهدید وجودی است.»
او گفت که ایران چارهای جز انجام یک بازنگری امنیتی، بازنگری در پروتکلهای خود و اتخاذ تصمیمات دشوار، از جمله دستگیری و پیگرد قانونی جاسوسان سطح بالا، ندارد.
صفوی که با عنوان تحلیلگر سیاسی با نیویورکتایمز گفتوگو کرده، تاکید کرد: «ما باید هر کاری که لازم است برای شناسایی و مقابله با این تهدید انجام دهیم. ما یک اشکال امنیتی و اطلاعاتی بزرگ داریم و هیچ چیز فوریتر از ترمیم این حفره نیست.»
دهها نفر در بازداشت و حصر
به گزارش نیویورکتایمز، مقامهای ایرانی این شکاف امنیتی را بخشی از «نفوذ» گستردهتر دانستهاند.
آنان «دهها نفر» از نیروهای نظامی، اطلاعاتی و دولتی مظنون به جاسوسی برای اسرائیل را بازداشت کردهاند یا در حصر خانگی قرار دادهاند.
در سوی دیگر، بهگفته مقامات اسرائیلی و بر اساس «آرشیو هستهای» که موساد در سال ۲۰۱۸ از ایران خارج کرد، از پایان سال ۲۰۲۴ تیمی موسوم به «گروه قطع سر»، پرونده ۴۰۰ عامل مرتبط با پروژه هستهای ایران را مرور و فهرست هدف را به ۱۰۰ نفر کاهش داده است.
بنا بر روایت جمهوری اسلامی، در نهایت ۱۳ «دانشمند هستهای» در روزهای آغازین جنگ کشته شدند.
همزمان اسرائیل برنامهای برای هدف گرفتن فرماندهان ارشد نظامی تحت عنوان «عملیات عروسی خونین» طراحی کرده بود.
یک مقام اسرائیلی گفت که «هدف نخست» امیرعلی حاجیزاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران بود و او در «حمله نقطهزن به پناهگاه» همراه چند فرمانده کشته شد.
شنبه هشتم شهریور و پس از آنکه ششم شهریور، خبر فعالسازی قریبالوقوع مکانیسم ماشه منتشر شد، قیمت هر دلار آمریکا در بازار، با حدود سه هزار تومان افزایش نسبت به پنجشنبه، به ۱۰۴ هزار و ۵۰۰ تومان رسید.
قیمت هر گرم طلا نیز در بازار که پنجشنبه هشت میلیون و ۳۶۸ هزار تومان معامله میشد، با حدود ۴۰۰ هزار تومان افزایش به هشت میلیون و ۷۳۰ هزار تومان رسید.
هر یورو شنبه در بازار ایران ۱۲۲ هزار و ۲۰۰ تومان معامله شد، در حالی که پنجشنبه قیمت آن ۱۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان بود.
قیمت پوند بریتانیا نیز با حدود چهار هزار تومان افزایش از ۱۳۷ هزار تومان در روز پنجشنبه به ۱۴۱ هزار تومان افزایش پیدا کرد.
در همین حال، شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات شنبه هشتم شهریور با ریزش ۳۵ هزار و ۳۴۴ واحدی به دو میلیون و ۳۹۵ هزار واحد رسید.
شاخص کل بازار سرمایه ۱.۴۵ درصد ریزش کرد. همچنین شاخص هموزن ۰.۹۳ درصد افت کرد و در کانال ۷۵۳ هزار واحدی قرار گرفت.
این رشد قیمت داراییهای امن در مقابل ریال، حتی در زمان جنگ ۱۲ روزه هم رخ نداده بود.
پیش از آغاز این جنگ، قیمت هر دلار آمریکا در بازار حدود ۸۲ هزار تومان بود. این عدد در ۲۸ خرداد، در اوج جنگ، به حدود ۹۴ هزار تومان رسید اما پس از آن و با انتشار خبر آتشبس، ریزش کرد تا جایی که ششم تیر، قیمت دلار به کانال ۸۴ هزار تومان بازگشت.
با این حال، نرخ فعلی را نمیتوان رکورد قیمت دلار دانست.
فروردین ماه و زمانی که اخبار ضد و نقیضی درباره پرونده هستهای و مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیم با ایالات متحده منتشر میشد، قیمت دلار تا حدود ۱۰۶ هزار تومان نیز بالا رفت.
یکسال پیش، در اوایل شهریور ماه، قیمت دلار در بازار ایران کمتر از ۶۰ هزار تومان بود.
تلاطم در بازار ارز کشور پس از اعلام پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات آمریکا آغاز شد؛ بهطوری که قیمت هر دلار در آبان ۱۴۰۳، از حدود ۶۸ هزار تومان به ۷۰ هزار تومان رسید.
پس از آغاز رسمی دور دوم ریاست جمهوری ترامپ و تا پایان سال ۱۴۰۳، قیمت دلار تا ۱۰۰ هزار تومان افزایش یافت.
همان زمان برخی چهرههای اصلاحطلب نسبت به تبعات سیاسی و اجتماعی افزایش قیمت دلار در کشور، هشدار دادند.
