مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، اعلام کرد که روز شنبه گفتوگوهای مستقیمی میان استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا، و یکی از مقامهای ارشد جمهوری اسلامی در عمان برگزار خواهد شد
مارکو روبیو در جریان جلسه کابینه به ریاست دونالد ترامپ، گفت ما کاملا شفاف گفتهایم که ایران هرگز نباید به سلاح هستهای دست یابد و این موضع صریح ماست.
وزیر خارجه آمریکا افزود امیدواریم این گفتوگو به صلح منجر شود.
ارتش اسرائیل روز پنجشنبه با انتشار تصویری از کشتهشدن ۱۱ نفر از اعضای حماس و جهاد اسلامی که در حمله هفت اکتبر شرکت داشتند خبر داد و اعلام کرد به فعالیت خود علیه افرادی که در این حمله حضور داشتند ادامه خواهد داد.
ارتش اسرائیل همچنین اعلام کرد که در حملات هوایی روز چهارشنبه به غزه هیثم الشیخ، فرمانده گردان شجاعیه حماس را کشته است.
به گزارش رسانههای اسرائیلی هیثم الشیخ چهارمین فرمانده گردان شجاعیه است که از ابتدای جنگ تاکنون توسط ارتش اسرائیل کشته شده است.
وزیران دفاع حدود ۳۰ کشور پنجشنبه، ۲۱ فروردین در بروکسل گرد هم آمدند تا درباره ایجاد یک «نیروی اطمینانبخش» برای اوکراین در صورت دستیابی به آتشبس در جنگ با روسیه گفتوگو کنند؛ هرچند که پرسشهای کلیدی درباره ماموریت این نیرو و حمایت احتمالی ایالات متحده از آن همچنان بیپاسخ ماند.
این نشست در مقر ناتو، تازهترین دور از مجموعه دیدارهای «ائتلاف داوطلبان» شامل عمدتا کشورهای اروپایی به رهبری بریتانیا و فرانسه بود؛ ائتلافی که در تلاش است راهی برای تثبیت صلح در صورت موفقیت ایالات متحده در میانجیگری برای توقف جنگ بیابد.
جان هیلی، وزیر دفاع بریتانیا، در آغاز این نشست گفت: «ما در کنار هم گام برمیداریم و آمادهایم آینده اوکراین را پس از هرگونه توافق صلح تضمین کنیم. ما امروز با پیشبرد برنامهریزیها، تلاش میکنیم اوکراین را در قویترین موقعیت ممکن قرار دهیم تا از حاکمیتش دفاع کند و مانع هرگونه تجاوز بیشتر روسیه شویم.»
بسیاری از مقامهای ارشد اروپایی بر این باورند که ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، تمایلی به توقف تجاوز خود ندارد؛ با این حال، آنها مایلاند به رییسجمهوری ایالات متحده نشان دهند که آمادهاند نقش خود را ایفا کنند، در صورتی که تلاشهای واشینگتن برای رسیدن به توافق با مسکو نتیجهبخش باشد.
ترامپ به صراحت گفته است که انتظار دارد اروپاییها مسئولیت حفظ هرگونه صلح حاصلشده از مذاکرات دولتش را برعهده بگیرند. اوکراین اعلام کرده که آماده پذیرش آتشبس است، در حالی که روسیه گفته برای تصمیمگیری نهایی نیازمند دریافت پاسخ به پرسشهای متعدد خود است.
کشورهای اروپایی میگویند آمادهاند نقش خود را افزایش دهند، اما احتمالا نیازمند تضمینهایی از سوی ایالات متحده هستند تا در صورت اعزام به اوکراین، حمایتهای لجستیکی و اطلاعاتی و همچنین پشتیبانی نظامی دریافت کنند. ترامپ تاکنون از ارائه چنین تضمینهایی خودداری کرده است.
برخی از وزیران دفاع کشورهای عضو ناتو هنگام ورود به نشست گفتند که پیش از تصمیمگیری درباره مشارکت در این نیرو، نیازمند شفافیت بیشتری درباره مسائلی همچون ماموریت دقیق نیرو و قواعد درگیری آن هستند.
پال جانسون، وزیر دفاع سوئد، گفت: «امکان مشارکت سوئد را رد نمیکنم، اما پرسشهای زیادی وجود دارد که پاسخ آنها باید برایمان روشن شود.»
روبن برکلمنس، وزیر دفاع هلند، نیز اظهار داشت: «مهم است که درباره نحوه عملکرد این نیرو در سناریوهای مختلف، از جمله در صورت هرگونه تشدید تنش از سوی روسیه، و همچنین درباره همکاری احتمالی آن با نیروی ناظر بر آتشبس، گفتوگو شود.»
او افزود: «باید تصویر روشنی از آنچه این ماموریت در بر دارد داشته باشیم، سپس میتوانیم روند تصمیمگیری ملی خود را آغاز کنیم.»
یک موسسه آمریکایی که بر برنامههای هستهای ایران نظارت دارد، گزارشی نگرانکننده منتشر و اعلام کرده که برنامه هستهای ایران وارد مرحلهای «فوقالعاده خطرناک» شده است.
موسسه علوم و امنیت بینالمللی مستقر در واشینگتن در گزارش تازه خود با عنوان تکاندهنده «شمارشگر تهدید ایران: رشد خطر فوقالعاده» نوشت: «از فوریه ۲۰۲۴، زمان انتشار آخرین گزارش، تهدید ناشی از برنامه هستهای ایران بهطور قابل توجهی تشدید شده است.»
این گزارش میافزاید از جمله عوامل منفی اصلی میتوان به افزایش توانایی ایران در زمینه تسلیحات هستهای، کوتاهتر شدن زمان مورد نیاز برای ساخت سلاح هستهای، و همچنین عادیسازی بحثهای داخلی در ایران در حمایت از ساخت سلاح هستهای اشاره کرد.
در این گزارش آمده است «درگیریهای نظامی جاری در خاورمیانه که ایران و نیروهای نیابتیاش را در برابر اسرائیل و متحدانش قرار داده و ایران در حال شکست خوردن در آن است، احتمال تصمیمگیری ایران برای ساخت سلاح هستهای را افزایش داده است. این وضعیت امنیتی ناپایدار با درک (یا حتی واقعیت) اینکه ایران در حال آمادهسازی برای ساخت تسلیحات هستهای است، ترکیب شده است.»
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، چهارشنبه، گفت: «ما کمی وقت داریم، اما زیاد نه، چون اجازه نخواهیم داد ایران سلاح هستهای داشته باشد. ما نمیتوانیم اجازه بدهیم.»
او افزود: «من چیز زیادی نمیخواهم. فقط آنها نمیتوانند سلاح هستهای داشته باشند.»
وقتی از ترامپ درباره احتمال اقدام نظامی در صورت عدم توافق ایران در زمینه برنامه هستهایاش سؤال شد، پاسخ داد «قطعاً.»
او به خبرنگاران در کاخ سفید گفت: «اگر نیاز به اقدام نظامی باشد، ما اقدام نظامی خواهیم کرد. اسرائیل قطعاً در آن نقش پررنگی خواهد داشت و رهبری آن را بر عهده خواهد گرفت. اما هیچکس به ما دستور نمیدهد. ما هر کاری بخواهیم، انجام میدهیم.»
ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق هستهای دوران باراک اوباما با جمهوری اسلامی موسوم به برجام خارج شد و گفت این توافق جلوی تلاش ایران برای ساخت بمب هستهای را نمیگیرد.
دیپلماتهای ترکیه و اسرائیل چهارشنبه، ۲۰ فروردین، در جمهوری آذربایجان برای بحث در مورد آنچه «مکانیسم جلوگیری از درگیریها و پیشگیری از حوادث ناخواسته در سوریه» خوانده شده، دیدار کردهاند.
رسانههای اسرائیلی، پنجشنبه ۲۱ فروردین، بهنقل از مقامات این کشور گزارش دادند که در این دیدار، اسرائیل بهطور روشن اعلام کرده که هرگونه تغییر در استقرار نیروهای خارجی در سوریه، بهویژه تاسیس پایگاههای ترکیه در منطقه تدمر (پالمیرا)، خط قرمز اسرائیل است.
یک مقام اسرائیلی گفت که این کشور بهطور واضح اعلام کرده که جلوگیری از چنین فعالیتی «مسئولیت» دولت دمشق است.
او افزود: «هر فعالیتی که اسرائیل را به خطر بیندازد، تهدیدی برای حکومت الشرع خواهد بود.»
منابع وزارت امور خارجه ترکیه نیز انجام این گفتوگوها در جمهوری آذربایجان را تایید کرده و گفتهاند که این گفتوگوها آغاز تلاشها برای ایجاد کانالی برای جلوگیری از برخوردها یا سوءتفاهمها میان عملیات دو کشور در منطقه است.
جمهوری آذربایجان هم به ترکیه نزدیک است و هم روابط خوبی با اسرائیل دارد.
یکی از این منابع آگاه در وزارت امور خارجه ترکیه بدون اینکه جزییات بیشتری در مورد دامنه یا زمانبندی این گفتوگوها ارائه دهد،گفت: «تلاشها برای ایجاد این مکانیزم ادامه خواهد یافت.»
پیشتر هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، ۱۵ فروردین اعلام کرد این کشور تمایلی به رویارویی با اسرائیل در سوریه ندارد.
اسرائیل ترکیه را متهم کرده تلاش دارد سوریه را به یک حکومت تحت الحمایه آنکارا تبدیل کند و آنکارا نیز فعالیتهای نظامی اسرائیل در این کشور پس از سقوط رژیم بشار اسد را محکوم کرده است.
رویترز هفته گذشته گزارش داد که تیمهای نظامی ترکیه حداقل سه پایگاه هوایی در سوریه را شناسایی کردهاند که میتوانند نیروهایی را بهعنوان بخشی از یک توافق دفاع مشترک در آنها مستقر کنند.
اما اسرائیل این پایگاهها را با حملات هوایی هدف قرار داد.
روزنامه معاریو ۱۹ فروردین گزارش داد ترکیه قصد داشته نیروهای خود را در دو پایگاه حما و تی۴ مستقر کند که این موضوع باعث شده است اسرائیل حملات هوایی گستردهای علیه این دو مرکز انجام دهد.
ارتش اسرائیل ۱۳ فروردین اعلام کرد در چندین حمله هوایی، «توانمندیهای نظامی باقیمانده» را در فرودگاه نظامی حما و پایگاه هوایی تیاس حمص، موسوم به تی۴، هدف قرار داده است.
بنا بر اعلام ارتش اسرائیل، «زیرساختهای نظامی» در منطقه دمشق از دیگر اهداف این عملیات بودند.
نتانیاهو ۱۸ فروردین در دیدار با دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، در کاخ سفید اعلام کرد اسرائيل و ترکیه پیش از این «روابط دوستانهای» داشتند اما این روابط اخیرا به تیرگی گراییده است.
او تاکید کرد: «ما نمیخواهیم سوریه از سوی هیچ کشوری، از جمله ترکیه، بهعنوان پایگاهی برای حمله به اسرائیل مورد استفاده قرار گیرد.»
نتانیاهو خواستار میانجیگری ترامپ بهمنظور کاهش تنشها میان اسرائیل و ترکیه شد و افزود که برای این هدف، «هیچکس مناسبتر از رییسجمهوری ایالات متحده نیست».
ترامپ در پاسخ به این درخواست اعلام کرد از «روابط بسیار بسیار خوبی» با رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه برخوردار است و میتواند تنشها میان ترکیه و اسرائیل را «حل و فصل» کند.
سخنگوی وزرات خارجه فرانسه خبر داد که وزیر خارجه این کشور در تماس تلفنی با وزیر خارجه آمریکا از مذاکرات ایران و آمریکا و هرگونه تلاش دیپلماتیک برای رسیدن به توافق پایدار و طولانیمدت حمایت کرده است.
او با اشاره به مذاکره تلفنی این دو مقام، تاکید کرد که جمهوری اسلامی نباید به سلاح هستهای دست پیدا کند و تنها راه برای رسیدن به توافق و محدود کردن حکومت ایران، اقدامات دیپلماتیک است.
