روزهای سخت برای پزشکیان
این منبع که نخواست نامش فاش شود، گفت پزشکیان قصد کنارهگیری ندارد، اما از عصر یکشنبه به اینسو، «کمی شکننده» بهنظر میرسد.
در روزهای اخیر، مجلس شورای اسلامی عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، را استیضاح کرد و محمدجواد ظریف، معاون رییسجمهوری در امور راهبردی، تحت فشار اصولگرایان استعفا کرد.
ظریف بهعنوان برجستهترین چهره اصلاحطلب دولت پزشکیان و نماینده اصلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی در سطح بینالمللی شناخته میشد. او نقشی کلیدی در مذاکرات هستهای داشت؛ مذاکراتی که دولت پزشکیان امید داشت از طریق آنها تحریمهای فلجکننده غرب را کاهش دهد. اما رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنهای، و جریانهای اصولگرا به صراحت هرگونه مذاکره را رد کردهاند.
سکوت رسانهها در برابر احتمال استعفا
با به بنبست رسیدن دستور کار پزشکیان، رسانههای تهران که تا چندی پیش از احتمال کنارهگیری او سخن میگفتند، اکنون در این مورد سکوت کردهاند.
برخلاف هفتههای گذشته که تحلیلگران و روزنامهنگاران آشکارا درباره استعفای احتمالی پزشکیان گمانهزنی میکردند، اکنون این موضوع از فضای رسانهای ایران حذف شده است. این سکوت، بهگفته برخی ناظران، میتواند ناشی از خودسانسوری باشد، چرا که رسانهها از واکنشهای احتمالی مقامات هراس دارند.
تقریبا همه رسانههای داخلی بهجای پرداختن به موضوع استعفا، از «شکست پروژه وفاق ملی» پزشکیان سخن میگویند؛ طرحی که هدفش کاهش تنشهای سیاسی میان دو جناح حکومتی اصلاحطلب و اصولگرا بود.
در میان رسانههای داخل ایران، چهرههای معدودی آشکارا خواستار استعفای مسعود پزشکیان شدهاند.
مرتضی الویری، از چهرههای اصلاحطلب، گفت: «من از همان ابتدا به وفاق ملی نظر خوشی نداشتم؛ زیرا اگر وفاق ملی به مفهوم واقعی کلمه شکل میگرفت، میبایست شرایط طوری پیش میرفت که آن ۶۰ درصدی که در دور اول انتخابات و نیم دیگری که در دوم نیامدند، یعنی افرادی که به شرایط موجود معترض اند، در وفاق شرکت داده می شدند.»
او افزود:«اگر من جای آقای پزشکیان بودم در استعفا دادن درنگ نمیکردم. ایشان با این شرایط به وجود آمده، ایشان نمی تواند به قول و وعدههایی که به مردم داده وفا کند و آنها را تحقق بخشد.»
علی نظری، نماینده سابق مجلس و سردبیر روزنامه اصلاحطلب مستقل، نیز به پزشکیان توصیه کرد: «با عزت استعفا دهد.»
نشانههایی از ناامیدی؟
رسانههای اجتماعی به گمانهزنیها درباره آینده پزشکیان دامن زدهاند. ویدیویی که در فضای مجازی دستبهدست میشود، پزشکیان را در حال قرائت آیهای از قرآن نشان میدهد: «اگر در تنگدستی و سختی هستید، ضعف بهانهای برای ماندن نیست. ترک کنید!»
برخی این سخنان را نشانهای از ناامیدی و تمایل پزشکیان به کنارهگیری دانستهاند، در حالی که دیگران معتقدند او صرفا مردم را به مهاجرت در شرایط اقتصادی دشوار تشویق کرده است.
همچنین ویدیویی دیگر از دوران تبلیغات انتخاباتی پزشکیان بازنشر شده که در آن میگوید: «اگر ببینم نمیتوانم به وعدههایم عمل کنم، از سیاست کنارهگیری خواهم کرد.»
دولت پزشکیان در محاصره اصولگرایان
بسیاری از رسانهها در ایران بر نقش ظریف در دولت پزشکیان تاکید کردهاند. برخی از روزنامهها نوشتهاند که پزشکیان امید داشت در صورت تغییر موضع خامنهای، ظریف نقشی کلیدی در مذاکرات با آمریکا ایفا کند.
جلال محمودزاده، نماینده پیشین مجلس، با اشاره به استیضاح وزیر اقتصاد و استعفای معاون راهبردی رییس دولت، معتقد است که شعار «وفاق ملی» پزشکیان به بنبست رسیده است. به گفته او، بیش از ۷۵ درصد کابینه را اکنون نیروهای سیاسی مخالف تشکیل دادهاند، اما اصولگرایان همچنان به همکاری با دولت تن نمیدهند.
تنها دو روز پس از استیضاح همتی و کنارهگیری ظریف، رسانهها تقریبا همتی را فراموش کردهاند، در حالی که تصاویر ظریف همچنان در صفحه اول روزنامههای اصلاحطلب و اصولگرا دیده میشود.
بنبست سیاسی در تهران
اگرچه واژه "استعفا" در رسانههای رسمی بهندرت به کار میرود، اما بنبست سیاسی بهوضوح مورد بحث قرار گرفته است.
روزنامه هممیهن در اینباره نوشت: «آنهایی که این بنبست را ایجاد کردند، باید راهی برای خروج از آن ارائه دهند.»
روزنامه شرق نیز به نقل از کوروش احمدی، دیپلمات پیشین، نوشت: «از مدتها پیش مشخص بود که در این دولت جایی برای ظریف وجود ندارد.»
از سوی دیگر، مهدی عرب صادق، عضو سابق حزب موتلفه، به سایت نامهنیوز گفتت: « آقای ظریف خاکریز و سنگر آخر بود و آقای پزشکیان امروز یک رییسجمهوری خلع سلاح شده است. او مسیر درستی را در «وفاق» دنبال نکرد چون با کسانی دست داد که نفاق داشتند؛ حالا متوجه شد با کسی که نفاق دارد نباید وفاق کرد، چون او از پشت خنجر میزند.»
منصور حقیقتپور، سیاستمدار میانهرو، نیز پیشنهاد داد که پزشکیان همه محافظهکارانی را که به کابینهاش آورده، کنار بگذارد.
اصلاحطلبان نیز معتقدند پروژه وفاق ملی پزشکیان شکست خورده و او باید مسیر جدیدی را در پیش بگیرد.
سایت خبری رویداد۲۴ اتفاقات روز یکشنبه را یک «شکست نمادین» برای مسعود پزشکیان توصیف کرد و هشدار داد که فشارهای بیشتری در راه است.
