لیلی گلستان، مترجم و عضو کانون نویسندگان ایران تصویری بدون حجاب اجباری از خود منتشر کرد
حسین موسوی تبریزی، دبیر کل مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم، با انتقاد از شرایط کشور گفت: «تعجب میکنم آقایان و مسوولان چگونه با مشکلاتی که مردم دارند، خوابشان میبرد؟» موسوی تبریزی همچنین صدور احکام اعدام با عنوان محاربه برای معترضان را نادرست خواند.
موسوی تبریزی در گفتوگو با سایت جماران و در پاسخ به این سوال که آیا حمله به مامور حکم محاربه دارد، گفت: «اگر دفاع باشد که اصلا محارب نیست و مجازات هم نمیشود .... محارب جایی است که مهاجم به ماموری حمله کند که به خیابان رفته تا دزد بگیرد یا امنیت مردم را حفظ کند.»
او با اشاره به تیراندازی ماموران اسلحه به دست بهسوی مردم معترض گفت: «این که مردم برای دفاع از خود مقابله کنند، محاربه نیست بلکه دفاع واجب است.»
دبیر کل مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم پیش از این در واکنش به کشته شدن مهسا امینی، از «امنیت نداشتن جوان ایرانی در ایران» انتقاد کرده بود.
موسوی تبریزی در جدیدترین اظهاراتش به مشکلات جوانان و «حتی بچهها» در مدرسه، دبیرستان، دانشگاه و ... اشاره کرد و گفت یک انسان عادی در ایران، در رفع مشکلات و تامین اولویتهای زندگی خود هم ناتوان است.
او با تاکید بر این که مسوولان کشور حتما «اطلاعات قوی و آماری دقیق از گرسنهها و عدم پیشرفت» دارند، یادآوری کرد: «من خیلی وقتها خودم به بازار میروم و مایحتاج خانه را میخرم. میبینم که مردم جور دیگری نگاه میکنند و جور دیگری حرف میزنند و حق هم دارند. فکر میکنند که ما پول مردم را خوردیم و مردم را گرسنه کردیم.»
دادستان اسبق جمهوری اسلامی مدعی شد خلاف مسوولان که «حکومت و مقام دارند و برخی از پول استفاده میکنند» آخوندها از چیزی استفاده نمیکنند؛ ولی: «فحشی که [مردم] به ما طلبهها میدهند، کمتر از آنها نیست.»
موسوی تبریزی ادامه داد: «در همین شهر قم به طلبهها فحش میدهند و شنیدم در شهرهای دیگر بیشتر است. بالاخره مسوولان این مسایل را باید در نظر بگیرند.»
اما تعدادی دیگر از اعضای مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم هم در هفتههای گذشته نسبت به اعدام معترضان خیزش انقلابی واکنش نشان داده و صدور احکام محاربه برای آنان را زیر سوال برده بودند.
از جمله محمدعلی ایازی که روز یازدهم دی در یک مصاحبه، محاربه را مربوط به «جنگ و اخافه و فساد با مردم» دانسته بود نه اعتراض مردمی که از «بیکفایتی و فقر» به تنگ آمدهاند.
او با انتقاد از برخی «علما» که به جای حمایت از مردم حکم به کشتن آنان میدهند، گفته بود: «حدیث نبوی میفرماید در خون احتیاط کنید نه این که جانب قدرت را بگیرید.»
مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اما روز دوم دی ماه در بیانیهای، ضمن حمایت از اقدام قوه قضاییه جمهوری اسلامی در اعدام محسن شکاری و مجیدرضا رهنورد، از این قوه خواست «با قاطعیتی به مراتب بیشتر» به «اعدام عبرتآموز دیگر محاربین و مفسدین باغی» اقدام کند.
در این بیانیه به انواع مجازات برای افرادی که متهم به محاربه میشوند هم اشاره و به قوه قضاییه توصیه شده برای سطوح پایینتر محاربه، حکمهایی چون «تبعید» و «قطع انگشتان یک دست و پای مخالف» را اجرا کند.
پایگاه خبری حالوش گزارش داد که نیروهای امنیتی و نظامی جمهوری اسلامی طی چهار روز اخیر به محلات مختلف زاهدان از جمله بازار مشترک، خیابان کوثر، بعثت و پارک کودک هجوم برده و دستکم ۱۰۴ نفر از شهروندان را بازداشت کردهاند.
در حالی که خیزش انقلابی ایرانیان علیه جمهوری اسلامی ادامه دارد، علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در اولین سخنرانی برای زنان پس از آغاز این خیزش، مدعی شد که در جریان این اعتراضات، «کشف حجاب» از سوی زنان صورت نگرفته است.
خامنهای روز چهارشنبه ۱۴ دی، در دیدار با عدهای از زنان هوادار حکومت که از سوی دفترش «زنان فرهیخته» خوانده شدهاند، درباره این که چرا در روز زن با زنان دیدار نکرده، گفت که این روز خصلت خاصی ندارد.
خامنهای همچنین مدعی شد زنانی که به گفته او «حجاب نیمهکاره» دارند در جریان اعتراضات به کلی حجاب خود را برنداشته و «توی دهان تبلیغ کننده و فراخوان فرستندهها» زدند.
این در حالی است که در جریان خیزش سراسری در ایران که پس از کشته شدن مهسا امینی در بازداشتگاه گشت ارشاد به راه افتاد، ایرانیان علیه حجاب اجباری شعار دادند و بسیاری از زنان و دختران به نشانه اعتراض، روسریهای خود را در اماکن عمومی آتش زدند.
خامنهای درباره زنان و دختران به گفته او «ضعیفالحجاب» نیز مدعی شد که این دسته از زنان که «در مراسم دینی و انقلابی هم شرکت میکنند»، «اینها زنان و دختران خودمان هستند».
خامنهای همچنین گفت زنانی که تن به حجاب اجباری نمیدهند «ضدانقلاب» نیستند: «ضعف حجاب، کار درستی نیست اما موجب نمیشود آن فرد را از دایره دین و انقلاب خارج بدانیم.»
این در حالی است که گشت ارشاد طی سالهای اخیر با بازداشت بسیاری از زنان و دختران در سراسر کشور به اتهام عدم رعایت حجاب اجباری، آنان را مورد ضرب و شتم و آزار قرار داده است.
او همچنین با آزادی زن «آن گونه که در کشورهای آزاد غربی وجود دارد»، مخالفت کرد و آزادی زنان در کشورهای توسعهیافته و پیشرفته را عین «اسارت و اهانت به زن» خواند.
او بار دیگر مهمترین و اصلیترین وظیفه زن را دو نقش مادری و همسری، «یعنی نقش خانهداری» خواند و گفت که کارهای دیگر زن، «ذیل اصالت خانهداری» امکانپذیر خواهد بود.
رهبر جمهوری اسلامی بر اولویت کار کردن زن در خانه تاکید کرد و گفت: «چنانکه هیچ زنی در تقدم حفظ جان فرزندش با فلان کار اداری تردید ندارد، در اهمیت تربیت اخلاقی و ایمانی فرزند نیز تردیدی نیست و چنانچه زن ناگزیر از انتخاب یکی از دو عرصه باشد، خانواده مهمتر است.»
با این حال خامنهای به تبعیض گسترده علیه زنان در جمهوری اسلامی اعتراف کرد و گفت که زنان نمیتوانند به ردههای بالای تصمیمگیری کشور برسند.
بر اساس قوانین جمهوری اسلامی، زن نمیتواند رییسجمهوری باشد و از بسیاری از دیگر حقوق ابتدایی خود نیز محروم است.
خامنهای گفت: «استفاده از زنان فرهیخته، دانشمند، فرزانه و مجرب در ردههای گوناگون تصمیمسازی و تصمیمگیری کشور، موضوع مهمی است که ذهن من را نیز مدتهاست مشغول کرده و انشاءالله برای آن راه حلی خواهیم یافت.»
این وعده خامنهای در حالی است که جمهوری اسلامی در سالهای اخیر تلاشهای زیادی را به کار بسته تا زنان را از عرصه اجتماعی و سیاسی حذف کند و به خانهها براند.
او در بخش دیگری از اظهاراتش مدعی شد که زنان و دختران ورزشکار «بهترین تبلیغ برای حجاب [اجباری]» هستند.
این در حالی است که در هفتههای اخیر بسیاری از ورزشکاران زن ایرانی، حجاب اجباری را هنگام مسابقات کنار گذاشتند و موهای خود را نپوشاندند.
محمدحسین آقاسی، وکیل محمد مهدی کرمی، معترض محکوم به اعدام در مصاحبه با روزنامه اعتماد گفت که رییس شعبه یک دادگاه انقلاب کرج اعلام کرده بنا به تفسیر خود اجازه تنظیم وکالت را به او نمیدهد. او در توییت افزود موکلش گفته در اعتراض به حکم خود اعتصاب غذای خشک خواهد کرد.
برگزارکنندگان جايزه سيمون دو بووآر در فرانسه اعلام کردند این جایزه که برای آزادی زنان است، در سال ٢٠٢٣ با ياد ژینا (مهسا) امينی، به زنان ايران اهدا میشود.
بر اساس اطلاعيه مطبوعاتی که از سوی برگزارکنندگان جایزه سيمون دو بووآر منتشر شده، مراسم اهدای جايزه سال ٢٠٢٣ روز دوشنبه ٩ ژانويه ٢٠٢٣ در پاریس برگزار خواهد شد.
جايزه سيمون دو بووآر برای آزادی زنان که در سال ٢٠٠٨ تاسیس شد، هر سال به يک شخص يا يک گروه مدافع آزادی و حقوق زنان که در اين راه مبارزه میکنند، اهدا میشود.
در بیانیه مطبوعاتی این جایزه آمده است: «مرگ ژینا (مهسا) امینی جنبش انقلابی بیسابقهای برانگيخت. زنان در خيابانها حجاب از سر برگرفتند، به نشانه اعتراض گيسو بريدند و به تظاهرات خيابانی پرداختند. جنبش مخالفت زنان با نظام ديکتاتوری اسلامی که با مبارزه عليه حجاب اجباری آغاز شد، با پيوستن جوانان کشور ابعاد سراسری گرفت.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «اين جنبش با وجود ترور، شکنجه، تجاوز جنسی، احکام مرگ و به دار آويختن محکومان، همچنان ادامه يافته است.»
همچنین جایزه سیمون دو بووآر یادآور شده که در روز هشتم مارس سال ١٩٧٩، روحالله خمينی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، زنان ايرانی را به رعايت حجاب اسلامی در اماکن دولتی فراخواند و در آن زمان نیز «هزاران تن از زنان در تهران و ساير شهرهای بزرگ به نشانه اعتراض به خيابانها آمدند».
این بیانیه تاکید کرده است که سيمون دو بووآر، نویسنده مشهور فرانسوی، بر اساس جهانروايی حقوق زنان، در فرانسه به پشتيبانی از اين جنبش اعتراضی پرداخت.
اما جايزه سيمون دو بووآر در سال ٢٠٠٩ نیز به پيشنهاد شهلا شفيق، از اعضای وقت اين جمع، به کمپين «يک ميليون امضا برای لغو قوانين تبعيضآميز» به پاس شجاعت و ابتکار نوآورانهشان اهدا شد.
فعالان اين جنبش در ایران، با تکيه بر قوانين بينالمللی حقوق بشر، خواهان لغو قوانين تبعيضآميز عليه زنان بودند و با اين هدف به کمپين وسيعی برای جمعآوری يک ميليون امضا دست يازيدند. اين جايزه را زندهياد سيمين بهبهانی، شاعر، به نمايندگی از جنبش يک ميليون امضا در پاریس دریافت کرد.
شهلا شفيق، نویسنده و جامعهشناس، در مراسم اهدای جايزه سال ٢٠٢٣ نيز مشارکت دارد. او در کتاب «ملاقات ايرانی سيمون دو بووآر» که در سال ٢٠١٩ به زبان فرانسه انتشار يافت، به خوانش تاثيرگذار آثار سيمون دو بووآر در ميان جوانان ايرانی میپردازد که درگير مبارزه با سرکوب فرهنگی و مذهبی نظام حاکم هستند.
