عزتالله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «بخش قابل توجهی از میراث ارزشمند ما در حال نابودی کامل است» او نوشته، در بازدیدهایش از ابنیه تاریخی مرمت نشده، به این نتیجه رسیده است
روزنامه همشهری در گزارشی نوشت سالانه حدود ۸۰هزار گونه حیاتوحش ایران در جادهها از بین میروند در این گزارش آمده، با پایین آمدن ارزش اکولوژیکی زیستگاهها و کمبود آب و غذا، حیوانات به مراتع پاییندست حرکت میکنند که یا شکار میشوند یا در جادهها در اثر برخورد با خودروها میمیرند
در پنجمین روز دادگاه بینالمللی مردمی آبان که به بررسی شهادتها، گزارشها و تحقیقات درباره سرکوب مرگبار اعتراضات آبانماه ۱۳۹۸ اختصاص دارد، یک کارمند پیشین قرارگاه خاتمالانبیاء سپاه پاسداران درباره نقش این نهاد نظامی در به خشونت کشیده شدن اعتراضات شهادت داد.
این شاهد با شماره ۳۶۷ در جلسه عصر پنجمین روز دادگاه بینالمللی مردمی آبان که روز یکشنبه ۲۳ آبان در لندن برگزار شد هویت خود را فاش نکرد.
او گفت که از کارکنان قرارگاه خاتم الانبیاء سپاه پاسداران بوده و سپاه به دلیل کمبود نیرو کارکنان این قرارگاه را مجبور میکرده در سرکوب معترضان حضور داشته باشند.
به گفته این شاهد، نیروهای قرارگاه خاتم الانبیاء مغازهها و خودروهای مردم را تخریب میکردند تا اینطور جلوه دهند که این اقدامات کار مردم است.
همچنین یک زن بدون ذکر نام خود به عنوان شاهد شماره ۱۸ گفت پسرش در این اعتراضات تیر خورده و کشته شده است.
او گفت که جسد پسرش را به او تحویل ندادهاند و یک هفته بعد از آرامستان با خانواده تماس گرفته و اعلام کردهاند که برای دفن جسد به آنجا بروند.
به گفته این زن، در گواهی دفن جسد پسرش دلیل مرگ اصابت «شی شتابدار» ذکر شده بود.
همچنین یک مرد به عنوان شاهد شماره ۱۱۹ هویت خود را فاش نکرد و گفت در اعتراضات در یک شهر کوچک شاهد بوده ماموران به سمت مردم تیراندازی کردهاند و چندین نفر مجروح شدند و یک دختر ۱۶ ساله جان باخت.
او گفت در این شهر در هر چند قدم خونه ریخته بود و ماموران شهرداری با آبپاش خونها را شستند.
همچنین شاهد شماره ۲۱۶ زنی بود که هویت خود را اعلام نکرد و گفت در جریان اعتراضات ماموران به یک زن باردار تیراندازی کردهاند و پسر دوستش که می خواسته به این زن کمک کند نیز تیر خورده و بازداشت شده و در دوره بازداشت از خدمات پزشکی محروم بوده است.
او همچنین گفت ماموران در درمانگاهها حضور داشته و مجروحان را بازداشت میکردند.
شاهد شماره ۲۴۵ که او نیز هویت خود را فاش نکرد، گفت آمبولانسها مجروحان را به جای بیمارستان به اداره آگاهی میبردند.
او ادامه داد تعدادی از نوجوانان زیر ۲۰ سال یک شی ۱۲ متری را به عنوان حفاظ مقابل خود قرار داده بودند و از پشت آن سنگ پرتاب می کردند که ماموران آنان را به رگبار بستند و مغز یک نفر متلاشی شد و یک نفر دیگر نیز تیر خورد که از وضعیتش خبر ندارد.
اما در ابتدای پنجمین روز دادگاه آبان، آرام مردوخی به عنوان شاهد شماره ۱۲۵ چگونگی سرکوب معترضان در سنندج مرکز استان کردستان ایران را شرح داد.
او گفت بر روی ساختمان بانکها در سنندج نیروهای تک تیرانداز مستقر شده بودند و سرهنگ جوانمردی، یکی از فرماندهان نیروی انتظامی، در سرکوب معترضان حضور داشت.
این شاهد اضافه کرد نیروهای امنیتی معترضان را بازداشت و در وانتهایی که پشت آن به شکل قفس درآمده بود محبوس کردند.
او همچنین اعلام کرد نیروهای امنیتی از آمبولانس برای انتقال نیروهای خود استفاده می کردند و به همین دلیل مردم هم برخی آمبولانسها را آتش زدند.
در همین حال حسن نوروزی نایبرییس کمیسیون قضایی مجلس در واکنش به برگزاری دادگاه بینالمللی مردمی آبان به وبسایت دیدهبان ایران گفت: «یکی از آنهایی که به مردم شلیک کرد من بودم، ما کُشتیم. حالا چه کسی میخواهد ما را محاکمه کند؟! طرف آمده بانک را آتش زده است و ما هم او را کُشتیم. چه کسی را میخواهید محاکمه کنید؟»
به نوشته دیدهبان ایران، این نماینده مجلس در پایان مصاحبه گفته «شوخی کردم» و تلفن را قطع کرده است.
شیما مهرانی، عضو تیم تحقیق گروه دادستانی دادگاه بینالمللی مردمی آبان، در گفتوگو با ایراناینترنشنال با اشاره به محدودیت زمانی در این دادگاه برای شنیدن شهادت همه شاهدان، ابراز امیدواری کرد که در آخرین روز دادگاه فرصت بیشتری برای استماع شهادتها باشد.
او همچنین با اشاره به درخواستهای بسیار از داخل ایران، از جمله از سوی خانوادههای جانباختگان اعتراضات آبان برای ارائه شهادت که پس از آغاز این دادگاه صورت گرفت، اضافه کرد تلاش میشود تا روزهای باقیمانده تا تصمیم قضات، با این افراد مصاحبه و اسناد و مدارک از آنان دریافت شود.
این عضو تیم تحقیق گروه دادستانی امکان برگزاری هرگونه جلسه اضافی برای دادگاه بینالمللی مردمی آبان را به نظر قضات این دادگاه وابسته دانست.
جلسات روزانه دادگاه بینالمللی آبان از چهارشنبه ۱۹ آبان در لندن آغاز شده است.
پیشتر در جریان چهار روز برگزاری دادگاه بینالمللی مردمی برخی از معترضان، بازداشتشدگان و بستگان قربانیان اعتراضات آبانماه ۹۸ جزییات تکاندهندهای از چگونگی سرکوب، شکنجه و کشتار معترضان از سوی ماموران جمهوری اسلامی ارائه کردند.
روز شنبه، در چهارمین روز، رابرت هاینش استاد حقوق بینالملل بشردوستانه در دانشگاه لایدن، گفت بر اساس تحقیق او و همکارانش درباره کشتار آبان ۹۸، این کشتار «جنایت علیه بشریت» بوده است.
این استاد دانشگاه لایدن گفت تنها تعداد قربانیان ملاک معرفی یک اقدام به عنوان جنایت علیه بشریت نیست، بلکه قلمرو و گسترده بودن موضوعات و سیستماتیک بودن نیز جزو دیگر فاکتورها است و سرکوب اعتراضات آبان نیز در تمام ایران رخ داده و سرکوب نیز گسترده بوده است.
همچنین در سومین روز دادگاه بینالمللی مردمی آبان، بهار صبا، پژوهشگر عفو بینالملل و شادی صدر، از مدیران سازمان عدالت برای ایران، گزارشهایی از اسناد جمعآوری شده درباره کشتار معترضان آبان ۹۸ ارائه کردند.
در روزهای اول و دوم دادگاه نیز کیفرخواست از سوی هیات دادستانی قرائت و جمعی از شاهدان و خانواده کشتهشدگان، شهادت خود را به دادگاه ارائه دادند.
هدف از دادگاه بینالمللی مردمی آبان «رسیدگی به کشتار و شکنجه مردم در اعتراضات آبان ۹۸» است و اظهارات ۴۵ شاهد علیه بیش از ۱۳۰ مقام جمهوری اسلامی، از جمله علی خامنهای و ابراهیم رئیسی، را بررسی میکند.
قرار است پس از بررسی مدارک و شهادتها، قضات این دادگاه بینالمللی مردمی رای خود را در مورد اینکه آیا مقامات جمهوری اسلامی در جریان اعتراضات آبان ۱۳۹۸ و پس از آن مرتکب جنایت علیه بشریت شدهاند، اعلام کنند.
اعتراضات ۱۳۹۸ ایران در اعتراض به افزایش ناگهانی و شدید قیمت سوخت در این کشور آغاز شد و خیلی زود ماهیت ضدحکومتی به خود گرفت.
وزیر کشور وقت ایران کشتهشدن دستکم ۲۲۵ نفر در این اعتراضات را تایید کرد اما خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه خود نوشت در این اعتراضات ۱۵۰۰ نفر توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی کشته شدند.
در جلسه روز یکشنبه مجلس، ۳۵ نماینده در ارتباط با انتصابات فامیلی به ابراهیم رئیسی تذکر کتبی دادند در این تذکر به «بیتوجهی به شایستهسالاری در دستگاههای دولتی» اشاره شده است
سعید خطیبزاده سخنگوی وزارتخارجه جمهوری اسلامی با حمایت از معرفی فیلم «قهرمان» تازهترین اثر سینمایی اصغر فرهادی برای مراسم اسکار گفت: «نیاز است برای بخشهای بینالمللی تصمیمات درستی بگیریم و به نظر من معرفی فیلم «قهرمان» به اسکار یک انتخاب خوب و درستی بود.»
مهرداد گودرزوند چگینی، نماینده مجلس با اشاره به «رانتخواری حداکثری ایرانخودرو و سایپا» گفت: «پراید ۵۰ میلیونی را ۱۴۰ میلیون میفروشند اما نتوانستند حداقل انتظارات مردم را برآورده کنند» او افزود: «ضرر ناتوانی مدیران این شرکتها را مردم پرداخت میکنند»
